Κοινοτικές χρηματοδοτήσεις άνω του €1 δις έλαβε η Ελλάδα την περίοδο 2007 – 2013 για την ενίσχυση της έρευνας και της καινοτομίας μέσω του 7ου προγράμματος – πλαισίου (FP7) της Ε.Ε., συνολικού προϋπολογισμού €55 δις. Το 7ο ΠΠ είχε επίσης – τόσο στη χώρα μας όσο και πανευρωπαϊκά – σημαντικό αντίκτυπο στη δημιουργία ανάπτυξης και θέσεων εργασίας πανευρωπαϊκά στην Ευρώπη.
Σύμφωνα με σχετική αξιολόγηση, που δημοσιοποίησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι επενδύσεις του 7ου ΠΠ “είναι σε καλό δρόμο για να αποτελέσουν το έναυσμα οικονομικής ανάπτυξης ύψους περίπου €20 δις ανά έτος επί 25 έτη, δηλαδή συνολικά €500 δις, με άμεσα και έμμεσα οικονομικά αποτελέσματα”. Εκτιμάται, επίσης, ότι το πρόγραμμα δημιουργεί 130.000 θέσεις εργασίας για ερευνητές ανά έτος για δέκα έτη και 160.000 επιπλέον θέσεις εργασίας ετησίως για 25 έτη.
Ειδικότερα και σε ό,τι αφορά στην ενίσχυση της επιστημονικής αριστείας, τα έργα του 7ου ΠΠ έχουν – μέχρι στιγμής – αποφέρει πάνω από 170.000 δημοσιεύσεις, ενώ όλες οι επιστημονικές δημοσιεύσεις, που έγιναν δεκτές σε περιοδικά με ομότιμους κριτές κατά τη διάρκεια ζωής του 7ου ΠΠ, είχαν ανοιχτή πρόσβαση σε ποσοστό 54%.
Από το συνολικό ποσό των €55 δις, το 82% (€45 δις) διατέθηκε σε ανοικτές προσκλήσεις στα τέσσερα ειδικά προγράμματα (€28,7 δις “Συνεργασία”, €7,7 δις “Ιδέες”, €4,8 δις “Άνθρωποι” και €3,8 δις “Ικανότητες”). Επιπλέον, το 18 % διατέθηκε για την Ευρατόμ, τις άμεσες δράσεις του Κοινού Κέντρου Ερευνών, το ITER, το μηχανισμό χρηματοδότησης με επιμερισμό των κινδύνων και για την κάλυψη διοικητικών δαπανών.
Αδυναμίες
Ένα από τα κύρια πορίσματα της ανεξάρτητης αξιολόγησης, που δημοσίευσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, είναι ότι η χρηματοδότηση των ευρωπαϊκών ερευνητικών προγραμμάτων την περίοδο 2007 – 2013 οδήγησε, μεταξύ άλλων, στην παραγωγή κορυφαίων επιστημονικών επιτευγμάτων και περισσότερων βιομηχανικών καινοτομιών. Σύμφωνα με την αξιολόγηση, τα €55 δις προσέλκυσαν συμμετέχοντες του ιδιωτικού τομέα και πρωτοφανή αριθμό ΜμΕ, γεγονός που συνέβαλε στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των ευρωπαϊκών βιομηχανιών. Το πρόγραμμα συνέστησε, επίσης, πέντε κοινές τεχνολογικές πρωτοβουλίες σε καίριους τομείς, όπως είναι τα καινοτόμα φάρμακα και το υδρογόνο και οι κυψέλες καυσίμου.
Η αξιολόγηση ανέδειξε, πάντως και τα σημεία που χρήζουν βελτίωσης, προκειμένου να μεγιστοποιηθεί ο αντίκτυπος των επενδύσεων της Ε.Ε. στην έρευνα και την καινοτομία στο μέλλον. Αυτά αφορούν τις διοικητικές διαδικασίες, την ευελιξία της χρηματοδότησης, την καλύτερη ενοποίηση των διαφόρων τμημάτων του προγράμματος και τις συνέργειες με άλλα προγράμματα χρηματοδότησης της έρευνας και της καινοτομίας.
Το πρόγραμμα
Το 7ο πρόγραμμα – πλαίσιο δραστηριοτήτων έρευνας, τεχνολογικής ανάπτυξης και επίδειξης της Ευρωπαϊκής Κοινότητας (7ο ΠΠ) διήρκεσε από το 2007 έως το 2013. Βασίστηκε σε τέσσερα ειδικά προγράμματα, που υποστήριξαν τη διακρατική συνεργατική έρευνα, την έρευνα με πρωτοβουλία των ίδιων των ερευνητών, την εξέλιξη της σταδιοδρομίας των ερευνητών, καθώς και την κατάρτιση και την κινητικότητα και τέλος, την ενίσχυση των ικανοτήτων έρευνας στην Ευρώπη.
Το πρόγραμμα – πλαίσιο “Ορίζοντας 2020”, το πρόγραμμα έρευνας και καινοτομίας που διαδέχτηκε το 7ο ΠΠ, διαρκεί από το 2014 έως το 2020. Κατά τα επτά αυτά έτη το πρόγραμμα θα διαθέσει κονδύλια ύψους €77 δις για την έρευνα και την καινοτομία, κάτι που συνεπάγεται αύξηση περίπου 40% σε σχέση με το 7ο πρόγραμμα – πλαίσιο σε τρέχουσες τιμές.
Πηγή: ΣΕΠΕ
στο 