Γράφει ο Πραγγίδης Ιωάννης Χρυσόστομος
Τμήμα Οικονομικών Επιστημών, Δ.Π.Θ.
Οι ανεπτυγμένες χώρες τα τελευταία χρόνια, πολύ πριν την κρίση, έχουν εισέλθει σε ένα μονοπάτι χαμηλού ρυθμού μεγέθυνσης.
Παράλληλα, οι αναπτυσσόμενες χώρες, με προεξέχουσα την Κίνα, βλέπουν το χρέος τους να αυξάνει σημαντικά μετά το 2008 (ως αποτέλεσμα της στήριξης των οικονομιών τους λόγω της παγκόσμιας κρίσης).
Στην ίδια κατηγορία ανήκουν και οι χώρες της Ε.Ε, στις οποίες κυρίως το ιδιωτικό αλλά και το δημόσιο χρέος έχουν αυξηθεί σημαντικά (την περίοδο 2009-10 τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά μείωσαν το ποσοστό των αποταμιεύσεων τους και αύξησαν τη δανειακή τους επιβάρυνση).
Το επόμενο διάστημα η Ε.Ε καθώς και αναπτυσσόμενες χώρες όπως η Κίνα θα βρεθούν αντιμέτωπες με την ανάγκη απομόχλευσης (μείωση του ιδιωτικού και δημόσιου χρέους ως προς το ΑΕΠ με σκοπό να μην υπάρχουν προβλήματα βιωσιμότητας στο μέλλον).
Σε ένα περιβάλλον αποπληθωρισμού (τα πραγματικά επιτόκια οδηγούνται σε υψηλά επίπεδα, αποδυναμώνοντας τα αποτελέσματα της πολιτικής των χαμηλών ονομαστικών επιτοκίων), η διαδικασία απομόχλευσης θα οδηγήσει σε μείωση της ζήτησης και σε αναταράξεις την παγκόσμια οικονομία.
Η Ε.Ε είναι πιθανό να προσπαθήσει να μετακυλήσει μέρος του ιδιωτικού χρέους στο δημόσιο τομέα (αύξηση των δημοσίων δαπανών), τονώνοντας την αναιμική ανάπτυξη της, όπως αντίστοιχα έγινε στις Η.Π.Α.
Η διαδικασία αυτή μπορεί επιπλέον να οδηγήσει και σε μια συναλλαγματική αναταραχή μεταξύ των χωρών οι οποίες θα θέλουν να μετακυλήσουν το πρόβλημα τους στις υπόλοιπες χώρες.
Επιπλέον, αναμένεται μια σταδιακή αύξηση των επιτοκίων καθώς εκτός της παρατεταμένης περιόδου επεκτατικής νομισματικής πολιτικής, έχει παράλληλα αυξηθεί δραματικά ο τομέας της σκιώδους τραπεζικής κυρίως στις ανεπτυγμένες οικονομίες εξαιτίας των πολύ χαμηλών επιτοκίων και της αναζήτησης εκ μέρους των επενδυτών υψηλότερων αποδόσεων.
Το θετικό σε όλη αυτή τη διαδικασία είναι ότι η Ε.Ε ως σύνολο καθώς και η Κίνα έχουν σημαντικά πλεονάσματα και έτσι η διαδικασία της απομόχλευσης θα έχει το μικρότερο δυνατό αντίκτυπο.
στο 