Ο Οινοποιητικός Συνεταιρισμός Τυρνάβου θεωρείται ως ένας από τους πιο επιτυχημένους συνεταιρισμούς στην Ελλάδα. Το τσίπουρό του φτάνει ως την Αυστραλία και την Κίνα.
Παρ’ ό,τι έχει να παρουσιάσει ένα σημαντικό έργο, ο πρόεδρός του Αγησίλαος Ραψανιώτης είναι βαθιά εντυπωσιασμένος για τον τρόπο που λειτουργούν οι συνεταιρισμοί στη Γερμανία και τη γερμανόφωνη βόρεια Ιταλία. Μάλιστα θα συνιστούσε να καθιερωθούν στο πλαίσιο της ΕΕ προγράμματα ανταλλαγής, «όπως είναι το Erasmus για τους φοιτητές, αλλά για τους αγρότες. Να έρχεται, αν είναι δυνατόν, από όλες τις περιοχές της Ελλάδας χιλιάδες κόσμος, για να δουν πώς δουλεύουν εδώ και μετά να γυρίσουν πίσω και να το σκέφτονται, για το πώς έχουν πετύχει αυτοί οι άνθρωποι. Τίποτα δεν γίνεται χωρίς κόπο, χωρίς γνώση, χωρίς κατάρτιση, αλλά και τίποτα δεν γίνεται χωρίς συνεργατισμό.»
Λειτουργία με κριτήρια αγοράς
Το αναπτυγμένο πνεύμα για συνεργασία από το οποίο διακατέχονται τα μέλη των συνεταιρισμών στο γερμανόφωνο χώρο δεν ήταν το μόνο που εντυπωσίασε τους εκπροσώπους οκτώ ελληνικών συνεταιρισμών που για μια εβδομάδα επισκέφτηκαν πολυάριθμες συνεταιριστικές οργανώσεις και ιδρύματα στη Βαυαρία και το Νότιο Τιρόλο, μετά από πρόσκληση του πολιτικού ιδρύματος Hanns-Seidel-Stiftung και τις Ελληνογερμανικής Συνέλευσης.
Τον νεαρό Γιώργο Βασιλάκο, που εκπροσώπησε τον Αγροτικό Συνεταιρισμό Εσπεριδοειδών Σκάλας Λακωνίας, προβλημάτισε προπαντός το επίπεδο επαγγελματισμού στη διαχείριση των συνεταιρισμών: «Η νοοτροπία ότι ο αγρότης θα πρέπει να παράγει, να προωθεί και να ασκεί και τη διοίκηση είναι λάθος. Και αυτό είναι το πρώτο πράγμα που θα επιδιώξω να “περάσω” πρώτα απ’ όλα στους ανθρώπους της γενιάς μου -δεδομένου ότι δέχονται τη γνώση- αλλά και στους μεγαλύτερους, δηλαδή, να ανατεθεί η διοίκηση σε ανθρώπους που έχουν σπουδάσει το αντικείμενο, έχουν πείρα ετών και μπορούν να διαχειριστούν μια τέτοια κατάσταση.»
Ένας τέτοιος τεχνοκράτης είναι ο γενικός διευθυντής του Οινοποιητικού Συνεταιρισμού Νεμέας, Παναγιώτης Σταθακόπουλος, ο οποίος για δύο δεκαετίες εργαζόταν σε πολυεθνικές εταιρίες. Εδώ και μερικά χρόνια διαχειρίζεται την επιχειρηματική δραστηριότητα του συνεταιρισμού στη Νεμέα. Όλο αυτό το διάστημα επιδιώκει να αλλάξει τον προσανατολισμό του συνεταιρισμού ώστε να λειτουργεί πρωτίστως με οικονομικά κριτήρια και κριτήρια αγοράς. Η επίσκεψη στη Βαυαρία και το Νότιο Τιρόλο τον ενθάρρυνε ότι βρίσκεται στη σωστή κατεύθυνση αλλά και του έδειξε «πόσο πίσω είμαστε σε θέματα διαδικασιών, νομοθεσίας και διοικητικής λειτουργίας των συνεταιρισμών στην Ελλάδα. Δεν έχει καμία σχέση το μοντέλο που έχουν εδώ στη Γερμανία περί συνεταιρισμών με το μοντέλο της Ελλάδας. Η διαφορά είναι νύχτα μέρα, δηλαδή, ιδιωτικός τομέας με δημόσιο τομέα. Ανταγωνίζονται τις καλύτερες εταιρείες του ιδιωτικού τομέα.»
Η σημασία του ελέγχου
Η επιτυχής λειτουργία του γερμανικού μοντέλου συνδέεται άμεσα και με μια συνεταιριστική νοοτροπία που έχει καλλιεργηθεί στην πορεία του χρόνου. Αυτή λείπει ακόμη στην Ελλάδα, ήταν η γενική διαπίστωση αυτών που συμμετείχαν στο ταξίδι. Αυτό που θα μπορούσε όμως άμεσα να καθιερωθεί είναι, σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του συνεταιρισμού οπωροκηπευτικών της Βέροιας Venus Growers, Χρήστο Γιαννακάκη, ο έλεγχος των οικονομικών δραστηριοτήτων από ελεγκτές συνεταιριστικών ενώσεων: «Αυτό είναι κάτι που θα θελήσω να το προωθήσω μέσα από τα όργανα στα οποία συμμετέχω – να τροποποιήσουμε την ελληνική νομοθεσία για να καταστεί υποχρεωτικός ένας τέτοιου είδους έλεγχος που να είναι αποτελεσματικός και ουσιαστικός.» Η κατάργηση αυτού του ελέγχου στις αρχές της δεκαετίας του ’80 συνέβαλε σημαντικά, κατά τον κ. Γιαννακάκη, στη συρρίκνωση των συνεταιρισμών στην Ελλάδα. Η καθιέρωση ενός ελεγκτικού συστήματος έπεισε και τη Δέσποινα Βαρούτα, αντιπρόεδρο του Αγροτικού Συνεταιρισμού Ζαγοράς: «Θα πρέπει και εμείς να καθιερώσουμε τους ελέγχους, επειδή κατά αυτόν τον τρόπο θα λειτουργούμε καλύτερα». Πάντως, τις εμπειρίες και εντυπώσεις της από αυτό το ταξίδι η Δ. Βαρούτα θα τις μεταφέρει στην επόμενη γενική συνέλευση, «για να δουν οι παραγωγοί πώς δουλεύει ο κόσμος έξω από την Ελλάδα.»
Εντυπωσιασμένος έμεινε από τη λειτουργία των συνεταιρισμών αλλά και τη μεγάλη σημασία που διαδραματίζουν ως οικονομικοί συντελεστές στη Γερμανία και στο Τιρόλο και ο αναπληρωτής τομεάρχης Αγροτικής Ανάπτυξης της ΝΔ, Γιώργος Στύλιος. Το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγει μετά το ταξίδι είναι ότι «η πολιτική στην Ελλάδα οφείλει να θεσμοθετήσει ένα σταθερό και ξεκάθαρο νομικό πλαίσιο που θα έχει μεγάλη διάρκεια.» Διευκρινίζοντας την πρότασή του ο κ. Στύλιος τονίζει πως «όταν λέμε θεσμικό πλαίσιο σημαίνει ότι τα κόμματα θα μείνουν έξω από τους συνεταιρισμούς. Οι συνεταιριστές, οι παραγωγοί θα εργασθούν για δικό τους καλό και για το καλό του συνεταιρισμού τους και για να αυξήσουν την παραγωγή τους. Οι πολιτικοί δεν θα είναι αυτοί που θα ελέγχουν και θα καθοδηγούν τους συνεταιριστές.»
Πηγή: DW
στο 