Ανάγκη προστασίας της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης δείχνει ο πίνακας αποτελεσμάτων των Κρατών Μελών της ΕΕ για το 2019

– Ορισμένες θετικές τάσεις ως προς την αποτελεσματικότητα των συστημάτων απονομής δικαιοσύνης: Ο πίνακας αποτελεσμάτων δείχνει ότι, σε διάστημα μιας οκταετίας (2010-2017), παρατηρούνται θετικές εξελίξεις στα περισσότερα κράτη μέλη τα οποία, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, προσδιορίστηκαν ως κράτη μέλη που αντιμετώπιζαν ειδικές προκλήσεις. Από το 2010, σε όλα σχεδόν τα εν λόγω κράτη μέλη, η διάρκεια των πρωτοβάθμιων δικαστικών διαδικασιών μειώθηκε ή τουλάχιστον παρέμεινε σταθερή. Επιπλέον, οι πρωτοβάθμιες διαδικασίες σε υποθέσεις νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες διαρκούν κατά μέσο όρο έως και ένα έτος. Ωστόσο, σε ορισμένα κράτη μέλη που αντιμετωπίζουν προκλήσεις σ` αυτόν τον τομέα, οι διαδικασίες ενδέχεται να διαρκούν δύο ή περισσότερα έτη.

– Οι προκλήσεις όσον αφορά την αντίληψη περί της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης αυξάνονται: Σύμφωνα με έρευνα του Ευρωβαρόμετρου που δημοσιεύτηκε σήμερα, στα δύο τρίτα των κρατών μελών η αντίληψη περί ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης έχει βελτιωθεί σε σύγκριση με το 2016. Ωστόσο, σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, η αντίληψη του κοινού για την ανεξαρτησία μειώθηκε περίπου στα τρία πέμπτα των κρατών μελών. Οι πιθανές πολιτικές παρεμβάσεις και πιέσεις είναι ο κύριος λόγος για την αντίληψη περί έλλειψης ανεξαρτησίας των δικαστηρίων και των δικαστών. Σε ό,τι αφορά τις εθνικές εισαγγελικές υπηρεσίες, ο πίνακας αποτελεσμάτων δείχνει ότι σε ορισμένα κράτη μέλη υπάρχει η τάση συγκέντρωσης των διοικητικών εξουσιών όπως η αξιολόγηση, η προαγωγή και η μετάθεση των εισαγγελέων σε μία ενιαία αρχή.

– Ποιότητα της δικαιοσύνης: συνολικά, το 2017, οι συνολικές δαπάνες των γενικών κυβερνήσεων για τα δικαστήρια παρέμειναν σταθερές σε όλη την ΕΕ. Με σκοπό τη βελτίωση της ποιότητας των δικαστικών αποφάσεων (με βάση δεδομένα των ευρωπαϊκών δικαστικών δικτύων), τα περισσότερα δικαστήρια παρέχουν ειδική κατάρτιση στους δικαστές ως προς τη δομή και το ύφος του σκεπτικού και της σύνταξης των αποφάσεων. Σε ορισμένα κράτη μέλη, οι χρήστες των δικαστηρίων μπορούν να ζητήσουν διευκρινίσεις ως προς τις δικαστικές αποφάσεις. Σε σύγκριση με τα προηγούμενα έτη, η ηλεκτρονική πρόσβαση σε δικαστικές αποφάσεις έχει βελτιωθεί, ιδίως όσον αφορά τη δημοσίευση των αποφάσεων στον ανώτατο βαθμό δικαιοδοσίας: 19 κράτη μέλη δημοσιεύουν πλέον όλες τις αποφάσεις σε αστικές/εμπορικές και διοικητικές υποθέσεις.

Η Βέρα Γιούροβα, Επίτροπος αρμόδια για θέματα δικαιοσύνης, καταναλωτών και ισότητας των φύλων, δήλωσε σχετικά τα ακόλουθα: “Ο πίνακας αποτελεσμάτων της ΕΕ στον τομέα της δικαιοσύνης για το 2019 έρχεται σε μια στιγμή κατά την οποία οι προκλήσεις για το κράτος δικαίου αυξάνονται σε ορισμένα μέρη της Ευρώπης. Διαπιστώνω με χαρά ότι πολλές χώρες εξακολουθούν να βελτιώνουν το δικαστικό τους σύστημα. Δυστυχώς, άλλες αντιστρέφουν τη θετική αυτή τάση. Εξακολουθούν να υπάρχουν υπερβολικά πολλοί πολίτες της ΕΕ που δεν θεωρούν τα συστήματα δικαιοσύνης της χώρας τους ανεξάρτητα και που περιμένουν υπερβολικά πολύ για την απονομή δικαιοσύνης”.