Βρυξέλλες, του Θάνου Αθανασίου
Οι Βρυξέλλες, ώρες μετά την συμβολική ομιλία Γιούνκερ στη Θεσσαλονίκη και την ακόμα πιο συμβολική ανακοίνωση του τερματισμού της διαδικασίας περί υπερβολικού ελλείμματος από τον Πιερ Μοσκοβισί, πληροφορούνται την ύπαρξη του νομοσχεδίου και το μεσημέρι της Παρασκευής, οι άνθρωποι της τρόικας γνώριζαν ελάχιστες από τις παραμέτρους του.
Τα στελέχη της Κομισιόν στην Τρόικα δεν έχουν ακόμα πλήρη εικόνα, η ίδια η Κομισιόν, που όλες τις τελευταίες μέρες επαινούσε την Ελλάδα, υπενθυμίζει ότι “πρέπει να συνάδει με τους στόχους του προγράμματος του ESM”.
H δήλωση της αρμόδιας εκπροσώπου της Κομισιόν Βανέσα Μόκ, δεν είναι καθόλου τυχαία και το ίδιο καθόλου τυχαίες δεν ήταν και οι δημόσιες παραινέσεις Μοσκοβισί την Τετάρτη για διατήρηση της συνετής δημοσιονομική πολιτικής.
Τη στιγμή μάλιστα που η χώρα ετοιμάζεται να βγει, έστω και δοκιμαστικά στις αγορές, μια ενδεχόμενη κόντρα με την Κομισιόν, ή με τα στελέχη των άλλων θεσμών στην Τρόικα, δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση.
Πηγές του Συμβουλίου από τις 15 Ιουνίου και μετά προειδοποιούν για τον πολιτικό αντίκτυπο που μπορεί να έχουν τυχόν μονομερείς ενέργειες.
«Η Ελλάδα», έλεγε πηγή που ενημέρωσε τo Real.gr, «πρέπει να δημιουργήσει cash buffers / ταμιακά μαξιλάρια, για να μπορέσει να αποκτήσει την μόνιμη εμπιστοσύνη των επενδυτών, ωστόσο οι μονομερείς ενέργειες, όπως αυτή του Δεκεμβρίου του 2016, γεμίζουν τα κράτη μέλη με ερωτηματικά».
Η πηγή αυτή που ουδέποτε έχει πέσει έξω, είπε στο Real.gr ότι η εμπιστοσύνη των αγορών περνά μέσα από την εμπιστοσύνη των εταίρων.
Από την πλευρά της η Κομισιόν, αναζητώντας και την κατάλληλη φρασεολογία θα προσπαθήσει να κρατήσει του τόνους εξαιρετικά χαμηλά.
Αυτό βεβαίως δεν σημαίνει ότι η Κομισιόν συμφωνεί με τον τρόπο που έγινε ή γίνεται η προσαρμογή στη χώρα. Όταν ο Γιούνκερ έλεγε από το βήμα της τελετής επιτιμοποίησής του στη Θεσσαλονίκη, ότι “στην Ελλάδα η προσαρμογή έγινε μόνο από τους φτωχότερους” δεν είχε αποδέκτη κανέναν άλλον από τις ελληνικές κυβερνήσεις (νυν και παλαιότερες). Η φράση “Αλέξη ήμουν πρωθυπουργός για 18 χρόνια, προσπάθησε και εσύ να κάνεις το ίδιο”, προφανώς και δεν ήταν παραίνεση προς την ελληνική πλευρά να δει το πως κυβέρνησε ο Γιούνκερ στο Λουξεμβούργο όλον αυτόν τον καιρό.
Με αυτά και μ’ αυτά πάντως κάποιοι φίλοι της Ελλάδας στις Βρυξέλλες, που δούλεψαν υπόγεια και δεν αναζήτησαν ποτέ το θαυμασμό των Ελλήνων θυμούνται ξανά τη φράση “είναι πολύ δύσκολο κάποιες φορές να υπερασπίζεσαι την Ελλάδα”, θα ήταν κρίμα το καλό κλίμα της περασμένης εβδομάδας να χαλάσει.
Η έξοδος στις αγορές
Σε σχέση με αυτή καθ’ αυτή την έξοδο στις αγορές, είναι ήδη γνωστό ότι οι θεσμοί που παρακολουθούν την ελληνική υπόθεση έχουν ήδη δώσει στη δημοσιότητα τις προδιαγραφές: θα πρέπει να είναι μικρά ποσά, τα ποσά αυτά να προορίζονται για μετακύλιση χρέους και όχι για νέες πρωτογενείς δαπάνες και θα πρέπει να υπάρξει προσοχή στο “timing” – τη χρονική στιγμή και την αλληλουχία των εκδόσεων.
Η χώρα έτσι κι αλλιώς, όπως πιστοποίησε ο Κλάους Ρέγκλιγκ δεν έχει μεγάλες χρηματοδοτικές ανάγκες. Για να ολοκληρωθεί δε η αποκατάσταση του αυτόνομου δανεισμού η χώρα πρέπει να χτίσει μια καμπύλη αποδόσεων, λέει πηγή του Συμβουλίου. Δηλαδή να εκδώσει τριετές, πενταετές και αργότερα επταετές και δεκαετές ομόλογο. Το τελευταίο είναι και το πιο δύσκολο, ενώ για την απόδοση παίζει τεράστιο ρόλο η αντίληψη που θα έχουν οι αγορές για τις μεταρρυθμίσεις στη χώρα. Και εδώ αρχίζουν τα δύσκολα.
Το τελευταίο έτος του προγράμματος δεν μπορεί να είναι έτος χαλαρότητας. Οι προδιαγεγραμμένες μεταρρυθμίσεις θα πρέπει να ολοκληρωθούν, και οι αλλαγές στο Δημόσιο να αποτελέσουν σημαία της χώρας.
Όπως έγραψε το Real.gr η τρόικα αναμένει μετασχηματισμό και απολιτικοποίηση του δημοσίου, με αλλαγές στο διορισμό των γενικών γραμματέων και διευθυντών, το μόνιμο σύστημα κινητικότητας, τον εξορθολογισμό των μισθολογίων κ.α.
Για τις Βρυξέλλες και τους εταίρους είναι σαφές ότι προσαρμογή έγινε, αλλά για να είναι διατηρήσιμη στο μέλλον πρέπει να αλλάξει σε βάθος χρόνου το κέντρο βάρους της δημοσιονομική προσαρμογής. Η χώρα εξάλλου έχει δεσμευθεί, όχι από το πρόγραμμα, αλλά από τη συμμετοχή της στην ΕΕ (και όχι το ευρώ) να μειώνει το χρέος της με χρήση πρωτογενών πλεονασμάτων 2% του ΑΕΠ ανά έτος ως το 2060. Οι αλλαγές στο δημόσιο θα είναι καταλύτης για την βιωσιμότητα των δημοσίων οικονομικών.
Σε διαφορετική περίπτωση, αργά ή γρήγορα η χώρα θα χρειαστεί και πάλι έξωθεν διάσωση, διότι πάντα το πρόβλημά της ήταν το έλλειμμα και όχι το χρέος. Είναι η ετήσια εξέλιξη εσόδων και δαπανών και όχι το χρέος που έτσι και αλλιώς έχει το ευνοϊκότερο προφίλ που θα μπορούσε να έχει (ανήκει σε έναν οργανισμό, έχει πολύ μακρές λήξεις και υπερβολικά χαμηλά επιτόκια).
Πηγή: Real.gr
στο 