Ένας παγκόσμιος άτλαντας για τα σύννεφα

8 έτη ago

Σε ένα τραγούδι της το 1969 η διάσημη Καναδή τραγουδίστρια Τζόνι Μίτσελ μιλούσε για τα αινιγματικά σύννεφα που κανείς δεν γνωρίζει τι θα φέρουν… Και είχε δίκιο.

Παρά το γεγονός ότι τα σύννεφα απασχολούν έντονα την καθημερινή πρόγνωση του καιρού, ακόμη και για τους ίδιους τους επιστήμονες αποτελούν ένα μεγάλο μυστήριο της φύσης. Στην πραγματικότητα είναι από εκείνα τα στοιχεία του περιβάλλοντος για τα οποία δεν ξέρουμε παρά ελάχιστα. Το γεγονός ότι πολλά από τα μυστικά τους δεν έχουν ακόμη αποκωδικοποιηθεί, προκαλεί πονοκέφαλο σε μετεωρολόγους και κλιματολόγους.

Τα σύννεφα ρυθμίζουν τον κύκλο του νερού και επηρεάζουν τη θερμοκρασία. Ωστόσο μέχρι σήμερα παραμένει άγνωστη η λογική με την οποία αυτά συμπεριφέρονται. Αυτή η αβεβαιότητα είναι ο βασικός λόγος που εξηγεί γιατί η κλιματολογία παραμένει μια «ατελής επιστήμη». Οι επιστήμονες δεν μπορούν να πουν με απόλυτη σιγουριά πώς τα σύννεφα θα συμπεριφερθούν σε περίπτωση π.χ. που ανέβει η μέση θερμοκρασία στον πλανήτη. Κατά συνέπεια δεν μπορούν να κάνουν ασφαλείς προβλέψεις για το πώς θα εξελιχθεί μελλοντικά η κλιματική αλλαγή.

Τομή στην έρευνα μετά από 150 χρόνια

O Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός (WMO) παρουσιάζει αυτή την εβδομάδα για πρώτη φορά τον πολυαναμενόμενο, ψηφιακό άτλαντα για τα σύννεφα. Πρόκειται για μία σύγχρονη εκδοχή ενός παλιού επιστημονικού συγγράμματος που είχε κυκλοφορήσει για πρώτη φορά πριν από 150 χρόνια. «Η τελευταία επικαιροποίηση έγινε πριν από 40 χρόνια», ανέφερε η υπεύθυνη της νέας έκδοσης Ιζαμπέλ Ρουντί από τον WMO. «Τότε δεν υπήρχε ίντερνετ, ψηφιακές κάμερες, τίποτα από όλα αυτά. Αυτό σημαίνει ότι ο παλιός άτλαντας δεν ήταν προσβάσιμος στο κοινό. Αποφασίσαμε να τον επικαιροποιήσουμε λαμβάνοντας υπόψη τις σύγχρονες, τεχνολογικές μεθόδους».

Η επίσημη παρουσίαση του άτλαντα γίνεται φέτος γιατί το 2017 είναι αφιερωμένο στην έρευνα των νεφών. «Ανά τους αιώνες λίγα φυσικά φαινόμενα έχουν εμπνεύσει τόσο την επιστήμη όσο και την τέχνη όσο τα σύννεφα», ανέφερε χαρακτηριστικά ο επικεφαλής του WMO Πέτερι Τάαλας. «Αν θέλουμε να προβλέψουμε τον καιρό πρέπει να κατανοήσουμε τα σύννεφα. Αν θέλουμε να προσομοιώσουμε το κλιματολογικό σύστημα σε ένα μοντέλο, πρέπει να γνωρίζουμε καλά τα σύννεφα. Για να μελετήσουμε τα αποθέματα του νερού πρέπει επίσης να μπορούμε να καταλάβουμε τα σύννεφα», συμπληρώνει ο ίδιος.

Νέα χρήσιμα μεθοδολογικά εργαλεία

O νέος άτλαντας αξιοποιεί νέα δεδομένα που προέρχονται από σύγχρονα μέσα παρατήρησης υψηλής τεχνολογίας, ακόμη και δορυφόρους. Ερευνητές από το Παγκόσμιο Πρόγραμμα για την Κλιματική Αλλαγή ελπίζουν πάντως ότι τα δεδομένα που περιλαμβάνονται στο νέο άτλαντα θα τους βοηθήσουν σημαντικά ώστε να κάνουν νέα βήματα στην αποκωδικοποίηση των νεφών μέσα στα επόμενα πέντε με δέκα χρόνια.

Όπως λένε, ο άτλαντας θα τους βοηθήσει μακροπρόθεσμα στο σχεδιασμό νέων μοντέλων με στόχο τη μείωση των αποκλίσεων που παρατηρείται συχνά στις μετεωρολογικές προβλέψεις σήμερα. Θα τους βοηθήσει επίσης στην κατανόηση της σχέσης των νεφών με τη μεταγωγή της θερμότητας και την εξάτμιση του νερού. Τέλος, θα ρίξει φως στη μελέτη των περιβαλλοντικών μεταβολών που συνδέονται με την υπερθέρμανση του πλανήτη.

Πάντως εκτός από τα οφέλη που θα αποκομίσουν οι ειδικοί του χώρου, ο παγκόσμιος άτλαντας για τα σύννεφα θα είναι ελεύθερα προσβάσιμος και στο ευρύ κοινό μέσω του διαδικτύου.

Πηγή: DW