Της Αργυρώς Μαυρούλη
Ασάφειες περιλαμβάνει η πρώτη εγκύκλιος που εξέδωσε η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας για τον τρόπο υπολογισμού των κατώτατων συντάξεων, τον τρόπο αύξησης των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, αλλά και το ποιοι ασφαλισμένοι θίγονται από τις αλλαγές.
Σύμφωνα με την εγκύκλιο, από την 1η Ιουλίου 2015 και μετά, όσοι συνταξιούχοι δεν έχουν συμπληρώσει το 67ο έτος ηλικίας, θα λαμβάνουν μόνο το ποσό της σύνταξης που αναλογεί στο ύψος των εισφορών που έχουν καταβάλλει, χωρίς την κρατικά χρηματοδοτούμενη κατώτατη σύνταξη.
Μετά τη συμπλήρωση του 67ου έτους, ή όποιου έτους ισχύει κάθε φορά ως γενικό όριο ηλικίας συνταξιοδότησης ο δικαιούχος θα λαμβάνει το εκάστοτε προβλεπόμενο κατώτατο όριο συντάξεων.
Υπενθυμίζεται ότι στο νόμο 3863 του 2010 -νόμος Λοβέρδου Κουτρουμάνη- προβλέπεται ότι το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης διαμορφώνεται ανάλογα με το προσδόκιμο ζωής και εξετάζεται κάθε τρία χρόνια. Το όριο έως το 2021 είναι τα 67 έτη και η επανεξέταση του θα γίνει το 2024.
Η νέα εγκύκλιος προβλέπει ότι όσων η συνταξιοδότηση λόγω γήρατος ή αναπηρίας αρχίζει από την 1η Ιανουαρίου 2015 και μετά, ανεξάρτητα από το εάν το δικαίωμα συνταξιοδότησης είχε θεμελιωθεί νωρίτερα ή όχι, αλλάζει ο τρόπος υπολογισμού της σύνταξης και θα γίνει με βάσει το άρθρο 4 του νόμου 3863/2010.
Στην πράξη, όσοι έχουν υπαχθεί για πρώτη φορά στην ασφάλιση οποιοδήποτε φορέα κύριας ασφάλισης ή το Δημόσιο έως και 31.12.2010 και υποβάλλουν αίτηση συνταξιοδότησης για σύνταξη γήρατος ή αναπηρίας από την 1η Ιανουαρίου 2015 δικαιούνται:
α) Τμήμα σύνταξης που αντιστοιχεί στο χρόνο ασφάλισής τους έως 31.12.2010, το οποίο υπολογίζεται με βάση τα ποσοστά και τις συντάξιμες αποδοχές ή ασφαλιστικές κατηγορίες ή τα οριζόμενα κατ΄ έτος ποσά συντάξεων, όπως ισχύουν κατά το χρόνο συνταξιοδότησης και όπως προβλέπονται για κάθε φορέα κύριας ασφάλισης ή το Δημόσιο από γενικές ή καταστατικές διατάξεις που εξακολουθούν να ισχύουν. Για το διάστημα αυτό, η κατώτατη σύνταξη υπολογίζεται στα 486 ευρώ.
β) Τμήμα σύνταξης που αντιστοιχεί στο χρόνο ασφάλισής τους από 1.1.2011 έως την ημερομηνία συνταξιοδότησής τους. Η κατώτατη σύνταξη ορίζεται βάσει της νέας εγκυκλίου Χαϊκάλη, στα 392 ευρώ.
Σύγχυση προκαλεί βέβαια, η επόμενη παράγραφος της εγκυκλίου, σύμφωνα με την οποία τα ποσά κατωτάτων ορίων σύνταξης λόγω γήρατος, αναπηρίας ή θανάτου, που καταβάλλονται από τους οργανισμούς κύριας ή επικουρικής ασφάλισης, διατηρούνται μέχρι και 31.12.2021 στο ύψος που ισχύει την 31.7.2015. Το πρόβλημα εδώ εντοπίζεται στο γεγονός ότι στις 14 Αυγούστου 2015 ο πρώην υφυπουργός κ. Χαϊκάλης εξέδωσε εγκύκλιο όπου μειώνονταν η κατώτατη σύνταξη από το 2011 και μετά, δηλαδή μετά τις 31 Ιουλίου του ίδιου έτους που ορίζει ο νόμος και κατά συνέπεια και η εγκύκλιος.
Ακόμη στη νέα εγκύκλιο υπάρχει διάταξη που οδηγεί σε σταδιακή αύξηση των ορίων ηλικίας πλήρους και μειωμένης συνταξιοδότησης χωρίς να αποσαφηνίζεται με ποιο τρόπο θα γίνει η αύξηση των ορίων.
Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας θα προχωρήσει σε νέες «διευκρινιστικές» εγκυκλίους υπό της πρώτης εγκυκλίου που εκδόθηκε για να ερμηνεύσει τους όρους του Μνημονίου.
Από τις αυξήσεις των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης εξαιρούνται οι υπαγόμενοι σε βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα καθώς και οι μητέρες και οι χήροι πατέρες ανίκανων για κάθε βιοποριστική εργασία τέκνων. Και σε αυτό το σημείο μάλιστα, υπάρχουν σημαντικές “παγίδες” καθώς δεν εξαιρούνται για παράδειγμα οι άνδρες ασφαλισμένοι στον ιδιωτικό τομέα, με ανίκανα για βιοποριστική εργασία τέκνα, παρ’ ότι η αντίστοιχη διάταξη για το δημόσιο τους εξαιρεί.
Τέλος, ορίζεται ότι θεμελιωμένα συνταξιοδοτικά δικαιώματα στους οργανισμούς κοινωνικής ασφάλισης, συμπεριλαμβανομένης της Τράπεζας της Ελλάδος, λόγω συμπλήρωσης των προϋποθέσεων του απαιτούμενου χρόνου ασφάλισης και ορίου ηλικίας, όπου αυτό προβλέπεται, δεν θίγονται και δύνανται να ασκηθούν οποτεδήποτε.
Τα περισσότερα από τα προβλήματα αναμένεται να λυθούν μέσω ερωτήσεων των αρμόδιων υπηρεσιών των ταμείων, προς τις αντίστοιχες υπηρεσίες του υπουργείου Εργασίας.