Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε στις 14/3 πρόσθετη δέσμη έκτακτων μέτρων, για τα οποία έχουν χρησιμοποιηθεί όλα τα μέσα που διαθέτει η κοινή Γεωργική Πολιτική (ΚΓΠ), με σκοπό τη στήριξη των γεωργών της ΕΕ, διασφαλίζοντας παράλληλα την εσωτερική αγορά της ΕΕ.
Η Επιτροπή αναγνωρίζει τη σοβαρότητα και τη διάρκεια της τρέχουσας κρίσης στον γεωργικό τομέα, καθώς και τις σημαντικές προσπάθειες που καταβάλλονται σε επίπεδο κρατών μελών για τη στήριξη των γεωργών και ανταποκρίνεται με τη θέσπιση μιας νέας δέσμης σημαντικών μέτρων.
Η σειρά μέτρων που περιέγραψε ο Επίτροπος κ. Hogan στους υπουργούς Γεωργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμπληρώνει τη δέσμη μέτρων στήριξης ύψους 500 εκατ. ευρώ του περασμένου Σεπτεμβρίου και καταδεικνύει την αποφασιστικότητα της Επιτροπής να επιτελέσει πλήρως τον ρόλο της για τη στήριξη των Ευρωπαίων γεωργών.
«Είμαι διατεθειμένος να χρησιμοποιήσω, προς το συμφέρον των γεωργών της ΕΕ, όλα τα μέσα που έχουν θέσει στη διάθεσή μας οι νομοθέτες, τόσο όσον αφορά τα βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα μέτρα. Πρέπει να χρησιμοποιήσουμε τα ενδεδειγμένα μέσα και δράσεις που θα δώσουν στους γεωργούς τη δυνατότητα να αντιμετωπίσουν την αστάθεια, παρέχοντάς τους ταυτόχρονα άμεση βοήθεια. Η σημερινή απάντηση αποτελεί μια συνολική προσέγγιση, η οποία ενσωματώνει όσο το δυνατόν περισσότερες από τις διατυπωθείσες προτάσεις, εντός των ορίων των νομικών και δημοσιονομικών περιορισμών που ισχύουν για όλους μας. Είμαι πεπεισμένος ότι πρόκειται για δέσμη μέτρων τα οποία, εφόσον ληφθούν παράλληλα με την πλήρη υλοποίηση της δέσμης μέτρων αλληλεγγύης του Σεπτεμβρίου, μπορούν να έχουν σημαντικό και θετικό αντίκτυπο στις ευρωπαϊκές γεωργικές αγορές και, για τον λόγο αυτό, θα πρέπει να τους εξασφαλίσουμε κάθε δυνατότητα επιτυχίας», δήλωσε ο Επίτροπος κ. Hogan στο Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας.
Σε μια περίοδο πολλαπλών κρίσεων και δημοσιονομικών περιορισμών, η Επιτροπή διέθεσε πάνω από 1 δισ. ευρώ σε διάστημα δύο ετών, συμπεριλαμβανομένης της δέσμης μέτρων στήριξης ύψους 500 εκατ. ευρώ του Σεπτεμβρίου 2015. Είμαστε στο πλευρό των γεωργών μας και τους παρέχουμε, με την καθημερινή υλοποίηση της ΚΓΠ και τη λήψη έκτακτων μέτρων, την αμέριστη συμπαράστασή μας, σε μια προσπάθεια να διαφυλάξουμε το γεωργικό μοντέλο μας.
Τα μέτρα που ενεργοποιήθηκαν στις 14/3 προσφέρουν μεγάλο περιθώριο προσαρμογής, ώστε να μπορούν τα κράτη μέλη να τα χρησιμοποιήσουν κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο, ανάλογα με την κατάσταση που επικρατεί σε καθένα από αυτά. Οι τομείς των γαλακτοκομικών προϊόντων, του χοιρείου κρέατος και των οπωροκηπευτικών είναι στο επίκεντρο αυτής της δέσμης μέτρων στήριξης.
Ακολουθεί συνοπτική περιγραφή των προτάσεων:
Εφαρμογή της εθελοντικής διαχείρισης της προσφοράς (άρθρο 222)
Η Επιτροπή θα ενεργοποιήσει, για περιορισμένο χρονικό διάστημα, τη δυνατότητα να επιτραπεί στις οργανώσεις παραγωγών, στις διεπαγγελματικές οργανώσεις και στους συνεταιρισμούς στον γαλακτοκομικό τομέα να συνάπτουν εθελοντικές συμφωνίες όσον αφορά την παραγωγή τους και την προσφορά. Πρόκειται για το λεγόμενο άρθρο 222 της κοινής οργάνωσης αγοράς (ΚΟΑ), το οποίο αφορά ειδικά τον γεωργικό τομέα και μπορεί να εφαρμοστεί σε περίπτωση σοβαρών ανισορροπιών στην αγορά. Η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι πληρούνται, υπό τις παρούσες συνθήκες, οι αυστηρές προϋποθέσεις για την εφαρμογή του άρθρου αυτού στον γαλακτοκομικό τομέα. Το εν λόγω άρθρο αποτελεί έκτακτο μέτρο, το οποίο πρέπει επίσης να διασφαλίσει την εσωτερική αγορά της ΕΕ και συμπεριλήφθηκε από τους νομοθέτες στη μεταρρύθμιση της ΚΓΠ του 2013, αλλά δεν χρησιμοποιήθηκε ποτέ στο παρελθόν.
Προσωρινή αύξηση των κρατικών ενισχύσεων
Η Επιτροπή θα εξετάσει με την απαιτούμενη προσοχή την προσωρινή έγκριση κρατικών ενισχύσεων στο πλαίσιο της οποίας τα κράτη μέλη θα μπορούν να χορηγούν, κατ’ ανώτατο όριο, 15.000 ευρώ ανά γεωργό, ανά έτος, χωρίς την εφαρμογή εθνικού ανώτατου ορίου. Το μέτρο αυτό μπορεί να ληφθεί άμεσα και πολύ ταχύτερα απ’ ότι η αύξηση των ορίων για κρατικές ενισχύσεις ήσσονος σημασίας.
Διπλασιασμός των ανώτατων ορίων παρέμβασης για το αποκορυφωμένο γάλα (skimmed milk) σε σκόνη και το βούτυρο
Η Επιτροπή θα αυξήσει τα ποσοτικά όρια για το αποκορυφωμένο γάλα σε σκόνη και το βούτυρο στην παρέμβαση από 109.000 τόνους και 60.000 τόνους, αντιστοίχως, σε 218.000 τόνους και 100.000 τόνους. Με τον τρόπο αυτό, δεσμευόμαστε σαφώς όσον αφορά τη στήριξη της καθορισμένης τιμής παρέμβασης.
Ενίσχυση των παραγωγών στην αλυσίδα εφοδιασμού
Ο ρόλος και η θέση των παραγωγών στην αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων εξακολουθεί να αποτελεί πηγή έντονης ανησυχίας. Η ειδική ομάδα «Γεωργικές αγορές», η οποία δημιουργήθηκε στο πλαίσιο της δέσμης μέτρων στήριξης ύψους 500 εκατ. ευρώ του Σεπτεμβρίου 2015, θα διατυπώσει το φθινόπωρο τα συμπεράσματά της, καθώς και συστάσεις για τη βελτίωση της ισορροπίας στην αλυσίδα εφοδιασμού. Αποφασίστηκε ότι οι εθνικοί αντιπρόσωποι υψηλού επιπέδου θα συναντηθούν με την ειδική ομάδα «Γεωργικές αγορές» με στόχο ιδίως την εξέταση της κατάστασης στον γαλακτοκομικό τομέα.
Στήριξη του τομέα χοιρείου κρέατος
Ως απάντηση στις προτάσεις για νέο καθεστώς ενίσχυσης ιδιωτικής αποθεματοποίησης για το χοίρειο κρέας, ο Επίτροπος Hogan θα εξετάσει το ενδεχόμενο θέσπισης νέου καθεστώτος. Οι λεπτομέρειες αυτού του καθεστώτος, καθώς και το χρονοδιάγραμμα για τη θέσπισή του, δεν έχουν ακόμη επιβεβαιωθεί.
Δημιουργία παρατηρητηρίου της αγοράς κρέατος
Όλα τα κράτη μέλη αναγνώρισαν και εξήραν το έργο της Επιτροπής όσον αφορά την επιτήρηση της αγοράς και την ανταλλαγή πολύτιμων πληροφοριών σχετικά με τις τάσεις. Ακολουθώντας το παράδειγμα του Παρατηρητηρίου της Αγοράς Γάλακτος που δημιουργήθηκε το 2014, θα δημιουργηθεί Παρατηρητήριο της Αγοράς Κρέατος για το βόειο και το χοίρειο κρέας.
Διεθνές εμπόριο
Σε ό,τι αφορά τις διαπραγματεύσεις για την TTIP και τη Mercosur, η Επιτροπή γνωρίζει πολύ καλά τα ευαίσθητα σημεία του γεωργικού τομέα. Ο Επίτροπος κ. Hogan, όπως και το Σώμα των Επιτρόπων, είναι αποφασισμένος να προωθήσει τα συμφέροντα της ΕΕ και το άνοιγμα νέων αγορών για τα προϊόντα της ΕΕ, παράλληλα με τη διεξαγωγή διαπραγματεύσεων για διαφοροποιημένη μεταχείριση των ευαίσθητων προϊόντων. Όσο καίριας σημασία είναι για τον ευρωπαϊκό γεωργικό τομέα οι νέες αγορές, άλλο τόσο είναι και για τη διαφοροποιημένη μεταχείριση των ευαίσθητων προϊόντων.
Προώθηση
Οι εκστρατείες προώθησης αποτελούν βασικό μέσο για την εξεύρεση νέων αγορών και πάνω από 110 εκατ. ευρώ έχουν διατεθεί, μόνο για το 2016, για τη στήριξη της προώθησης των γεωργικών προϊόντων της ΕΕ, τόσο εντός της ΕΕ όσο και στις τρίτες χώρες. Στο πλαίσιο της δέσμευσης που αναλήφθηκε τον περασμένο Σεπτέμβριο, πάνω από 30 εκατ. ευρώ προορίζονται ειδικά για τους τομείς του χοιρείου κρέατος και των γαλακτοκομικών προϊόντων. Προστίθεται στα 30 εκατ. ευρώ συμπληρωματικό ποσό για την αντιμετώπιση της διατάραξης της αγοράς στους τομείς αυτούς.
Ρωσική απαγόρευση των εισαγωγών/εμπόδια υγειονομικής και φυτοϋγειονομικής προστασίας
Η Επιτροπή στο σύνολό της συνεχίζει τις προσπάθειές της για την άρση της ρωσικής απαγόρευσης φυτοϋγειονομικής προστασίας. Παρά τις προσπάθειές μας για την εξασφάλιση ταχείας επανέναρξης των εμπορικών συναλλαγών μεταξύ της ΕΕ και της Ρωσίας, δεν υπήρξε σημαντική πρόοδος. Ωστόσο, έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος όσον αφορά την άρση των αδικαιολόγητων ή δυσανάλογων φυτοϋγειονομικών μέτρων από τρίτες χώρες, γεγονός που θα συμβάλει στη σημαντική αύξηση των εμπορικών ροών. Η πρόοδος αφορά τις αγορές των ΗΠΑ, της Ιαπωνίας, της Βραζιλίας και της Ουκρανίας.
Χρηματοδοτικά μέσα/Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων/Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων
Η Επιτροπή θα προωθήσει κατά προτεραιότητα τη συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, με σκοπό την ανάπτυξη των κατάλληλων χρηματοδοτικών μέσων για να βοηθήσει τους γεωργούς και τους μεταποιητές να επενδύσουν στις επιχειρήσεις τους ώστε να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητά τους ή να προβούν στις διαρθρωτικές προσαρμογές που ενδεχομένως απαιτούνται.
Τα κράτη μέλη ενθαρρύνονται επίσης να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητες που προσφέρει το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων για επενδύσεις στον γεωργικό τομέα και να εξετάσουν τις δυνατότητες δημιουργίας ειδικών πλατφορμών για χρηματοδότηση από το ΕΤΣΕ.
Εξαγωγικές πιστώσεις
Η Επιτροπή εξετάζει τη δυνατότητα θέσπισης καθεστώτος εξαγωγικών πιστώσεων, το οποίο θα μπορούσε να συμπληρώσει τα καθεστώτα που εφαρμόζουν τα κράτη μέλη σε εθνικό επίπεδο. Για τον σκοπό αυτό, η Γενική Διεύθυνση Γεωργίας εντείνει τις επαφές της με την ΕΤΕπ και τους αρμόδιους οργανισμούς στα κράτη μέλη.
Τομέας οπωροκηπευτικών
Η Επιτροπή εξετάζει το ενδεχόμενο παράτασης των έκτακτων μέτρων στήριξης για τον τομέα των οπωροκηπευτικών, που απορρέουν από τη ρωσική απαγόρευση, τα οποία λήγουν στις 30 Ιουνίου.
Αγροτική ανάπτυξη
Η Επιτροπή θα συνεργαστεί με τα κράτη μέλη προκειμένου να εξεταστεί πού και με ποιον τρόπο μπορούν να προσαρμοστούν τα προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης ώστε να ανταποκρίνονται καλύτερα στην τρέχουσα κρίση.
στο 