Το ηλεκτρονικό βιβλίο έχει μπει εδώ και πέντε χρόνια στη ζωή μας, πιο συγκεκριμένα από το 2010, όταν οι Έλληνες εκδότες αποφάσισαν να στραφούν συστηματικά στην παραγωγή του, αλλά τα αποτελέσματα δεν είναι μέχρι στιγμής θεαματικά.
Αυτό τουλάχιστον φαίνεται να συνομολογούν παράγοντες της εκδοτικής αγοράς, χωρίς, πάντως, να υποτιμούν τη μέχρι τώρα πορεία και, κυρίως, χωρίς να αποκλείουν καλύτερες προοπτικές για το μέλλον. «Το ηλεκτρονικό βιβλίο δεν έχει αποδώσει όσο ενδεχομένως θα περίμενε κανείς», λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο εκδότης Χάρης Ψυχογιός, μιλώντας εκ μέρους του ομώνυμου οίκου: «Ενώ σε ευρωπαϊκό επίπεδο το ηλεκτρονικό βιβλίο αποσπά από το 6% έως και το 12% των συνολικών πωλήσεων, στην Ελλάδα το ίδιο ποσοστό είναι κάτω από το 1%».
Σε τι οφείλεται αυτή η έλλειψη ανταπόκρισης; Έχει άραγε να κάνει με το γεγονός πως ως κοινωνία εξακολουθούμε να μην έχουμε εξοικειωθεί με τα ηλεκτρονικά μέσα; «Αυτό γενικά ισχύει, το κυριότερο, όμως, πρόβλημα είναι πως δεν υπάρχει διαθέσιμη στην ελληνική αγορά μια ολοκληρωμένη πλατφόρμα ανάγνωσης, όπως το Kindle της Amazon», παρατηρεί ο Αργύρης Καστανιώτης από τις ομώνυμες εκδόσεις: «Εκείνο, με άλλα λόγια, που απουσιάζει από την αγορά δεν είναι ένα προϊόν-περιεχόμενο, αλλά ένα προϊόν υπηρεσιών γύρω από ένα περιεχόμενο».
Στην ίδια γραμμή θα κινηθεί και ο Χ. Ψυχογιός: «Οι Έλληνες θα είχαν αποκτήσει καλύτερες σχέσεις με το ηλεκτρονικό βιβλίο αν μπορούσαν να αγοράσουν, χωρίς να χρειαστεί να τις παραγγείλουν στο εξωτερικό, αξιόπιστες μηχανές ανάγνωσης. Το μόνο που μπορούν να βρουν στην εσωτερική αγορά, αν δεν θέλουν να καταφύγουν σε αμφίβολης προέλευσης και αξιοπιστίας προϊόντα, είναι το iPad, αλλά αυτό είναι ακόμη ακριβό και αγοράζεται συνήθως για άλλες χρήσεις».
«Η αλήθεια είναι πως στην Ελλάδα δεν έχει μέχρι τώρα γίνει το μεγάλο βήμα για το ηλεκτρονικό βιβλίο, το βήμα που θα το καταστήσει ισότιμο με το έντυπο», σημειώνει ο Μιχάλης Καλαμαράς, διαχειριστής του Blog eAnagnostis.gr: «Από τότε, ωστόσο, που ξεκίνησε το ηλεκτρονικό βιβλίο στη χώρα μας, η διαδρομή του είναι ανοδική.
Ακόμα και με δεδομένο το γεγονός πως οι πωλήσεις του δεν έχουν ξεπεράσει το 1% των συνολικών πωλήσεων της εκδοτικής αγοράς, η κίνησή του καταγράφεται, και μάλιστα παρουσιάζει αυξητική τάση ως προς συγκεκριμένους τίτλους». Ο Μ. Καλαμαράς θα επιμείνει με τη σειρά του στο ζήτημα των αξιόπιστων συσκευών ανάγνωσης που δεν είναι διαθέσιμες στην ελληνική αγορά: «Βέβαια, το iPad και τα tablets κάνουν αρκετά καλά τη δουλειά τους, έχοντας βελτιώσει εντυπωσιακά την οθόνη ανάγνωσης». Όπως κι αν έχει, ωστόσο, η απουσία μηχανών με οθόνη ψηφιακού χαρτιού είναι αισθητή. Ο Αργ. Καστανιώτης διευκρινίζει: «Το iPad έχει πολύ καλή ανάλυση κι έχει ανεβάσει αξιοσημείωτα τον τελευταίο καιρό την ευκρίνειά του, αλλά δεν διαθέτει οθόνη ψηφιακού χαρτιού».
Μετά από όλα αυτά, πώς ακριβώς διαγράφεται το μέλλον του ηλεκτρονικού βιβλίου στην Ελλάδα; Κανένας από τους συνομιλητές μας δεν μοιάζει απαισιόδοξος. Ο Χ. Ψυχογιός είναι πεπεισμένος πως οι ηλεκτρονικοί αναγνώστες θα πολλαπλασιαστούν όταν θα αρχίσουν να είναι διαθέσιμες και στην Ελλάδα οι αξιόπιστες μηχανές ανάγνωσης. Ο Μ. Καλαμαράς συμπληρώνει πως η διαθεσιμότητα αξιόπιστων συσκευών και υπηρεσιών θα ανοίξει διάπλατα τους δρόμους για το μέλλον: «Αλλά και τότε θα χρειαστεί να κάνει κάποιος κάτι για το ηλεκτρονικό βιβλίο. Στη Σουηδία το έκαναν οι βιβλιοθήκες, στις ΗΠΑ το ανέλαβαν η Apple και η Amazon, στη Γερμανία το προσπάθησαν η Amazon και η Ντόιτσε Τέλεκομ. Εκείνο που χρειαζόμαστε οπωσδήποτε εμείς είναι η παραγωγή περισσότερων ψηφιακών τίτλων, που αυτή τη στιγμή δεν ξεπερνούν τις 6500».
Ο Αργ. Καστανιώτης προσθέτει πως όταν μακροπρόθεσμα ανοίξει στην Ελλάδα μια μεγάλη πλατφόρμα, όπως αυτή της Amazon, τότε θα ανοίξει αυτομάτως και η ηλεκτρονική αγορά του βιβλίου: «Ας έχουμε, εντούτοις, υπόψη πως σύμφωνα με τα καινούργια ισχύοντα, το έντυπο βιβλίο θα έχει ΦΠΑ 6% ενώ το ηλεκτρονικό θα πάει, επειδή θεωρείται υπηρεσία, στο 23%».
στο 