Θωρακισμένοι στις νέες αυξήσεις επιτοκίων που προανήγγειλε η πρόεδρός της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) Κριστίν Λαγκάρντ την εβδομάδα που μας πέρασε είναι οι Έλληνες δανειολήπτες. Εάν δεν υπάρξει κάποια σημαντική αλλαγή στις προοπτικές μας, τότε θα συνεχίσουμε τον Ιούλιο την αύξηση των επιτοκίων ανέφερε η πρόεδρος της ΕΚΤ και πρόσθεσε πως είναι απίθανο η κεντρική τράπεζα να δηλώσει στο εγγύς μέλλον με βεβαιότητα πως τα επιτόκια έχουν φθάσει σε υψηλό επίπεδο.
Οι αποφάσεις όμως της ΕΚΤ, όποτε και εάν ανακοινωθούν όχι μόνον δεν έχουν καμία επίπτωση σε περίπου 500.000 δανειολήπτες ενήμερων στεγαστικών δανείων με κυμαινόμενο επιτόκιο καθώς είναι ήδη θωρακισμένοι από τις αρχές Μάιου του 2023 στις αυξήσεις επιτοκίων, ενώ έχουν δει και μείωση της δόσης τους, σύμφωνα με τα προγράμματα ανταμοιβής συνεπών δανειοληπτών που έχουν ανακοινώσει και υλοποιούν οι τράπεζες στην χώρα μας. Ανάλογα προγράμματα έχουν ανακοινώσει και υλοποιούν και οι εταιρίες διαχείρισης δανείων. Τα ενήμερα στεγαστικά δάνεια που είναι θωρακισμένα στις αυξήσεις σύμφωνα με συγκλίνουσες εκτιμήσεις ανέρχονται στο ποσό των 20 δισ. ευρώ περίπου.
Τα προγράμματα ανταμοιβής
Στόχος των προγραμμάτων ανταμοιβής, όπως έχουν ανακοινώσει οι τράπεζες, ήταν σε κάθε περίπτωση να μειώσουν τα τρέχοντα επιτόκια των στεγαστικών δανείων κυμαινομένου επιτοκίου και ταυτόχρονα να προστατέψουν τους δανειολήπτες από πιθανές μελλοντικές αυξήσεις στα επιτόκια αναφοράς. Στα προγράμματα ανταμοιβής δεν εντάσσονται στεγαστικά δάνεια σταθερού επιτοκίου καθώς αυτά δεν επηρεάζονται από την μεταβολή των διατραπεζικών επιτοκίων αναφοράς. Οι δανειολήπτες που εμπίπτουν στην περίμετρο εφαρμογής των προγραμμάτων ανταμοιβής έχουν ενταχθεί αυτόματα στο πρόγραμμα που έχει ανακοινώσει κάθε τράπεζα χωρίς να απαιτείται καμία από μέρους τους ενέργεια και αφορά στις δόσεις 12 μηνών με έναρξη από την δόση που πρέπει να καταβάλουν τον Ιούνιο.
Τα νέα προγράμματα ανταμοιβής συνεπών δανειοληπτών που υλοποιούν οι τράπεζες ήρθαν σε συνέχεια του προγράμματος επιδότησης δόσεων των στεγαστικών δανείων ευάλωτων νοικοκυριών (Πρόγραμμα Ευάλωτων) που ανακοινώθηκαν τον Φεβρουάριο.
Τα επιτόκια
Τα προγράμματα ανταμοιβής συνεπών δανειοληπτών που έχουν ανακοινωθεί από κάθε τράπεζα ξεχωριστά αφορούν όλους όσοι αποπληρώνουν στεγαστικό ή επισκευαστικό δάνειο κυμαινόμενου επιτοκίου. Έχουν όμως ορισμένα βασικά κοινά σημεία. Ο νέος εκτοκισμός γίνεται με σταθερό το διατραπεζικό επιτόκιο αναφοράς, όπως είχε διαμορφωθεί στις 31/3/2023, μειωμένο κατά 20 μονάδες βάσης περίπου, με το επιτόκιο αυτό να διατηρείται σταθερό για τους επόμενους 12 μήνες. Εκτός εάν στο πλαίσιο της νομισματικής πολιτικής το επιτόκιο αναφοράς μειωθεί σε χαμηλότερα επίπεδα. Για τα δάνεια που βασίζονται σε Euribor ενός μήνα, το επιτόκιο σταθεροποιείται στο 2,70%, ενώ για όσα βασίζονται σε Euribor τριών μηνών διαμορφώνεται στα επίπεδα του 2,83% – 2,85%. Στο παραπάνω επιτόκιο αναφοράς προστίθεται το περιθώριο του επιτοκίου που έχει συμφωνηθεί μεταξύ δανειολήπτη και Τράπεζας και τυχόν εισφορά του Ν. 128/75.
Όπως έχει ανακοινωθεί, απαραίτητη προϋπόθεση για την ένταξη στο πρόγραμμα είναι το δάνειο να είναι πλήρως ενήμερο, ενώ το δάνειο θα πρέπει να έχει εκταμιευτεί το αργότερο έως τις 21.12.2022. Από το πρόγραμμα επωφελούνται φυσικά πρόσωπα που αποπληρώνουν στεγαστικό δάνειο, ανεξαρτήτως εάν πρόκειται για πρώτη ή μη κατοικία. Στα ενήμερα στεγαστικά δάνεια περιλαμβάνονται και τα δάνεια που έχουν ρυθμιστεί και πρόσφατα με την προϋπόθεση ότι ο δανειολήπτης δεν οφείλει καμία δόση. Επίσης περιλαμβάνονται όλα τα στεγαστικά δάνεια σε διαφορετικό νόμισμα από ευρώ, καθώς και σε διαφορετικό επιτόκιο από Euribor (π.χ. ελβετικό φράγκο ή/και Libor, MRO EKΤ κ.λπ).