Άνεμος… ανάκαμψης στα οικονομικά της ναυτιλίας

Η μείωση του αριθμού των πλοίων ισορροπεί από την αύξηση του τονάζ και παρά τη συνεχιζόμενη κρίση ο ελληνικός εφοπλισμός ναυπηγεί 196 πλοία.

Ωστόσο, η αύξηση του αριθμού πλοίων τα τελευταία χρόνια δεν συνοδεύεται με την αντίστοιχη αύξηση των Ελλήνων ναυτικών που εργάζονται στα ελληνόκτητα πλοία. Το ναυτιλιακό συνάλλαγμα μετά την κρίση του 2008 έχει υποστεί μεγάλη πτώση, αλλά γενικά οι αντοχές της ελληνικής ναυτιλίας είναι τεράστιες παρά τις πιέσεις που ασκούνται από την Ευρωπαϊκή Ενωση για την αλλαγή του θεσμικού πλαισίου και της φορολόγησης των πλοίων και των εταιριών, αλλά και της καθίζησης των ναύλων από τον Μάιο του 2008.

Ο ρόλος της Πολιτείας σε αυτή την περίοδο είναι καθοριστικός και καλείται να ενισχύσει όλους τους τομείς της ναυτιλίας και να διαμορφώσει ένα πλαίσιο διαλόγου με τους εμπλεκόμενους φορείς.

Αναλυτικά τα στοιχεία της ελληνόκτητης ναυτιλίας έχουν ως εξής:

Τα πλοία με ελληνική σημαία, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Επιτροπής Ναυτιλιακής Συνεργασίας του Λονδίνου, στην αρχή Μαρτίου 2017 (άνω των 1.000 gt) αριθμούσαν τα 747, 43.710.877 gt και 75.209.907 dwt, λιγότερα κατά 62 πλοία σε σύγκριση με τον Φεβρουάριο του 2016. Το προηγούμενο έτος τα ελληνόκτητα πλοία που είχαν υψωμένη την ελληνική σημαία ήταν 809, συνολικής μεταφορικής ικανότητας 78.948.501 dwt και αποτελούσαν πάνω από το 25% του ελληνόκτητου στόλου με όρους dwt.

Ο ελληνόκτητος στόλος εξάλλου μειώθηκε σε αριθμό πλοίων, αλλά αυξήθηκε σε τονάζ, τόσο σε dwt όσο και σε gt. Πάντα σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Επιτροπής Ναυτιλιακής Συνεργασίας του Λονδίνου την 1η Μαρτίου αριθμούσε 4.085 πλοία, 328.763.767 dwt και 192.430.519 gt. Με άλλα λόγια, το 2016 ο ελληνόκτητος στόλος μειώθηκε κατά επτά πλοία, αλλά σημείωσε αύξηση κατά 8.166.193 σε dwt και 3.526.325 σε gt. Ο ελληνόκτητος στόλος αντιπροσωπεύει το 16,2% του παγκόσμιου στόλου με όρους dwt από το 15,8% από το 2016. Επίσης αποτελεί το 24,7% του παγκόσμιου στόλου δεξαμενόπλοιων, το 13% του παγκόσμιου στόλου Chemical & Products Tankers, το 10,49% του στόλου των πλοίων μεταφοράς αερίου, το 18,3% των bulkers, το 3,4% του παγκόσμιου στόλου επιβατηγών πλοίων.

Η δύναμη του υπό ελληνική σημαία στόλου, άνω των 100 κόρων, σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Αρχή, αριθμούσε τον Ιανουάριο του 2017 συνολικά 1.835 πλοία χωρητικότητας 44.708.570 κόρων, έναντι 1.839 και 44.458.971 κόρων. Δηλαδή μειώθηκε κατά 0,2% ως προς τον αριθμό πλοίων και αυξήθηκε κατά 0,6% ως προς τη χωρητικότητα. Ο στόλος τον Ιανουάριο αριθμούσε 438 δεξαμενόπλοια, 527 φορτηγά, 624 επιβατηγά και 246 διάφορα πλοία. Υπό ναυπήγηση βρίσκονταν για λογαριασμό των Ελλήνων εφοπλιστών την 1η Μαρτίου συνολικά 196 πλοία, 12.338.624 dwt και 20.602.634 gt, αριθμός κατά πολύ μικρότερος άλλων περιόδων, αλλά είναι ενδεικτικός της αντοχής που επιδεικνύει η ελληνόκτητη ναυτιλία.

Στον τομέα των επισκευών πλοίων στην Ελλάδα, το 2016 επισκευάσθηκαν 445 πλοία συνολικής χωρητικότητας 5.131.185 κόρων, έναντι 366 πλοίων χωρητικότητας 4.592.523 κόρων το 2014. Τα 123 πλοία επισκευάσθηκαν εντός δεξαμενών και τα 322 εκτός δεξαμενών.

Τα αργούντα πλοία κατά το 2016 ανήλθαν στα 81 από τα οποία τα 33 είχαν ελληνική σημαία και τα 48 ξένες σημαίες. Ο συνολικός αριθμός των αργούντων πλοίων αυξήθηκε κατά 58,8% και η ολική τους χωρητικότητα κατά 115,4% σε σύγκριση με το έτος 2015. Εξάλλου, ο αριθμός των αργούντων πλοίων άνω των 100 κόρων με ελληνική σημαία σε λιμένες του εσωτερικού αυξήθηκε κατά 22,2% και η ολική τους χωρητικότητα κατά 64,9% το 2016.

Οσον αφορά στα ναυτικά ατυχήματα των ελληνικών εμπορικών πλοίων κατά το 2016 καταγράφηκαν 14 ναυτικά ατυχήματα και τα περισσότερα προκλήθηκαν λόγω προσάραξης (6 πλοία) ή βλάβης μηχανής (3 πλοία), ενώ σε 2 πλοία προκλήθηκε ατύχημα λόγω πρόσκρουσης, σε 1 πλοίο λόγω πυρκαγιάς ή έκρηξης και σε 2 πλοία λόγω άλλων γεγονότων. Σε όλα τα ναυτικά ατυχήματα αναφέρθηκαν μόνο βλάβες επί των πλοίων ενώ δεν είχαμε καμία απώλεια ζωής ή φορτίου ή σοβαρό τραυματισμό. Το εντυπωσιακό στοιχείο είναι ότι είχαμε το 2016 συνολικά 269 θανάτους λουομένων σε ακτές της χώρας, ενώ δεν σημειώθηκε κανένα πάνω σε πλοίο!

Οι Ελληνες και ξένοι ναυτικοί που ήταν ναυτολογημένοι κατά την απογραφή του 2014 σε ελληνόκτητα πλοία ανέρχονταν σε 22.925, ενώ στην απογραφή του 2012 ήταν 22.880. Στα 1.273 που απογράφηκαν εργάζονταν 12.663 Ελληνες και 10.262 αλλοδαποί. Το 2012 υπηρετούσαν 13.026 Ελληνες και 9.854 ξένοι. Με άλλα λόγια στα υπό ελληνική σημαία πλοία το 55,4% ήταν ναυτολογημένοι Ελληνες ναυτικοί και το 44,6% αλλοδαποί.

Κατακόρυφη μείωση στο ναυτιλιακό συνάλλαγμα

Το ναυτιλιακό συνάλλαγμα παρουσιάζει σημαντική μείωση τα τελευταία χρόνια κάτι που οφείλεται κυρίως σε δύο λόγους: στη συνεχιζόμενη από το 2008 δραματική πτώση των ναύλων και από τα capital controls. Αποτέλεσμα ήταν από 6,862 δισ. δολάρια που ήταν το 2014 να διαμορφωθεί στα 3,360 δισ. δολάρια το 2016. Ωστόσο να επισημάνουμε ότι τις περασμένες δεκαετίες είχαμε διάφορες διακυμάνσεις στην εισροή ναυτιλιακού συναλλάγματος που είχαν σχέση με τη διεθνή οικονομική κρίση.

Για παράδειγμα τη δεκαετία 1998-2008, η αύξηση της καθαρής εισροής του συναλλάγματος από θαλάσσιες υπηρεσίες παρουσίασε μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης 16,7% την 6ετία 2003-2008, έναντι 27,9% της 5ετίας 1998-2002.

Επίσης, είχαμε μείωση κατά περίπου 5 δισ. δολ. του ναυτιλιακού συναλλάγματος που εισέρρευσε στη χώρα το 2009 σε σχέση με το 2008, την πρώτη χρονιά της ναυτιλιακής κρίσης. Υπενθυμίζουμε ότι κατά τη δεκαετία 2000-2010 με στοιχεία της ΤτΕ, η ναυτιλία έφερε στη χώρα μας 140 δισ. ευρώ σε συνάλλαγμα, ποσό που αντιστοιχούσε στο μισό του συνολικού δημόσιου χρέους που είχε διαμορφωθεί το 2009 ή 3,5 φορές περισσότερο από αυτό που εισέπραξε η χώρα μας από το Γ’ ΚΠΣ και το ΕΣΠΑ για την περίοδο 2000-2013.

Πηγή: Ελεύθερος Τύπος