Το μέλλον αλλά και ο καταλυτικός ρόλος του πρωτογενούς τομέα στη Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) βρέθηκε στο επίκεντρο του Συμβουλίου υπουργών Γεωργίας και Αλιείας.
Όπως τονίστηκε από όλα τα Κράτη-Μέλη, ο ρόλος της γεωργίας είναι στρατηγικός μιας και αποτελεί «ανάχωμα» τόσο στην επισιτιστική ασφάλεια της ηπείρου όσο και στη αυτονομίας της. Επιπλέον, ο αγροτικός τομέας αντιμετωπίζει έντονες προκλήσεις, όπως η κλιματική αλλαγή και οι γεωπολιτικές εντάσεις.
Ωστόσο, για να μπορέσει να συνεχιστεί η παραγωγή ποιοτικών τροφίμων και ποσοτήτων ικανών να θρέψουν τους ευρωπαίους πολίτες, όπως αναφέρθηκε, υπάρχει ανάγκη δικαιότερου εισοδήματος για τους αγρότες, με παράλληλη μείωση του κόστους παραγωγής και καλύτερους όρους ανταγωνισμού. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με η διασφάλιση ενός θεμιτού και αποτελεσματικού ανταγωνισμού.
Όπως δήλωσε στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο Γενικός Γραμματέας Αγροτικής Πολιτικής & Διεθνών Σχέσεων του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Μπαγινέτας «στο πλαίσιο αυτό αναγνωρίζεται ότι ο βιώσιμος και ανθεκτικός γεωργικός τομέας συνδέεται άμεσα με το υψηλό βιοτικό επίπεδο των Ευρωπαίων πολιτών, ενισχύοντας πολλές και διαφορετικές κοινωνικές και οικονομικές ομάδες στην Ένωση και στα Κράτη Μέλη» προσθέτοντας ότι «συμβάλλει στην επισιτιστική ασφάλεια και αυτονομία της Ένωσης και παράλληλα αποτελεί μέρος της λύσης για την προστασία και αποκατάσταση του περιβάλλοντος, την προσαρμογή στις κλιματικές προκλήσεις και τη μετάβαση προς μια κλιματικά ουδέτερη Ευρωπαϊκή́ οικονομία, διασφαλίζοντας τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα και ανθεκτικότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης».
Πολιτικές και προτεραιότητες στον αγροτικό τομέα
Ένα από τα εργαλεία, αν όχι το σημαντικότερο για την στήριξη και ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα δεν είναι άλλο από την Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ). Η τρέχουσα της περιόδου 2023-2027 έχει προκαλέσει πολλές αντιδράσεις σε αρκετές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με τους επικεφαλής των αρμόδιων υπουργείων των Κρατών-Μελών πρόσφατα να προχωρούν στη τροποποίηση του κανονισμού της ΚΑΠ.
Σε αυτόν περιλαμβάνονται αλλαγές που αφορούν σε ένα σύνολο εννέα επωφελών προτύπων τόσο για το περιβάλλον και το κλίμα, όσο και για τους αγρότες.
Όπως σημείωσαν οι υπουργοί Γεωργίας, η ΚΑΠ θα πρέπει να παρέχει σταθερότητα και προβλεψιμότητα, ενώ χρειάζεται αύξηση της συνοχής και συνέργειες μεταξύ διαφορετικών επιπέδων πολιτικής, με στόχο μια ολοκληρωμένη προσέγγιση των συστημάτων τροφίμων.
Επιπλέον, οι πόροι για της ΚΑΠ θα πρέπει να είναι επαρκείς και να κατανέμονται όσο το δυνατόν πιο δίκαια σε αυτούς που πραγματικά παράγουν, ενώ θα πρέπει να υποστηριχθεί και η ανάγκη υποστήριξης προγραμμάτων για την έρευνα και την καινοτομία.
Εμπόριο, νέοι αγρότες, κλιματική αλλαγή και περιβάλλον
Σε ό,τι αφορά στο εμπόριο των αγροδιατροφικών προϊόντων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως τονίστηκε στο κείμενο συμπερασμάτων του συμβουλίου των υπουργών Γεωργίας και Αλιείας, επισημάνθηκε ότι προτεραιότητα αποτελεί η ισορροπημένη διαχείριση των εμπορικών μέσων για την προστασία των εγχώριων παραγωγών αλλά και η ανάπτυξη συμβουλευτικών συστημάτων και η εκπαίδευση Συμβούλων, για τους αγρότες.
Βέβαια, αυτό δεν μπορεί να γίνει εάν δεν επιτευχθεί η ηλικιακή ανανέωση του ευρωπαϊκού πρωτογενούς τομέα, όπου ολοένα και «μεγαλώνει» ηλικιακά. Για να γίνει αυτό, όπως είπε ο κ. Μπαγινέτας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ «είναι απαραίτητη η υποστήριξη νέων αγροτών για την ανανέωση των γενεών στον αγροτικό τομέα, για τη διασφάλιση της συνέχειας της γεωργικής δραστηριότητας» καθώς και να διευκολυνθεί η πρόσβαση σε γη αλλά και στην εύρεση κεφαλαίων (σ.σ. πιστώσεις).
Όλα αυτά, μέσα σε ένα περιβάλλον και κλίμα που ολοένα και αλλάζει. Η κλιματική κρίση, όσο περνούν τα χρόνια, δείχνει πιο έντονα τα σημάδια της, τόσο στις χώρες του ευρωπαϊκού Βορρά και εντονότερα στον ευρωπαϊκό νότο.
«Απαιτείται ενίσχυση της ανθεκτικότητας του γεωργικού τομέα στις κλιματικές αλλαγές, δεδομένου ότι οι προκλήσεις που σχετίζονται με το νερό και τη διαθεσιμότητά του, θα γίνονται όλο και πιο βασικό ζήτημα» είπε ο γ.γ. του ΥΠΑΑΤ σημειώνοντας ότι οι «αγρότες πρέπει να συνεχίσουν τις προσπάθειες για βιώσιμες πρακτικές, με υψηλά πρότυπα ως προς την ασφάλεια των τροφίμων».
Τα σημαντικά σημεία για την Ελλάδα
Για τη χώρα μας σημαντικά σημεία αποτελούν η κατανόηση του στρατηγικού ρόλου της γεωργίας, η προσήλωση στους στόχους της ΚΑΠ και η ενίσχυση των πόρων της, η ανθεκτικότητα στην κλιματική κρίση και οι κατάλληλοι μηχανισμοί στήριξης.
«Επιπλέον» όπως σημείωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Μπαγινέτας σημεία “κλειδιά” είναι η «η αναγνώριση των εδαφικών ιδιαιτεροτήτων και των μικρών εκμεταλλεύσεων, η προώθηση της καινοτομίας και η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας με ίσους όρους ανταγωνισμού και τέλος, ένα δίκαιο και επαρκές εισόδημα για τη βάση αυτού του τομέα, τους γεωργούς, με ενίσχυση της θέσης τους στην αγροδιατροφική αλυσίδα».
στο 