Σήμα κινδύνου για το μέλλον του καπνού στο νομό Σερρών εκπέμπουν οι παραγωγοί, ο αριθμός των οποίων, όπως προκύπτει από ρεπορτάζ του ΑΠΕ-ΜΠΕ, την τελευταία πενταετία έχει μειωθεί σε ποσοστό 15%.
Σήμερα, οι 1.500 παραγωγοί στο νομό Σερρών καλλιεργούν 23.000 στρέμματα, με την ετήσια παραγωγή να ανέρχεται στα 2,5 εκατ. κιλά, ενώ εκφράζονται φόβοι πως μεσοπρόθεσμα δεν αποκλείεται ακόμη και η πλήρης εγκατάλειψη της καλλιέργειας στην περιοχή.
Το σύνολο της παραγωγής καπνού της περιοχής, ποικιλίας μπασμά, απορροφάται πλήρως από της καπνικές εταιρείες της χώρας, οι οποίες κάνουν την επεξεργασία και στη συνέχεια εξάγουν συνολικά τις ποσότητες που συγκεντρώνουν από όλη την Ελλάδα. Ωστόσο, όπως εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο επικεφαλής του Αγροτικού Καπνικού Συνεταιρισμού νομού Σερρών, “Εμμανουήλ Παπάς”, Κώστας Παπαδόπουλος, “οι μειωμένες εμπορικές τιμές πώλησης τα τελευταία χρόνια, η παντελής έλλειψη στήριξης των καπνοκαλλιεργητών της χώρας από την ΕΕ και την Πολιτεία, σε συνδυασμό με τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι παραγωγοί με τους εργάτες γης, αλλά και την αυξημένη φορολογία που έρχεται, απομακρύνουν ή και φρενάρουν την είσοδο νέων στη συγκεκριμένη καλλιέργεια”.
Από το 2001, δήλωσε ο κ. Παπαδόπουλος, οι παραγωγοί εξακολουθούν να πουλάνε 4-4,5 ευρώ/κιλό, όταν το κόστος καλλιέργειας κυμαίνεται στα 3,80-3,90 ευρώ/κιλό. “Όπως γίνεται αμέσως αντιληπτό, με τόσο χαμηλό περιθώριο κέρδους και με τα φορολογικά μέτρα να εφαρμόζονται πλήρως το επόμενο έτος στη χώρα μας, δεν θα συμφέρει πλέον κανέναν παραγωγό να καλλιεργεί καπνό” υποστήριξε.
Σε ό,τι αφορά τη συγκομιδή, ο επικεφαλής του Αγροτικού Καπνικού Συνεταιρισμού νομού Σερρών, “Εμμανουήλ Παπάς” σημείωσε ότι αυτοί που κυρίως απασχολούνται είναι Βούλγαροι, “οι οποίοι μάλιστα δεν δέχονται να πληρώνονται με εργόσημο, με αποτέλεσμα να ‘κρεμάνε’ τους παραγωγούς στη μέση της συγκομιδής, αφήνοντάς τους εκτεθειμένους, αφού οι Έλληνες, παρά τα υψηλά ποσοστά ανεργίας, ακόμα δεν προσέρχονται για δουλειά και μεροκάματο”.
Αρχές του 2017 τα οριστικά αποτελέσματα από τις ζημιές λόγω καιρού
Στο μεταξύ, αίτημα για την κατ’ εξαίρεση αποζημίωση από τον ΕΛΓΑ στην καλλιέργεια καπνών ποικιλίας μπασμά στις Σέρρες, κατέθεσαν με επιστολή τους στον Έλληνα πρωθυπουργό, αλλά και τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και τους βουλευτές των κομμάτων, οι πρόεδροι των συλλόγων “Εμμανουήλ Παπάς” και “Βισάλτης”, επισημαίνοντας ότι “το πρόβλημα στις καλλιέργειες οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στις δυσμενείς καιρικές συνθήκες”.
Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο κ. Παπαδόπουλος, το μέγεθος της ζημιάς θα καθοριστεί με ακρίβεια περί τα τέλη Δεκεμβρίου, οπότε και θα ολοκληρωθεί η διαδικασία παραλαβής της παραγωγής, η οποία ξεκινά τέλος του τρέχοντος μήνα.
“Ζητάμε την κατ’ εξαίρεση αποζημίωση των καπνοπαραγωγών από τον ΕΛΓΑ. Οι εκτιμητές του οργανισμού έχουν καταγράψει τις ζημιές ήδη δύο φορές. Αν ενταχθούν στα ΠΣΕΑ τότε θα υπάρξει χρονοβόρα διαδικασία, ενώ ταυτόχρονα θα πρέπει η μείωση της παραγωγής σε επίπεδο νομού Σερρών να ξεπεράσει ποσοστό 30%” σημείωσε ο κ. Παπαδόπουλος και πρόσθεσε: “υπάρχουν χωριά που έχουν υποστεί ζημιά 100% και άλλα που δεν έχουν πληγεί καθόλου. Δεν γνωρίζουμε την συνολική μείωση της παραγωγής σε επίπεδο νομού. Οι παραγωγοί που έχουν πληγεί βρίσκονται σε ημιορεινές περιοχές και ο καπνός αποτελεί μονοκαλλιέργεια”.
Στην επιστολή τονίζεται -μεταξύ άλλων- ότι οι καταστροφές που υπέστησαν οι καλλιέργειες καπνού στο Νομό Σερρών είναι αποτέλεσμα των ιδιαίτερα δύσκολων καιρικών συνθηκών που επικράτησαν κατά την περίοδο της μεταφύτευσης – ανάπτυξης των φυτειών καπνού.
Όπως αναφέρεται, οι έντονες βροχοπτώσεις που παρατηρήθηκαν τους μήνες Μάιο-Ιούνιο (περίοδος μεταφύτευσης), σε συνδυασμό με τις ξηροθερμικές συνθήκες και την ανομβρία, που ακολούθησαν -και που ακόμη μέχρι τώρα διανύουμε- έχουν ως αποτέλεσμα τη συμπίεση του εδάφους, τη μικρή ανάπτυξη του ριζικού τμήματος προς τα πλάγια (και όχι κάθετα) και κατά συνέπεια την ξήρανση των καπνοφύτων, η οποία εξελίσσεται με αρνητικές συνέπειες έως και σήμερα. Τόσο οι εξετάσεις των δειγμάτων που πραγματοποιήθηκαν στη Δ.Α.Ο.Κ. Σερρών όσο και αυτές που πραγματοποιήθηκαν στο Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο -σημειώνεται στην επιστολή- καταλήγουν στο ίδιο πόρισμα, ότι δηλαδή η ξήρανση των φυτών προήλθε ως αποτέλεσμα των δυσμενών καιρικών συνθηκών που επικράτησαν και συνεχίζουν να επικρατούν στην περιοχή μας και όχι ως αποτέλεσμα κάποιου φυτοπαθογόνου αιτίου.
Ειδικότερα -τονίζεται- η καλλιέργεια των καπνών ποικιλίας “Μπασμάς”, η οποία καλύπτει μεγάλο μέρος της καλλιεργημένης έκτασης του Νομού Σερρών, είναι ξηρική, αποτελεί μονοκαλλιέργεια και είναι μείζονος σημασίας για την περιοχή μας, θέτοντας πια θέμα βιωσιμότητας τόσο για τους παραγωγούς μας όσο και για την ίδια την καλλιέργεια.