Παπαδημούλης: Απαραίτητη η θεσμική μεταρρύθμιση στην Ευρωζώνη

Οι δημόσιες επενδύσεις δεν αυξάνονται, οι σφιχτές δημοσιονομικές πολιτικές γεννούν αντιστάσεις στην προώθηση ενός υγιούς αναπτυξιακού μοντέλου, ενώ παρά τη σχετική σταθεροποίηση και ανάπτυξη που έχει παρουσιάσει η Ευρωζώνη τα τελευταία δυο χρόνια, τα αιτία που οδήγησαν στην χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 δεν έχουν πλήρως αντιμετωπισθεί.

Η κρίση στην Ιταλία έρχεται να εντείνει τις πιέσεις προς την κατεύθυνση των θεσμικών μεταρρυθμίσεων, για τις οποίες πολλά έχουμε ακούσει, αλλά λίγα έχουμε δει. Η καθυστέρηση στην προώθηση των απαραίτητων αλλαγών στην αρχιτεκτονική της Ευρωζώνης δεν είναι απλά ανησυχητική, αλλά ενδέχεται να ενισχύσει ακόμη περισσότερο το ευρωσκεπτικιστικό και λαϊκίστικο μπλοκ και να οξύνει ακόμη περισσότερο την ήδη έντονη απογοήτευση ενός μεγάλου τμήματος των Ευρωπαίων πολιτών απέναντι στις ασκούμενες πολιτικές.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, υπάρχουν και θετικές εξελίξεις. Η «αλλαγή σκυτάλης» στην Ισπανία και η ανάληψη της διακυβέρνησης από το σοσιαλιστικό κόμμα του ΠέδροΣάντεθ, η κυβέρνηση Κόστα στην Πορτογαλία, και η κυβέρνηση Τσίπρα στην Ελλάδα, αποτελούν τρία πολύ ενδιαφέροντα προοδευτικά πολιτικά εγχειρήματα. Και οι τρεις ηγέτες επιχειρούν να αναδιαμορφώσουν τους πολιτικούς συσχετισμούς στην ΕΕ και στην Ευρωζώνη και να εντείνουν τις προσπάθειες για «στροφή» των πολιτικών προς την ενίσχυση της βιώσιμης ανάπτυξης, των κοινωνικών και περιφερειακών συγκλίσεων.

Οι βασικές πρωτοβουλίες και προτάσεις του προοδευτικού μπλοκ σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εστιάζουν στην αλλαγή του φορολογικού μείγματος για την προστασία των αδύναμων κοινωνικών στρωμάτων και την παράλληλη αύξηση των πόρων του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού, την φορολογική εναρμόνιση, την ενίσχυση των πολιτικών συνοχής, την αντιμετώπιση των κοινωνικών ανισοτήτων, τον ορθότερο καταμερισμό των βαρών και των κινδύνων εντός της Ευρωζώνης. Με απλά λόγια, οι δυνάμεις αυτές στέκονται αφενός ενάντια στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές λιτότητας, αφετέρου στον άκρατο λαϊκισμό και ακροδεξιό ευρωσκεπτικισμό που αναπτύσσεται τα τελευταία χρόνια σε πολλά κράτη-μέλη.

Το στοίχημα για την Ευρωζώνη είναι λοιπόν προς ποια κατεύθυνση θα κινηθεί και ποιο δρόμο θα επιλέξει. Τα διλήμματα είναι συγκεκριμένα, οι κίνδυνοι επίσης, όπως και οι προτάσεις της κάθε πλευράς. Οι προτάσεις Τσίπρα, Κόστα και Μακρόν κινούνται προς την κατεύθυνση των συγκλίσεων και είναι θετικές, ενώ από την άλλη η Μέρκελ δεν θέλει να αλλάξει τους ισχύοντες συσχετισμούς και την ουσία των ασκούμενων πολιτικών.

Η Ευρωζώνη δεν μπορεί πλέον να λειτουργήσει ως έχει σήμερα. Τόσο το παράδειγμα της Ελλάδας, όσο και η περίπτωση της Ιταλίας, δοκιμάζουν τις αντοχές ενός συστήματος με εγγενείς αδυναμίες, που τροφοδοτεί εσωτερικά χάσματα, ενισχύει τα ελλείμματα και τα χρέη στον ευρωπαϊκό Νότο, και αντίστοιχα τα πλεονάσματα στον ευρωπαϊκό Βορρά. Πρέπει λοιπόν να αλλάξουμε πορεία, καθώς θα βρεθούμε ως Ευρώπη τα επόμενα χρόνια ξανά αντιμέτωποι που όλα όσα μας οδήγησαν στην κρίση πριν από δέκα χρόνια. Και μια τέτοια εξέλιξη θα ήταν οδυνηρή για τις κοινωνίες μας και το ευρωπαϊκό οικοδόμημα συνολικά.

Πηγή Πληροφοριών: ΑΠΕ – EUObserver