Η κοινωνική ασφάλιση και το φορολογικό αναδεικνύονται ως τα πλέον προβληματικά πεδία στη σχέση του κράτους με την κοινωνία καθώς σε αυτά επικεντρώθηκαν τα περισσότερα παράπονα όσων προσέφυγαν πέρυσι στον Συνήγορο του Πολίτη.
Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της ανεξάρτητης αρχής για το 2015, οι καθυστερήσεις στην έκδοση των συνταξιοδοτικών αποφάσεων και στην απόδοση των δικαιούμενων συντάξεων στους ασφαλισμένους του «δεν μετριούνται ούτε σε ημέρες ούτε σε μήνες, αλλά σε χρόνια. Ούτε αφορούν εξαιρετικές περιπτώσεις ασφαλισμένων, αλλά εκατοντάδες χιλιάδες». Το ασφαλιστικό σύστημα απέχει πολύ από το να πράττει επαρκώς αυτό που θα όφειλε να πράξει, ιδιαιτέρως σε μία περίοδο κοινωνικοοικονομικής κατάρρευσης, προσθέτει η έκθεση η οποία δόθηκε στον πρόεδρο της Βουλής.
Στον τομέα των οικονομικών συναλλαγών κράτους – πολιτών ξεχώρισαν τα ζητήματα φορολόγησης της κατοχής ακίνητης περιουσίας, σε συνδυασμό με προβλήματα που ανακύπτουν κατά τη φορολόγηση εισοδήματος αλλά και την είσπραξη δημόσιων εσόδων για λογαριασμό τρίτων ή τη λήψη μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης. Αδυναμίες εντοπίστηκαν και στα θέματα φοροαπαλλαγών ατόμων με αναπηρία. Παράλληλα, αναδείχθηκε η αδυναμία διασύνδεσης των τμημάτων των ΔΟΥ και ιδιαίτερα ενημέρωσης του μητρώου αυτών.
«Να μην υπάρξει υποχώρηση στο πεδίο της προστασίας του σκληρού πυρήνα των δικαιωμάτων, ούτε να μετεξελιχθεί η οικονομική κρίση σε αμφισβήτηση των βασικών παραμέτρων του κράτους δικαίου», τόνισε ο αναπληρωτής Συνήγορος του Πολίτη Βασίλης Καρύδης κατά την παρουσίαση της έκθεσης.
Μεγάλο ποσοστό (31,60%) των προβλημάτων κακοδιοίκησης εξακολουθεί να εντοπίζεται στα ασφαλιστικά ταμεία και σε ΝΠ∆∆ που εποπτεύει το Υπουργείο Εργασίας. Ακολουθεί η αυτοδιοίκηση (δήμοι και περιφέρειες) με 22,41%, παρουσιάζοντας αυξητική τάση σε σχέση με το 2014, ενώ το 15,69% των προβλημάτων αφορούσε το υπουργείο Οικονομικών, ενώ το 10,29% το υπουργείο Εσωτερικών.
Για το ζήτημα των ασυνόδευτων προσφυγόπουλων, ο Γιώργος Μόσχος, βοηθός Συνήγορος, αρμόδιος για τα δικαιώματα του παιδιού, ανέφερε ότι επισήμως ο αριθμός τους είναι 23.000, αλλά εκτιμάται ότι ανεπίσημα είναι πολύ μεγαλύτερος, ενώ τόνισε ότι «δεν θέλουμε να δούμε ανήλικα να κρατούνται ή να επαναπροωθούνται και να παραβιάζονται τα δικαιώματά τους.
Ο Συνήγορος προτείνει να επιταχυνθούν οι διαδικασίες ώστε να μειωθεί περαιτέρω το διάστημα που μεσολαβεί από τον εντοπισμό ασυνόδευτου ανηλίκου έως την πραγματοποίηση της συνοδευόμενης μεταφοράς στον χώρο φιλοξενίας, να διασφαλίζεται η άμεση τοποθέτηση ασυνόδευτων ανηλίκων με την ίδρυση και λειτουργία επιτόπιου ξενώνα όπου είναι δυνατόν, καθώς και να είναι ανοιχτοί στην τοπική κοινότητα οι χώροι όπου φιλοξενούνται οι ασυνόδευτοι ανήλικοι, μέσω και της δημιουργίας δικτύου ΜΚΟ και άλλων εθελοντικών φορέων που δραστηριοποιούνται τοπικά, ώστε να βελτιωθούν οι συνθήκες παραμονής των παιδιών, να μειωθούν οι τυχόν εντάσεις και να βελτιωθεί η ψυχολογική κατάσταση των ανηλίκων.
Για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης, ο Συνήγορος προτείνει μεταξύ άλλων, να δημιουργηθεί έκτακτο τοπικό σχέδιο διαχείρισης των ζητημάτων μεταναστών και προσφύγων για κάθε νησί χωριστά, να ενισχυθεί η στελέχωση των αστυνομικών και λιμενικών αρχών στα νησιά αιχμής, να υπάρξει συνολικό σχέδιο διαχείρισης από κάθε υπουργείο για την αποσυμφόρηση των υπηρεσιών, να υπάρξει ομαλή και σταθερή κάλυψη των δαπανών διαβίωσης των εισερχομένων στα νησιά αλλοδαπών, κυρίως από τον κρατικό προϋπολογισμό και να αξιοποιηθούν τα εργαλεία της ευρωπαϊκής ατζέντας για τη μετανάστευση, όπως μεταφορά δικαιούχων διεθνούς προστασίας σε άλλες χώρες, έκτακτη χρηματική ενίσχυση των αναγκών υποδοχής στις περιοχές που δέχονται τις μεγαλύτερες ροές.
Ο αριθμός των αναφορών που κατατέθηκαν στον Συνήγορο το 2015 εμφανίζεται μειωμένος (11.502) σε σχέση με τον αριθμό-ρεκόρ του 2014 (16.339), γεγονός που αποδίδεται στη μετατόπιση του ενδιαφέροντος των πολιτών στα πάγια ζητήματα της καθημερινότητας και όχι τόσο στις σχέσεις κράτους – πολίτη. Από τις εντός αρμοδιότητας αναφορές που διεκπεραιώθηκαν πέρυσι, σε ποσοστό 50,86% διαπιστώθηκε κακοδιοίκηση, δηλαδή η καταγγελία του πολίτη αποδείχθηκε βάσιμη, ενώ με τη διαμεσολάβηση του Συνηγόρου επιλύθηκε το 85,12% των βάσιμων αναφορών.