Στα 244 εκατομμύρια ευρώ θα φτάσει τελικά η εξισωτική αποζημίωση του 2016 για τους αγρότες. Με υπουργική απόφαση που υπέγραψε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Βαγγέλης Αποστόλου αυξάνεται το ανώτατο ποσό που μπορούν να εισπράξουν οι δικαιούχοι εξισωτικής αποζημίωσης των ορεινών περιοχών, από 100 ευρώ το εκτάριο σε 125 ευρώ το εκτάριο.
Με την αύξηση στις ορεινές περιοχές κατά 25% εξαντλείται το όριο που επιτρέπει ο κανονισμός, ενώ το συνολικό ποσό που διατίθεται μέσω του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020 για το μέτρο της εξισωτικής αποζημίωσης (ενισχύσεις για περιοχές που αντιμετωπίζουν φυσικά ή άλλα μειονεκτήματα), μεγεθύνεται κατά 28 εκ. ευρώ και από 216 εκ. ευρώ θα φτάσει πλέον στα 244 εκ. ευρώ, χρήματα που θα καταβληθούν τις επόμενες ημέρες.
Οι κύριοι ωφελούμενοι από την αύξηση της αποζημίωσης είναι οι κτηνοτρόφοι, καθώς η κτηνοτροφία αποτελεί τη βασική δραστηριότητα στις ορεινές περιοχές.
Ταυτόχρονα το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης έχει δρομολογήσει αλλαγές στον ορισμό των μειονεκτικών περιοχών οι οποίες θα κάνουν ορθολογικότερη την κατανομή των αντίστοιχων αποζημιώσεων.
Με την ευκαιρία της υπογραφής της υπουργικής απόφασης το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης αποσαφηνίζει τα εξής:
• Στο νέο ΠΑΑ 2014-2020 υπάρχουν σημαντικές αλλαγές στο μέτρο της εξισωτικής αποζημίωσης, σε σχέση με ότι ίσχυε μέχρι πέρυσι, λόγω του νέου Κανονιστικού πλαισίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης, πλαισίου το οποίο είναι βεβαίως υποχρεωμένη να ακολουθεί η χώρα μας.
• Καθοριστική αλλαγή είναι ότι δικαιούχοι της εξισωτικής δεν είναι μόνον οι μόνιμοι κάτοικοι των ορεινών – μειονεκτικών περιοχών αλλά όλοι οι ενεργοί γεωργοί που έχουν γεωργική εκμετάλλευση (αγροτεμάχια – βοσκότοπο) σε ορεινές – μειονεκτικές περιοχές.
Επίσης καταργήθηκε το κατώτατο όριο κατοχής εκμετάλλευσης των 2 εκταρίων για να κριθεί κάποιος δικαιούχος της ενίσχυσης, αλλά και άλλα κριτήρια επιλογής των δικαιούχων που υπήρχαν στο ΠΑΑ 2007-2013. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τα διαθέσιμα κονδύλια να κατανέμονται σε περισσότερους δικαιούχους.
Οι «παλιοί» δικαιούχοι έχουν κάποια μείωση σε σχέση με προηγούμενα χρόνια, αλλά ένας μεγάλος αριθμός αγροτικών εκμεταλλεύσεων παίρνει για πρώτη φορά εξισωτική αποζημίωση με ό,τι αυτό σημαίνει σε περίοδο κρίσης και έλλειψης ρευστότητας.
• Για τους «παλιούς» δικαιούχους, η σύγκριση δεν πρέπει να γίνεται μόνο με την περσινή χρονιά, καθώς το 2015 αποτελούσε διακριτή περίπτωση αφού «έκλεινε» το προηγούμενο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης, υπήρχαν αδιάθετοι πόροι, και προκειμένου να απορροφηθούν αυξήθηκε κατ’ εξαίρεση το συνολικό ποσό ανά δικαιούχο. Η σύγκριση πρέπει να γίνεται με τις παλαιότερες χρονιές, οπότε περιορίζονται σημαντικά οι διαφορές
• Με τον νέο κανονισμό για ορισμένες κατηγορίες δικαιούχων ισχύουν ευνοϊκότερες ρυθμίσεις, όπως για παράδειγμα ότι λαμβάνουν εξισωτική αποζημίωση και οι δύο σύζυγοι εάν διαθέτουν τις αντίστοιχες εκτάσεις, καθώς και ότι ένας αγρότης που έχει εκτάσεις και σε ορεινή και σε μειονεκτική περιοχή λαμβάνει εξισωτική και για τις δύο εκμεταλλεύσεις του.
• Ειδικά για τους κτηνοτρόφους, μεγάλο μέρος των οποίων είναι δικαιούχοι της εξισωτικής αποζημίωσης, υπενθυμίζεται επιπλέον ότι θα έχουν μια σημαντική ενίσχυση των εσόδων τους από τις αλλαγές στις συνδεδεμένες ενισχύσεις που αποφάσισε το καλοκαίρι το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και οι οποίες θα ισχύσουν από το 2017: Η ενίσχυση στο ζωικό κεφάλαιο, στα μεν αιγοπρόβατα από 5 και 7 ευρώ ανέβηκε στα 11 ευρώ /ζώο, δηλαδή διπλασιάστηκε η ενίσχυση, στα δε βοοειδή ανέβηκε στα 149 ευρώ /ζώο, δηλαδή αυξήθηκε η ενίσχυση κατά 50%.
Ορεινές περιοχές
Οι ορεινές περιοχές καταλαμβάνουν το 61% της συνολικής έκτασης της χώρας και το 64% της έκτασης των αγροτικών περιοχών. Οι περιοχές αυτές χαρακτηρίζονται από σημαντικό περιορισμό των δυνατοτήτων χρησιμοποίησης της γης και σημαντική αύξηση στο κόστος παραγωγής που οφείλονται:
• Είτε στην ύπαρξη, λόγω υψομέτρου, πολύ δυσχερών κλιματικών συνθηκών, με αποτέλεσμα να επιβραδύνεται σημαντικά η βλαστική περίοδος
• Είτε σε χαμηλότερο υψόμετρο, στις απότομες κλίσεις, στο μεγαλύτερο τμήμα της εν λόγω περιοχής, που καθιστούν αδύνατη τη χρήση μηχανημάτων ή απαιτούν τη χρήση πολύ δαπανηρών ειδικών εξαρτημάτων.
Μειονεκτικές περιοχές
Οι περιοχές με φυσικά μειονεκτήματα, εκτός των ορεινών, καταλαμβάνουν σήμερα το 19% της συνολικής έκτασης της χώρας και το 21% της έκτασης των αγροτικών περιοχών. Χαρακτηρίζονται από περιορισμένη παραγωγικότητα των εδαφών, οικονομικά αποτελέσματα σημαντικά κατώτερα του μέσου όρου και μικρή πυκνότητα ή μείωση του πληθυσμού. Οι περιοχές αυτές, σύμφωνα με το Έθνος, θα οριοθετηθούν εκ νέου λαμβάνοντας υπόψη τους φυσικούς περιορισμούς που προκαλούνται από δυσχερείς κλιματολογικές ή εδαφολογικές συνθήκες ή συνδυασμό τους καθώς και αν οι περιορισμοί αυτοί έχουν ξεπεραστεί. Οι περιοχές με ειδικά μειονεκτήματα καταλαμβάνουν σήμερα το 2,5% της συνολικής έκτασης της χώρας και το 3,5% της έκτασης των αγροτικών περιοχών.
Οι περιοχές αυτές χαρακτηρίζονται είτε από την ύπαρξη μη ευνοϊκών φυσικών συνθηκών, που εκδηλώνεται με τα χαμηλά επίπεδα αποδόσεως και εισοδημάτων, είτε από την ύπαρξη των δυσχερειών που προκύπτουν από τη μεθοριακή ή τη νησιωτική τους θέση.