Oυάσιγκτον, του Θανάση Κ.Τσίτσα
Η συνεδρίαση του Εκτελεστικού Συμβουλίου διήρκεσε λιγότερο απο δύο ώρες και ολοκληρώθηκε λίγο μετά τα μεσάνυχτα, ώρα Ουάσιγκτον. Προήδρευσε η Γενική Διευθύντρια του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ, παρών ήταν ο επικεφαλής του Ευρωπαικού Τμήματος Πόουλ Τόμσενο οποίος δεν τοποθετήθηκε ,ενω την εισήγηση έκανε η Ντέλια Βελκουλέσκου.
Σύμφωνα με αξιόπιστη πηγή, το κλίμα της συνεδρίασης ήταν “καλό και προβλέψιμο”. Η φράση που χρησιμοποίησε αξιωματούχος του ΔΝΤ ήταν χαρακτηριστική : O σκοπό επιτεύχθη».
Στη συνεδρίαση σύμφωνα με την ίδια πηγή, κατατέθηκαν προβληματισμοί , αλλά δεν σημειώθηκαν “αντιπαραθέσεις” από τους 24 εκτελεστικούς διευθυντές του ΔΝΤ.
Στις τοποθετήσεις τους όλοι οι εκτελεστικοί διευθυντές εμφανίστηκαν ιδιαίτερα υποστηρικτικοί με θετικά σχόλια προς την Ελλάδα εγκρίνοντας την νέα δανειακή σύμβαση.
Οι εκτελεστικοί διευθυντές αναφέρθησαν με θετικά σχόλια για την προσπάθεια που καταβάλλει η Ελλάδα, ενώ εδειξαν κατανόηση για την κόπωση που έχει υποστεί η χώρα.
Ο Αμερικανός αντιπρόσωπος, ο οποίος δεν έχει αλλάξει, παρά την αλλαγή κυβέρνησης ακολούθησε την ίδια γραμμή και τάχθηκε και αυτός ανοιχτά υπέρ της Ελλάδας.
Στη συζήτηση που ακολούθησε μετά την εισήγηση Βελκουλέσκου τέθηκαν πολλές ερωτήσεις για την “επί της αρχής συμφωνία” που πορβλέπει δάνειο ύψους 1,6 δις ευρώ το οποίο θα μπορεί να εκταμιευθεί μόνο όταν οι θεσμοί της ΕΕ λάβουν επαρκείς αποφάσεις για τις μελλοντικές παρεμβάσεις στο χρέος που θα διασφαλίζουν την βιωσιμότητά του.
Στις ερωτήσεις τους οι Εκτελεστικοί Διευθυντες (κυρίως απο τις αναπτυσσόμενες χώρες) αναρωτήθηκαν πως αυτή θα εφαρμοστεί και αν θα εφαρμοστεί σε άλλες χώρες ή αν θα υπάρξει απομείωση χρέους.
Οι απαντήσεις που έλαβαν οτι τέτοιου είδους προγράμματα που εφαρμόστηκαν σε 23 χώρες την δεκαετία του ’80 σε Λατινική Αμερική και Αφρική θα επανέλθουν ως πρακτική του ΔΝΤ.
Την συνεδρίαση απασχόλησε το γεγονός οτι δεν υπάρχει, ως είθισται σε τέτοια προγράμματα, συγκεκριμένη χρονική διορία ώστε οι Ευρωπαίοι εταίροι να αποσαφηνίσουν τα μέτρα για την ελάφρυνση του χρέους. Η απάντηση που έλαβαν για την απουσία μιας τέτοιας διορίας ήταν “οτι κρίναμε ότι δεν έπρεπε να προσδιοριστεί χρονική διάρκεια…” Τέλος δεν έγινε η παραμικρή αναφορά για την πρόθεση της Ελλάδας να βγεί στις αγορές.
Το ΔΝΤ σε ανακοίνωση που εξέδωσε τονίζει οτι η συμφωνία, που στηρίζει το πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής έχει εγκριθεί επί της αρχής, κάτι που σημαίνει ότι θα καταστεί ενεργή μόνο όταν το ΔΝΤ θα λάβει συγκεκριμένες και αξιόπιστες διασφαλίσεις ότι το ελληνικό πρόγραμμα παραμένει σε τροχιά. Θα χρειαστεί δεύτερη απόφαση του Εκτελεστικού Συμβουλίου για να καταστεί ενεργή η συμφωνία, η οποία ολοκληρώνεται στις 31 Αυγούστου του 2018, λίγο μετά τη λήξη του προγράμματος του ESM.
Σε δήλωση της, η Γενική Διευθύντρια του ΔΝΤ προέβη στην ακόλουθη δήλωση:
«Καλωσορίζω το νέο πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής της Ελλάδας, το οποίο επικεντρώνεται σε πολιτικές που θα βοηθήσουν στην αποκατάσταση της μεσοπρόθεσμης μακροοικονομικής σταθερότητας και ανάπτυξης και στηρίζει τις προσπάθειες των ελληνικών αρχών να επιστρέψουν σε χρηματοδότηση από τις αγορές σε διατηρήσιμη βάση.
Το πρόγραμμα παρέχει περιθώρια για να κινητοποιηθεί η στήριξη για τις βαθύτερες δομικές μεταρρυθμίσεις που χρειάζεται η Ελλάδα για να ευημερήσει εντός της ευρωζώνης, αλλά και ένα πλαίσιο για τους ευρωπαίους εταίρους της Ελλάδας ώστε να παράσχουν πρόσθετη ελάφρυνση χρέους ώστε να αποκατασταθεί η βιωσιμότητά του.
Τα πρόσφατα μέτρα που υιοθέτησε η Ελλάδα για τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης και τη μεταρρύθμιση στις συνταξιοδοτικές δαπάνες είναι κρίσιμα για να μετακινηθεί ο προϋπολογισμός προς πιο φιλικές για την ανάπτυξη πολιτικές. Σε μεσοπρόθεσμη βάση αυτό θα βοηθήσει να επιτευχθούν οι φιλόδοξοι στόχοι πρωτογενούς πλεονάσματος ύψους 3,5% του ΑΕΠ.
Ωστόσο, ο στόχος αυτός θα πρέπει να μειωθεί σε πιο διατηρήσιμα επίπεδα του 1,5% του ΑΕΠ το συντομότερο δυνατόν, ώστε να υπάρξει δημοσιονομικό περιθώριο για καλύτερα στοχευμένη κοινωνική πρόνοια, αύξηση των δημόσιων επενδύσεων και μείωση των φορολογικών συντελεστών για να στηριχθεί η ανάπτυξη. Η προστασία των ευάλωτων ομάδων, ενώ η χώρα παραμένει δημοσιονομικά ισχυρή, είναι το κλειδί για να διατηρηθεί η βιωσιμότητα και η δικαιοσύνη στην ελληνική δημοσιονομική προσπάθεια.
Η αποκατάσταση του χρηματοοικονομικού τομέα είναι κρίσιμη για την αύξηση των δανείων και την στήριξη της ανάπτυξης. Το νέο πρόγραμμα θα στηρίξει τις προσπάθειες της Ελλάδας να μειώσει τα ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα κόκκινων δανείων, ενισχύοντας το νομοθετικό πλαίσιο στις αναδιαρθρώσεις δανείων. Επιπλέον, για να διασφαλιστεί η κατάσταση των τραπεζών και να στηριχθεί η άμεση χαλάρωση των capital controls, οι εποπτικές αρχές θα έπρεπε να προχωρήσουν σε πρόσθετα βήματα, μεταξύ των οποίων και ένας νέος έλεγχος ποιότητας ενεργητικού και stress test, ώστε να διασφαλιστεί ότι οι τράπεζες είναι επαρκώς κεφαλαιοποιημένες πριν το τέλος του προγράμματος.
Παρά την πρόοδο στο μέτωπο των δομικών μεταρρυθμίσεων, βασική πρόκληση για την Ελλάδα παραμένει η απελευθέρωση από τους περιορισμούς που επιβαρύνουν το επενδυτικό κλίμα.
Ως εκ τούτου, οι αρχές θα πρέπει να επανεξετάσουν τα σχέδιά τους να αντιστρέψουν κρίσιμες μεταρρυθμίσεις στις συλλογικές διαπραγματεύσεις μετά το τέλος του προγράμματος, και αντ’ αυτού, να επικεντρωθούν στο να διπλασιάσουν τις προσπάθειές τους για να ανοίξουν κλειστές αγορές προϊόντων και υπηρεσιών, ώστε να αυξήσουν τις επενδύσεις και να δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας. Επίσης, θα πρέπει να διπλασιάσουν τις προσπάθειες για να προστατεύσουν την αξιοπιστία της στατιστικής υπηρεσίας και να εγγυηθούν την ανεξαρτησία της.
Όπως έχουμε πει πολλές φορές, ακόμη και με πλήρη υλοποίηση του προγράμματος, η Ελλάδα δεν θα μπορέσει να αποκαταστήσει τη βιωσιμότητα του χρέους και χρειάζεται πρόσθετη ελάφρυνση χρέους από τους ευρωπαίους εταίρους της.
Περιμένω ότι θα συμφωνηθεί σύντομα μεταξύ της Ελλάδας και των ευρωπαίων εταίρων ένα σχέδιο που θα αποκαθιστά τη βιωσιμότητα του χρέους. Η ενεργοποίηση της επί της αρχής συμφωνίας εξαρτάται από αυτή την παράμετρο για την ελάφρυνση του χρέους, όπως και από την υλοποίηση του προγράμματος.
Πρόσφατες οικονομικές εξελίξεις
Το ΑΕΠ κινήθηκε σταθεροποιητικά τα τελευταία τρία έτη. Η οικονομία σταθεροποιήθηκε μετά την κρίση εμπιστοσύνης το 2015 αλλά η οικονομική αβεβαιότητα περιόρισε την πρόσβαση στη ρευστότητα, ενώ τα capital controls απομακρύνουν τις επενδύσεις.
Η ανάπτυξη σημείωσε μια μέτρια ανάκαμψη το πρώτο τρίμηνο του 2017, λαμβάνοντας στήριξη από την ισχυρή κατανάλωση και την ενίσχυση των αποθεμάτων. Η αγορά εργασίας ανακάμπτει σταδιακά, κυρίως λόγω της αύξησης της μερικής απασχόλησης. Η φτώχεια και οι ανισότητες είναι από τις υψηλότερες στην ευρωζώνη.
Το πρωτογενές αποτέλεσμα ήταν πλεονασματικό τα τελευταία δυο έτη, στηριζόμενο στη συνεχή δημοσιονομική ενοποίηση. Το 2016 το πλεόνασμα υπερέβη το στόχο των αρχών κατά ένα μεγάλο περιθώριο, λόγω πιέσεων στις δαπάνες προϋπολογισμού, καλύτερων αποτελεσμάτων από κέρδη και μισθούς αλλά και εξαιτίας εκτάκτων παραγόντων.
Φέτος, το σωρευτικό πλεόνασμα μέχρι το Μάιο είναι χαμηλότερο από το 2016 εξαιτίας χαμηλότερων φορολογικών εσόδων και επενδύσεων από την ΕΕ.
Το πρόγραμμα
Το πρόγραμμα των ελληνικών αρχών είναι στενά εστιασμένο σε πολιτικές που θα ενισχύσουν την μακροοικονομική σταθερότητα μεσοπρόθεσμα, διευκολύνοντας την πρόσβαση στις αγορές. Επιδιώκει έτσι να υπάρξει περιθώριο για την κινητοποίηση ευρύτερης πολιτικής στήριξης που απαιτείται για την εφαρμογή διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που χρειάζεται η Ελλάδα, ώστε να φιλελευθεροποιήσει την οικονομία της και να ευημερήσει μακροπρόθεσμα στους κόλπους της ευρωπαϊκής οικογένειας.
Το πρόγραμμα θα παράσχει ένα πλαίσιο στους ευρωπαίους εταίρους για να εφαρμόσουν μια ελάφρυνση χρέους ώστε να αποκατασταθεί η βιωσιμότητα του χρέους.
Δημοσιονομική πολιτική
Το πρόγραμμα εστιάζει στη στροφή του προϋπολογισμού σε περισσότερες φιλικές προς την ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή πολιτικές. Ένα πακέτο μεταρρυθμίσεων στη φορολογία και τις συντάξεις-με στόχο να περικόψει τις γενναιόδωρες φορολογικές εξαιρέσεις για τη μεσαία τάξη και τις υψηλές δαπάνες για συντάξεις- έχει ήδη ψηφιστεί και θα εφαρμοστεί.
Αυτά τα μέτρα θα στηρίξουν το φιλόδοξο στόχο του πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% του ΑΕΠ για την περίοδο 2019-2022.
Μετά το 2022 ο στόχος για το πρωτογενές πλεόνασμα αναμένεται να μειωθεί-το ύψος μένει να συμφωνηθεί ανάλογα με τις συζητήσεις για το χρέος-ώστε το δημοσιονομικό «περίσσευμα» που θα προκύψει θα χρησιμοποιηθεί για κοινωνικούς σκοπούς, για την ενίσχυση των δημοσίων επενδύσεων αλλά και τη μείωση των φόρων, ώστε να ενισχυθεί η απασχόληση και η ανεργία.
Χρηματοοικονομικές μεταρρυθμίσεις
Η στρατηγική στον χρηματοπιστωτικό τομέα εστιάζει στην αντιμετώπιση των κόκκινων δανείων μέσω της ενίσχυσης και εφαρμογής του νομικού πλαισίου για την αναδιάρθρωση δανείων.
Οι αρχές έχουν δεσμευθεί για την σταδιακή και συνετή χαλάρωση των κεφαλαιακών ελέγχων, διαφυλάττοντας παράλληλα την χρηματοοικονομική σταθερότητα.
Δομικές μεταρρυθμίσεις
Μαζί με την διαφύλαξη των μεταρρυθμίσεων στην αγορά εργασίας το πρόγραμμα στηρίζει την αναθεώρηση των ομαδικών απολύσεων αλλά και βήματα για περαιτέρω μεταρρυθμίσεις που θα ενισχύουν τον ανταγωνισμό και θα φιλελευθεροποιούν κλειστά επαγγέλματα και το εμπόριο τις Κυριακές.
Ανακούφιση χρέους
Το χρέος της Ελλάδας παραμένει μη βιώσιμο. Περαιτέρω συζητήσεις χρειάζονται ώστε να υπάρξει σύγκλιση σε μια στρατηγική που θα βασίζεται σε ρεαλιστικές υποθέσεις για την ανακούφιση χρέους ώστε να αποκατασταθεί η βιωσιμότητά του.
Προοπτικές ανάπτυξης
Υπό την προϋπόθεση της πλήρους εφαρμογής των μεταρρυθμίσεων, το ΑΕΠ αναμένεται να ανακάμψει ισχυρά μεσοπρόθεσμα. Προβλέπεται να ενισχυθεί με ρυθμό έως 2,1% φέτος και 2,6% το 2018, αντλώντας στήριξη από την ιδιωτική κατανάλωση, την αύξηση των επενδύσεων που θα ενισχυθούν από κεφάλαια της ΕΕ αλλά και την βελτιωμένη εμπιστοσύνη. Μακροπρόθεσμα η ανάπτυξη αναμένεται να συγκλίνει στο σταθερό ρυθμό του 1%, οδηγούμενη από τα αποτελέσματα των δομικών μεταρρυθμίσεων που απαιτούνται, ώστε να ξεπεραστούν οι αρνητικές επιπτώσεις από τη γήρανση του πληθυσμού.
Ο χαρακτηρισμός «εξαιρετικά μη βιώσιμο» για το ελληνικό χρέος παραμένει και στην νέα έκθεση βιωσιμότητας του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου κάτι προκάλεσε την αντίδραση της ελληνικής κυβέρνησης που απάντησε μέσω επιστολής του αντιπροσώπου της χώρας στο Ταμείο Μιχάλη Ψαλιδόπουλου προς το Εκτελεστικό Συμβούλιο του ΔΝΤ που συνεδρίασε χθες για να εγκρίνει την νέα δανειακή σύμβαση με την Ελλάδα.
Στην ανάλυση βιωσιμότητας χρέους καταγράφεται ότι το ελληνικό χρέος είναι εξαιρετικά μη βιώσιμο στο βασικό σενάριο του ΔΝ . Σύμφωνα με τους συντάκτες , το χρέος θα μειωθεί στο 160% του ΑΕΠ μέχρι το 2022. Οι ακαθάριστες ανάγκες χρηματοδότησης θα υπερβαίνουν το όριο του 15% του ΑΕΠ μέχρι το 2028 και το όριο 20% μέχρι το 2033 φτάνοντας μάλιστα στο 45% έως το 2060 .Οι τεχνοκράτες του ΔΝΤ προβλέπουν ότι το χρέος θα μειωθεί σταδιακά σε περίπου 150% έως το 2030 και ότι θα αυξάνεται στη συνέχεια, φθάνοντας το 195% περίπου του ΑΕΠ έως το 2060.
Η ελληνική επιστολή
Σε παρέμβαση του για το θέμα αυτό ο αντιπρόσωπος της Ελλάδας στο ΔΝΤ Μιχάλης Ψαλιδόπουλος στην επιστολή του αναφέρει για το χρέος ότι «οι ελληνικές αρχές σημειώνουν ότι οι επικαιροποιημένες εκτιμήσεις βιωσιμότητας του ΔΝΤ παραμένουν συντηρητικές και πιο κοντά σε ένα αρνητικό σενάριο.
«Οι ελληνικές αρχές πιστεύουν ότι η ανάλυση δεν λαμβάνει επαρκώς υπόψη τις επιπτώσεις των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων για άλλες επενδυτικές πρωτοβουλίες, τα μελλοντικά επιτόκια της αγοράς και τα συμφωνημένα δημοσιονομικά πλεονάσματα».
Προσθέτει ότι με βάση τη συμφωνία του Eurogroup της 15ης Ιουνίου 2017 και με στόχο να παρασχεθεί πρόσθετη σαφήνεια σχετικά με το χρέος και την βιωσιμότητά του, οι ελληνικές αρχές προσβλέπουν σε ένα μηχανισμό που θα συνδέει την ελάφρυνση του χρέους με μέτρα για την ανάπτυξη συνοδευόμενο από πρόσθετη ελάφρυνση του χρέους την οποία θα λάβει η ΕΕ αν κριθεί αυτό αναγκαίο μετά από μία επικαιροποιημένη έκθεση βιωσιμότητας.
Σχετικά με τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας το ΔΝΤ στην έκθεση αποτίμησής του (Staff Report) καταγράφεται:
– ότι η ανάπτυξη θα σταθεροποιηθεί στο 1% σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα λόγω κυρίως της γήρανσης του πληθυσμού.
– τα πρωτογενή πλεονάσματα μετά το 2022 θα πρέπει να επιτραπεί να μειωθούν στο 1,5% του ΑΕΠ, ώστε να δημιουργηθεί δημοσιονομικός χώρος και να στηριχθεί ένα κοινωνικό δίκτυ προστασίας, οι δημόσιες επενδύσεις και να μειωθούν οι φόροι.
– οι θεσμοί της ΕΕ αναμένουν πιο φιλόδοξα μακροπρόθεσμα πρωτογενή πλεονάσματα και αυτό το θέμα μένει να λυθεί στο πλαίσιο των συζητήσεων για το χρέος.
-μία στρατηγική μείωσης του χρέους η οποία βασίζεται στην διατήρηση πολύ υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων ή πολύ ισχυρής ανάπτυξης για μεγάλες περιόδους δεν είναι αξιόπιστη, ακόμα και με πλήρη εφαρμογή των σχεδιαζόμενων πολιτικών.
– περαιτέρω συζητήσεις είναι αναγκαίες θεωρεί το ΔΝΤ για μία στρατηγική η οποία θα βασίζεται σε ρεαλιστικές παραδοχές και με τον κοινό στόχο μιας ελάφρυνση του χρέους ώστε να ανακτήσει τη βιωσιμότητα του.
Για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα επαναλαμβάνει τις εκτιμήσεις του περασμένου Φεβρουαρίου κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου και πάλι για τα κόκκινα δάνεια.
Εκτιμά ότι απαιτείται ένα αποθεματικό ύψους περίπου 10 δισεκατομμυρίων ευρώ (5,5 τοις εκατό του ΑΕΠ του 2016) για να καλύψει «ενδεχόμενες πρόσθετες ανάγκες τραπεζικής στήριξης» αλλά “το ποσό αυτό μπορεί να μην είναι επαρκές».
Στα κείμενα του τρίτου μνημονίου που δόθηκαν στην δημοσιότητα δεν αναφέρεται συγκεκριμένος χρονικός ορίζοντας στην προθεσμία για να ληφθούν οι αποφάσεις αναφορικά με τα με τις παρεμβάσεις στο χρέος (σ.σ. παρόμοια προγράμματά του ήταν ακόμη και 30 ημέρες).Τα μέτρα που θα καταστήσουν δυνατή την εκταμίευση της δόσης «αναμένονται τους επόμενους μήνες».
Το ΔΝΤ διατυπώνει την εξήγηση ότι η περίπτωση της Ελλάδος είναι τέτοια που δεν πρέπει να υπάρξει συγκεκριμένη προθεσμία πέραν της όποιας αυτή η επί της αρχής συμφωνία θα ανακληθεί αν δεν υπάρχει απόφαση για το χρέος ώστε «να μην δημιουργηθούν προσδοκίες οι οποίες αν δεν ικανοποιηθούν θα οδηγήσουν σε προβλήματα στις αγορές».
Σχετικά με την επιτήρηση του προγράμματος αυτή θα γίνεται με εξάμηνους ελέγχους, εκ των οποίων ο πρώτος θα λάβει χώρα μετά τις 15 Φεβρουαρίου του 2018 και ο δεύτερος περί τις 15 Αυγούστου του 2018. Η διαθεσιμότητα και η δυνατότητα για εκταμιεύσεις δόσεων θα μπορεί να γίνει ένα τρίμηνο ούτως ώστε να εναρμονιστεί το ΔΝΤ με τις διαδικασίες που ακολουθεί η ΕΕ.
Εκπρόσωπος ΔΝΤ: Επιβεβαιώνει εμμέσως ότι το Ταμείο «μπλόκαρε» την ελληνική έξοδο στις αγορές – Τι λέει ο Ντράγκι
Οι συζητήσεις με τους Ευρωπαίους πιστωτές για την επίμαχη αναδιάρθρωση θα ολοκληρωθούν σύντομα, υποστήριξε η Ντέλια Βελκουλέσκου σε ενημέρωση των δημοσιογράφων μέσω τηλεδιασκεψης,που ακολούθησε τη συνεδρίαση του εκτελεστικού συμβουλίου του ΔΝΤ.
Η αξιωματούχος του ΔΝΤ υποστήριξε ότι ακόμα και με πλήρη εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων η Ελλάδα δεν θα μπορέσει μόνη της να αποκαταστήσει την βιωσιμότητα του χρέους μόνη της.
Κατά τη διάρκεια της τηλεδιάσκεψης και απαντώντας σε σειρά αρωτήσεων η κ.Βελκουλέσκου υποστήριξε:
– Ότι μετά το 2022 ο στόχος για τα πρωτογενή πλεονάσματα θα πρέπει να μειωθεί σε πιο βιώσιμα επίπεδα, στο 1.5% του ΑΕΠ
– Για το 2018 τοποθέτησε το πλεόνασμα στο 2,2% ενω ο στόχος είναι 3,5% του ΑΕΠ
– Οι διαπραγματεύσεις για τη βιωσιμότητα του χρέους αναμένονται να συνεχιστούν και να ολοκληρωθούν σύντομα. Υπάρχουν καλές προσδοκίες για να φθάσουμε σε συμφωνία για την ελάφρυνση του χρέους.
– Η συμφωνία για την ελάφρυνση του χρέους είναι καθοριστικής σημασίας ώστε να υλοποιηθεί το πρόγραμμα του ΔΝΤ.
– Το πρόγραμμα θα τεθεί ισχύ μόνο αν το Ταμείο λάβει ισχυρές διαβεβαιώσεις
–
– για το αν συμφωνία για την ελάφρυνση του χρέους θα έχει επίδραση στην έξοδο στις αγορές τόνισε ότι «θεωρούμε ότι μια ανακοίνωση για την ελάφρυνση του χρέους θα είναι εποικοδομητική για την Ελλάδα και θα διευκολύνει την έξοδο της στις αγορές».
– δεν αποφασίστηκε προθεσμία για τα μέτρα ώστε να αποδευχθούν προσδοκίες που θα προκαλούσαν διαταραχές στις αγορές
– το ενδεχόμενο ονομαστικού κουρέματος θα ήταν επιθυμητό αλλά δεν είναι απαραίτητο ενώ δεν πρόβλεψε χρονοδιάγραμμα για την ελάφρυνση του χρέους ούτε και προσδιόρισε πλαφόν.
– για το “πλαφόν” στο χρέος υπήρχε συμφωνία και συννενόηση με τις ελληνικές αρχές
Η Ντέλια Βελκουλέσκου στην αρχική παρέμβασή της είπε τα εξής:
“Το ΔΝΤ ενέκρινε επί της αρχής την προληπτική precautionary συμφωνία για την Ελλάδα. Αυτό συνιστά σημαντικό βήμα για την Ελλάδα, την Ευρώπη και το ΔΝΤ. Το πρόγραμμα θα καταστεί υλοποιήσιμο όταν το ΔΝΤ θα λάβει επαρκείς διαβεβαιώσεις για τη μείωση του χρέους ώστε να αποκατασταθεί η βιωσιμότητα του χρέους και υπό την προϋπόθεση ότι το πρόγραμμα παραμένει σε τροχιά.
Αλλά επιτρέψτε μου να πω μερικά λόγια για το πρόγραμμα. Στόχος του είναι να επαναφέρει τη μεσοπρόθεσμη μακροοικονομική οικονομική σταθερότητα και την ανάπτυξη παρέχοντας τον απαραίτητο χώρο ώστε να κινητοποιηθούν οι δυνάμεις των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που είναι απαραίτητες για την Ελλάδα ώστε να ευημερήσει στην Ευρωζώνη.
Θα μιλήσω για μερικές σημαντικές μεταρρυθμίσεις στα βασικά πεδία που καλύπτει το πρόγραμμα. Στο φορολογικό πεδίο οι αρχές νομοθέτησαν σημαντικά μέτρα για τη φορολόγηση του εισοδήματος, συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση, μέτρα για την αποκατάσταση του προϋπολογισμού προς την κατεύθυνση των αναπτυξιακών πολιτικών.
Αυτές οι μεταρρυθμίσεις υποστηρίζουν τα πρωτογενή πλεονάσματα στο 3.5% του ΑΕΠ μέχρι το 2022. Μετά το 2022 ο στόχος θα πρέπει να μειωθεί σε πιο βιώσιμα επίπεδα στο 1.5% του ΑΕΠ ώστε να δημιουργηθούν δημοσιονομικές ανάσες για κοινωνική βοήθεια, να κινητοποιηθούν δημόσιες δαπάνες και να μειωθούν οι φορολογικοί δείκτες ώστε να στηριχθεί η ανάπτυξη.
Στο χρηματοπιστωτικό τομέα το πρόγραμμα υποστηρίζει τις προσπάθειες των αρχών να αντιμετωπίσουν το ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων ενισχύοντας το νομικό πλαίσιο της αναδιάρθρωσης των δανείων εφαρμόζοντας μεταξύ άλλων ηλεκτρονικές δημοπρασίες.
Αυτά πρέπει να συνοδευτούν από βήματα ελέγχου για να διασφαλιστεί ότι θα κεφαλαιοποιηθούν επαρκώς πριν το τέλος του προγράμματος για να υποστηρίξουν τον τραπεζικό τομέα και να διευκολύνουν την άρση του ελέγχου της κίνησης κεφαλαίων.
Στο μέτωπο των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων η Ελλάδα έχει κάνει προόδους στο ζήτημα της απελευθέρωσης του ανταγωνισμού και την αδειοδότηση των επενδύσεων .. αλλά για να προοδεύσει μέσα στην Ευρωζώνη η Ελλάδα θα πρέπει να αναθεωρήσει τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας μετά το τέλος του προγράμματος και να αναθεωρήσει την προστασία σε πλήρως προστατευμένα προϊόντα και αγορές και να εμβαθύνει στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και μετά το πρόγραμμα.
Αλλά ακόμα και με πλήρη εφαρμογή αυτών των μεταρρυθμίσεων η Ελλάδα δεν θα μπορέσει μόνη της να αποκαταστήσει την βιωσιμότητα του χρέους μόνη της. Έτσι το πρόγραμμα προβλέπει για τους εταίρους της Ελλάδος περαιτέρω ελάφρυνση του χρέους ώστε να αποκατασταθεί η βιωσιμότητα του χρέους και να υποστηρίξει την επιστροφή της Ελλάδος στις αγορές.
Θα είναι κρίσιμης σημασίας η στρατηγική για την ελάφρυνση του χρέους να βασιστεί σε ρεαλιστικές υποθέσεις. Οι διαπραγματεύσεις για τη βιωσιμότητα του χρέους αναμένονται να συνεχιστούν και να ολοκληρωθούν σύντομα. Η συμφωνία για την ελάφρυνση του χρέους είναι καθοριστικής σημασίας ώστε να υλοποιηθεί το πρόγραμμα του ΔΝΤ”.
Ακολούθησαν οι ερωτήσεις των δημοσιογράφων
Ερ. Για την κατ΄αρχήν έγκριση;
Απ. Η κατ’αρχήν έγκριση έχει χρησιμοποιηθεί πολλές φορές στο παρελθόν, κάποιες φορές με προθεσμία και άλλες φορές χωρίς προθεσμία. Στην περίπτωση της Ελλάδος συμφωνήθηκε να μην οριστεί προθεσμία ώστε να μην δημιουργηθούν προσδοκίες που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν αναστατώσεις στις αγορές. Το πρόγραμμα θα υλοποιηθεί μόλις οι διαπραγματεύσεις για την ελάφρυνση προχωρήσουν και εφόσον το πρόγραμμα των μεταρρυθμίσεων παραμένει σε τροχιά.
Ερ. Ποιες είναι οι παραδοχές της έκθεσης βιωσιμότητας για την ελάφρυνση του χρέους. Υπάρχουν ειδικές εκδοχές, υπάρχει κάποιο εύρος εκδοχών όσον αφορά το στόχο για το χρέος;
Απ. Η Έκθεση βιωσιμότητας περιλαμβάνει το βασικό μας σενάριο με βάση τις προβλέψεις μας για την ανάπτυξη και τα πρωτογενή πλεονάσματα και οι οποίες έχουν δείξει ότι το χρέος δεν είναι βιώσιμο μόνο με την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων. Υπάρχει και το σενάριο στο οποίο ενσωματώνουμε την βραχυπρόθεσμη ελάφρυνση του χρέους που συμφωνήθηκε από το Εurogroup και βρίσκεται στη διαδικασία εφαρμογής όπως και μερικά μεσοπρόθεσμα μέτρα στα οποία επίσης δεσμεύθηκε το Εurogroup. Αλλά ακόμη και με αυτά τα μέτρα κρίνουμε ότι το χρέος δεν είναι βιώσιμο.
Συνεπώς το συμπέρασμα στο staff report είναι ότι πρόσθετη ελάφρυνση χρέους είναι απαραίτητη… Ελπίζουμε αυτές οι διαπραγματεύσεις να καταλήξουν σύντομα και βλέπουμε πρόοδο για την ολοκλήρωση αυτών των διαπραγματεύσεων. Το ΔΝΤ δεν θα συμφωνούσε σε μια συμφωνία επί της αρχής αν δεν συνέβαινε αυτό.
Ερ. Λέτε ότι στο παρελθόν στις προηγούμενες εκθέσεις βιωσιμότητας παραθέσατε εκδοχές ελάφρυνσης χρέους και λέγατε ότι θα μπορούσε να γίνει μέσω επιμήκυνσης των προθεσμιών. Υπάρχει πιθανότητα κουρέματος;
Απ. Έχουμε πει εδώ και καιρό ότι (upfront) κουρέματα δεν είναι απαραίτητα, θα ήταν επιθυμητά αλλά όχι απαραίτητα για να επιτευχθεί βιωσιμότητα του χρέους. Στην έκθεση βιωσιμότητας δίνουμε πιθανές εναλλακτικές και υπάρχουν πολλοί συνδυασμοί τέτοιων μέτρων… Όλες οι εκδοχές βρίσκονται πάνω στο τραπέζι.
Ερ. Πότε αναμένεται να ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις για την ελάφρυνση – ποια η σχέση ελάφρυνσης χρέους και πρόσβασης στις αγορές;
Απ. Είναι πολύ δύσκολο να προβλεφθεί πότε θα επιτευχθεί συμφωνία αλλά έχουμε δει πρόοδο σ’ αυτή τη συζήτηση. Η συζήτηση πάει πίσω στο 2015 όταν δεν υπήρχε αναγνώριση ότι χρειάζεται ελάφρυνση ενώ μετά, στο 2016 υπήρχε αναγνώριση χωρίς επαρκείς λεπτομέρειες και τώρα στο 2017, οπότε οι Ευρωπαίοι εταίροι βάζουν στο τραπέζι περισσότερες λεπτομέρειες αλλά και πάλι όχι επαρκείς. Αλλά σε σύγκριση με το σημείο που βρισκόμασταν βλέπουμε μια δυναμική προόδου επί του θέματος και νομίζω ότι έχουμε καλές πιθανότητες να φθάσουμε σε συμφωνία.
Όταν επιτευχθεί συμφωνία για τη ελάφρυνση θα πρέπει να κάνουμε νέα ανάλυση βιωσιμότητας για το Εκτ. Συμβούλιο και τότε το Συμβούλιο θα αποφασίσει να συνεδριάσει ή η απόφαση θα μπορεί να ληφθεί σε άμεσα. Το άλλο σκέλος που θα πρέπει να εκπληρωθεί είναι η πλήρης εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων. Εμείς θα εξακολουθούμε να παρακολουθούμε την Ελλάδα όσον αφορά τη συνέχιση εφαρμογής των δεσμεύσεων της στο πρόγραμμα. Όσον αφορά το κατά πόσο η συμφωνία για την ελάφρυνση του χρέους θα έχει επίδραση στην έξοδο στις αγορές θεωρούμε ότι μια ανακοίνωση για την ελάφρυνση του χρέους θα είναι εποικοδομητική για την Ελλάδα και θα διευκολύνει την έξοδο της στις αγορές
Ερ. Για τα πρωτογενή πλεονάσματα;
Απ Όσον αφορά το πρωτογενές πλεόνασμα για το 2018 με βάση τις μεταρρυθμίσεις που έχουν θεσπιστεί αναμένουμε το πρωτογενές πλεόνασμα να φθάσει σε ύψος 2.2% του ΑΕΠ το 2018. Νομίζω ότι αυτό είναι το σωστό για την Ελλάδα και δεν χρειάζονται νέα μέτρα για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος. Ο στόχος αναμένεται να είναι στο 3.5% το 2019 με βάση τις δεσμεύσεις για τις μεταρρυθμίσεις που ήδη έχουν θεσμοθετηθεί από τις ελληνικές αρχές.
Ερ. Δεν τίθεται κάποιο όριο για το ελληνικό χρέος;
Απ.: Αριθμητικό στόχο έχουμε για το πρωτογενές πλεόνασμα καθώς και για τα κριτήρια τριμηνιαίων αποδόσεων
Ερ. Κάνατε λόγο για υλοποίηση των συμφωνημένων μεταρρυθμίσεων. Τι απομένει ακόμη να γίνει πριν να συμφωνηθεί η ελάφρυνση του χρέους;
Απ.: Υπάρχει σημαντικός αριθμός μεταρρυθμίσεων που μόλις έχουν θεσμοθετηθεί και αναμένεται περαιτέρω υλοποίηση τους. Για παράδειγμα μια σημαντική μεταρρύθμιση που θεσμοθετήθηκε από τις ελληνικές αρχές πριν από αυτό το πρόγραμμα στο πλαίσιο του προγράμματος του ESM είναι η θεσμοθέτηση μια νέας Ανεξάρτητης Εισοδηματικής Αρχής. Αυτό έχει κρίσιμη σημασία για την αντιμετώπιση ζητημάτων όπως η φοροδιαφυγή καθώς και το υψηλό φορολογικό χρέος που αντιμετωπίζει η Ελλάδα. Για την αποτελεσματική χρήση αυτής της Αρχής χρειάζονται περαιτέρω βήματα, όπως η σωστή στελέχωση, η παροχή των απαραίτητων εργαλείων και αυτά θα πάρουν πρόσθετο χρόνο. Εμείς θα παρατηρούμε ένα προς ένα τα μέτρα και πως υλοποιούνται.
Όσον αφορά τη Δημόσια Διοίκηση οι Αρχές συμφώνησαν να κάνουν πιο αυστηρούς τους κανόνες προσωρινής εργασίας… Συνεπώς παρατηρούμε αυτές τις μεταρρυθμίσεις στη Δημόσια Διοίκηση. Στο χρηματοπιστωτικό τομέα υπάρχει νέος νόμος για τον οποίο πρέπει να δούμε κατά πόσο είναι λειτουργικός ή αν θα χρειαστούν προσαρμογές. Στο διαρθρωτικό τομέα χρειάζονται επιπλέον μέτρα υλοποίησης τα περισσότερα εκ των οποίων αφορούν στην απελευθέρωση των κλειστών επαγγελμάτων και εδώ χρειάζονται πολλά follow up ούτως ώστε η εφαρμογή να γίνει πραγματικά λειτουργική. Χωρίς αυτές τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις η Ελλάδα δεν θα μπορέσει να αναπτυχθεί όπως ελπίζουμε. Είναι μεταρρυθμίσεις κρίσιμης σημασίας ώστε η Ελλάδα να προχωρήσει.
Σύμφωνα με την έκθεση υπάρχει σημαντικός αριθμός μεταρρυθμίσεων που πιθανόν χρειάζονται νέα νομολογία και σε άλλες περιπτώσεις αφορά σε δευτερεύουσα νομολογία που χρειάζεται να θεσμοθετηθεί. Εξαρτάται από το πεδίο κάθε φορά.
Πηγή: Real.gr