Τα αγροτικά προϊόντα νικούν την κρίση

Τα τρόφιμα και τα αγροτικά εμπορεύματα ακολουθούν τη δική τους πορεία κόντρα στη γενικότερη αστάθεια που συνεχίζει να χαρακτηρίζει το εξωτερικό εμπόριο της χώρας, με προϊόντα όπως το ελαιόλαδο, τα φρουτολαχανικά, οι ελιές, τα ψάρια, τα τυριά, το βαμβάκι και ο καπνός, που αποτελούν την εμπροσθοφυλακή του κλάδου, να επιβεβαιώνουν ότι αποτελούν την «αιχμή του δόρατος» του εγχώριου εξαγωγικού εμπορίου.

Η εικόνα του χάρτη των εξαγωγών θυμίζει το 2015, χρονιά, σύμφωνα με το Έθνος, κατά την οποία ενώ το πρόσημο των ελληνικών εξαγωγών ήταν αρνητικό, τα αγροδιατροφικά προϊόντα βελτίωσαν τις δικές τους εξαγωγικές επιδόσεις σε ποσοστό 14% και πλέον.

Ξεχωρίζουν οι επιδόσεις προϊόντων, όπως τα τυριά, τα πορτοκάλια και τα καπνά, που αναρριχήθηκαν στις θέσεις της κατάταξης με τα πιο σημαντικά εξαγωγικά προϊόντα, ενώ το παρθένο ελαιόλαδο διατηρεί θέση ανάμεσα στα κορυφαία προϊόντα που εξάγει η χώρα μας. Την ίδια ώρα, εντύπωση προκαλεί η είσοδος αγροτικών προϊόντων, όπως το σκληρό σιτάρι και τα μανταρίνια, στη λίστα με τα 100 κυριότερα εξαγόμενα προϊόντα της χώρας.

Δυναμικός κλάδος

Είναι χαρακτηριστικό ότι στο πρώτο εξάμηνο του 2016, χρονικό διάστημα κατά το οποίο οι συνολικές εξαγωγές υποχώρησαν κατά 8,1% σε αξία σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2015, τα προϊόντα αγροδιατροφής καταγράφουν άνοδο 6%.

Μάλιστα, σε βάθος τριετίας οι ελληνικές εξαγωγές προϊόντων αγροδιατροφής εμφανίζονται ενισχυμένες κατά περίπου 30%, παρά το έντονο υφεσιακό κλίμα, γεγονός που αποδεικνύει ότι ο συγκεκριμένος κλάδος παραμένει ένας από τους σημαντικότερους και πιο δυναμικούς εξαγωγικούς τομείς της ελληνικής οικονομίας.

Τα τελευταία χρόνια τα αγροτικά προϊόντα κερδίζουν διαρκώς έδαφος στις ξένες αγορές και σημαντικές εξαγωγικές και παραγωγικές επιδόσεις συνθέτουν την εικόνα που διαμορφώνει ο χάρτης του εξωτερικού εμπορίου. Η Ελλάδα καταλαμβάνει την πρώτη θέση παγκοσμίως στις εξαγωγές ψαριών ιχθυοκαλλιέργειας, όπως οι τσιπούρες και τα λαβράκια, την τρίτη θέση παγκοσμίως στην παραγωγή ελιάς, ελαιολάδου, ακτινιδίων και κρόκου, βρίσκεται στο τοπ 20 των χωρών με παραγωγή και εξαγωγές βαμβακιού, ενώ παράγει περισσότερα από 100 προϊόντα που έχουν ελληνική ΠΟΠ (Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης ή Προστατευόμενη Γεωγραφική Ενδειξη), καθιστώντας τα μοναδικά σε όλο τον κόσμο, όπως η μαστίχα και η φέτα.

Η Ελλάδα αποτελεί βασική προμηθεύτρια αγροτικών προϊόντων στις διεθνείς αγορές, καθώς συμπεριλαμβάνεται στους πέντε πρώτους προμηθευτές αγροτικών προϊόντων σε 25 χώρες με ποσοστά συμμετοχής στις εισαγωγές τους που ξεπερνούν το 80%.

Οι ανταγωνιστές

Βασικοί ανταγωνιστές μας στις εξαγωγές αγροτικών προϊόντων προς τα κράτη-μέλη της ΕΕ και του ΟΟΣΑ είναι η Ισπανία και η Ιταλία, που αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 1/3 του συνολικού ανταγωνισμού. Παράλληλα και η Τουρκία αναδεικνύεται σε έναν από τους βασικότερους ανταγωνιστές της Ελλάδας στα αγροτικά προϊόντα, καθώς καταλαμβάνει την έκτη θέση, αντιπροσωπεύοντας το 3,4% του συνολικού ανταγωνισμού.

Βέβαια, λόγω της παρατεταμένης κρίσης των τελευταίων ετών η κατανάλωση νωπών αγροτικών προϊόντων σημειώνει κάμψη στις χώρες της Κεντρικής και της Ανατολικής Ευρώπης, που διαχρονικά αποτελούσαν σημαντικές αγορές και φορείς, όπως ο ΣΕΒΕ, έχουν επανειλημμένα επισημάνει την ανάγκη στοχευμένης προώθησης των ελληνικών αγροτικών προϊόντων σε χώρες με αυξανόμενο ρυθμό ανάπτυξης και μεγάλο πληθυσμό, όπως η Κίνα και η Ινδία, οι οποίες μπορούν να αποτελέσουν εναλλακτικές αγορές για τα ελληνικά αγροτικά προϊόντα.

Για παράδειγμα, οι μακρινές αγορές της Ασίας θα μπορούσαν να αποτελέσουν στόχο για εξαγωγές ακτινιδίων και σταφυλιών, καθώς πρόκειται για φρούτα υψηλής ζήτησης και θρεπτικής αξίας που διατηρούνται για ικανό χρονικό διάστημα σε ψυγεία και μπορούν να μεταφερθούν και θαλάσσια χωρίς αλλοίωση της ποιότητάς τους. Αντίστοιχη πολιτική ακολουθούν ήδη με επιτυχία άλλες κοινοτικές μεσογειακές αγορές, όπως η Ιταλία, η Ισπανία και η Γαλλία.