Ο «κόκκινος χρυσός» της Κοζάνης ακτινοβολεί και γοητεύει. Εχοντας ήδη παρουσία σε 25 χώρες ανά τον κόσμο, βρίσκεται σήμερα στο κατώφλι της αχανούς κινεζικής αγοράς, ενώ συστήνεται στις γκουρμέ κουζίνες της Ευρώπης χτυπώντας την πόρτα και του οίκου Αρμάνι στο Μιλάνο. Ο κρόκος, που καλλιεργείται εδώ και τρεις αιώνες γύρω από το ομώνυμο χωριό της Κοζάνης, γράφει τα τελευταία χρόνια τη δική του ιστορία επιτυχίας.
Οι παραγωγοί διπλασιάστηκαν στα έξι χρόνια της κρίσης, νέοι πτυχιούχοι επέστρεψαν στον τόπο τους για να ασχοληθούν με το προϊόν, ενώ τα εντυπωσιακά μοβ λιβάδια του φθινοπώρου καλύπτουν πλέον όλη την έκταση από την Κοζάνη μέχρι τη λίμνη Πολυφύτου, δίνοντας δουλειά και καλό εισόδημα σε περισσότερες από χίλιες οικογένειες.
Σε μια χρονιά που μέχρι στιγμής φαίνεται να είναι η καλύτερη των τελευταίων πολλών ετών, ο Αναγκαστικός Συνεταιρισμός Κροκοπαραγωγών αναζητά συνεχώς νέες συμφωνίες και αγορές, παροτρύνει περισσότερους νέους να ασχοληθούν με το προϊόν, ενώ έχει κηρύξει δικαστικό «πόλεμο» σε κάποιους εμπόρους που διακινούν μέρος της παραγωγής στη «μαύρη» αγορά.
Από τον περασμένο Μάρτιο ο κρόκος Κοζάνης, σύμφωνα με το Έθνος, βρίσκεται στα σταντ του Teatro7 Lab του Μιλάνο, μίας από τις μεγαλύτερες σχολές υψηλής γαστρονομίας της Ιταλίας, όχι ως ανώνυμο «ελληνικό σαφράν», αλλά συσκευασμένο και με το δικό του brand name, όπως γίνεται όλο και περισσότερο γνωστό και περιζήτητο στα ευρωπαϊκά γαστρονομικά σαλόνια.
Στα εγκαίνια της πρώτης «μπουτίκ κρόκου» στην Ιταλία, ο διάσημος Ιταλός σεφ, βραβευμένος με αστέρι Michelin, Γκαετάνο Σιμονάτο, μαγείρεψε μια γκουρμέ συνταγή με κρόκο και δήλωσε λάτρης του ελληνικού μπαχαρικού.
Το προϊόν αποθεώθηκε από τον ειδικό Τύπο της χώρας, με χαρακτηρισμούς όπως «η μοβ Φεράρι της Ελλάδας», ενώ η υπεύθυνη του Tearto7 Lab δήλωσε πως ο κρόκος θα περιληφθεί στα συστατικά της κουζίνας στο ξενοδοχείο του Τζόρτζιο Αρμάνι στο Μιλάνο.
«Ο κρόκος Κοζάνης υπάρχει εδώ και χρόνια στην ιταλική αγορά, αλλά ως προϊόν που το στέλναμε χύμα και το συσκεύαζαν οι Ιταλοί. Τώρα μπαίνουμε με το δικό μας brand name, με όχημα τη γαστρονομία. Ετσι θα καρπωνόμαστε εμείς την προστιθέμενη αξία του προϊόντος και το κάνουμε γνωστό με το όνομά του. Εχει γίνει πολύ μεγάλη διαφήμιση στη χώρα αυτή», τόνισε στον «Αγρότη» η διευθύντρια του Συνεταιρισμού Κροκοπαραγωγών Κοζάνης, Ελένη Καλύβα. Σημειώνεται πως το χύμα προϊόν πωλείται προς 1.600 ευρώ το κιλό, ενώ η τιμή του συσκευασμένου φτάνει τις 2.500 ευρώ/κιλό (2,5 ευρώ το γραμμάριο).
Τις επόμενες μέρες ο Συνεταιρισμός αναμένει την ενεργοποίηση της τριετούς συμφωνίας που έχει ήδη υπογράψει με μεγάλη εισαγωγική εταιρεία τροφίμων της Κίνας. «Βρισκόμαστε στο τελικό στάδιο προτού δοθεί η έγκριση για την είσοδό μας στη μεγάλη αυτή αγορά», είπε η κ. Καλύβα. Η συμφωνία προβλέπει την προώθηση ποσοτήτων κρόκου στη λιανεμπορική αγορά της Κίνας, που τον τρίτο χρόνο θα φτάσει τα 250 κιλά. «Αυτό είναι μόνο η αρχή, γιατί υπάρχουν προοπτικές αύξησης των ποσοτήτων», διευκρίνισε η διευθύντρια του Συνεταιρισμού.
Πέντε τόνοι
Με ετήσια παραγωγή που αυξάνεται προοδευτικά κάθε χρόνο και φέτος αναμένεται να προσεγγίσει τους 5 τόνους, το «ελληνικό σαφράν» αντιπροσωπεύει μόλις το 2,5% της παγκόσμιας παραγωγής του προϊόντος (περίπου 200 τόνοι), αλλά κρατά τα σκήπτρα της ανώτερης ποιότητας και είναι περιζήτητο για το μοναδικό του άρωμα.
Για τον λόγο αυτόν πωλείται ως και 500 ευρώ ακριβότερα το κιλό από τους βασικούς ανταγωνιστές, και κυρίως το Ιράν, που είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός του προϊόντος σε παγκόσμιο επίπεδο.
Τις περασμένες μέρες ολοκληρώθηκε η περίοδος της συγκομιδής, σε μια σεζόν που φαντάζει ιδανική από όλες τις απόψεις. Ηδη από τις αρχές Οκτωβρίου, μια συνολική έκταση περίπου 5.800 στρεμμάτων μεταξύ Κοζάνης και λίμνης Πολυφύτου βάφτηκε μοβ και άρχισε στα μέσα του μήνα αυτού η συγκομιδή, κάτι που είχε να συμβεί τόσο νωρίς πάνω από 20 χρόνια.
Οι εκτάσεις που καλλιεργήθηκαν είναι σχεδόν 20% περισσότερες από τις περσινές (κάτω από 5.000 στρέμματα), ενώ η παραγωγή αναμένεται να «εκτοξευτεί» μεταξύ 4,5 και 5 τόνων έναντι 3,5 τόνων το 2015.
«Η συγκομιδή απαιτεί υπομονή και πολλά χέρια»
Νέοι σε ηλικία Κοζανίτες, που έχουν σπουδάσει σε πανεπιστήμια της Ελλάδας και του εξωτερικού, αλλά αδυνατούν να βρουν εργασία στο αντικείμενό τους λόγω κρίσης, επιστρέφουν μαζικά στον τόπο καταγωγής τους και ασχολούνται με τον «κόκκινο χρυσό». Μεταξύ αυτών, ο 31 ετών Ζήσης Κύρου, που σπούδασε πολιτικός μηχανικός και πήρε δύο μεταπτυχιακά στην Αγγλία, αλλά επέστρεψε πριν από 5 χρόνια στον Κρόκο, από όπου κατάγεται, για να αναλάβει την παραδοσιακή καλλιέργεια της οικογένειάς του.
στο 