Αρθρο του Παναγιώτη Λιαργκόβα *
Στην πρόσφατη έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή (ΓΠΚΒ) την περασμένη Τετάρτη, τονίσαμε με έμφαση την διαφορετική οικονομική φιλοσοφία ως πηγή δυσκολιών στις τρέχουσες διαπραγματεύσεις της κυβέρνησης με τους θεσμούς. Ας μην τρέφουμε αυταπάτες.
Οι μεγαλύτερες δυσκολίες συνεννόησης και οι τριβές με τους εταίρους ήταν αναμενόμενες εξ αρχής κυρίως στο είδος των μεταρρυθμίσεων που αποτελούσαν όρους για το δανεισμό της χώρας.
Τούτο διότι στα ζητήματα αυτά υπήρχαν διαφορετικές οικονομικές φιλοσοφίες. Δηλαδή η ελληνική πλευρά δεν μιλά συχνά την ίδια γλώσσα με τους εταίρους. Βέβαια, πολλές φορές οι διαφορές συγκαλύπτονται από δηλώσεις καλής θέλησης για συνεργασία, αλλά αυτό δεν φτάνει για να οδηγήσει τα πράγματα σε μια τελική συμφωνία.
Το χάσμα απόψεων μπορεί να είναι μεγάλο σε πολλά ζητήματα. Και αυτό δεν ισχύει μόνο αναφορικά με το ΔΝΤ και την ΕΕ. Ισχύει και σε σχέση με τον ΟΟΣΑ, από τον οποίο η ελληνική πλευρά ζήτησε τεχνική βοήθεια για τις μεταρρυθμίσεις.
Αλλά το ζήτημα είναι ότι ο ΟΟΣΑ υπακούει σε μια διαφορετική φιλοσοφία. Στην οικονομία, για παράδειγμα, ο ΟΟΣΑ είναι υπέρ των ιδιωτικοποιήσεων, του ανοίγματος των κλειστών επαγγελμάτων και της ενίσχυσης των κανόνων του ανταγωνισμού τόσο στα αγαθά όσο και στις υπηρεσίες.
Το ίδιο συμβαίνει και σε άλλους τομείς. Π.χ. στην παιδεία η τάση στον ΟΟΣΑ είναι να ενδυναμωθεί η αριστεία και οι μηχανισμοί αξιολόγησης σχολείων και ΑΕΙ και τα εκπαιδευτικά προγράμματα να κρίνονται εκ του αποτελέσματος (βλ. έρευνες Pisa) κάτι που η ελληνική κυβέρνηση έως πρόσφατα τουλάχιστον αντιμετώπιζε με επιφυλάξεις.
Γενικότερα οι διαφορετικές οικονομικές φιλοσοφίες αναδεικνύονται κάθε φορά που τίθεται θέμα ανάπτυξης, δηλαδή μιας ικανοποιητικής και διατηρήσιμης ανόδου του ΑΕΠ.
Γεγονός είναι, ότι τους πρώτους μήνες μετά τις εκλογές η κυβέρνηση ασχολήθηκε με ζητήματα αναδιανομής, καταπολέμησης διαφθοράς και αναζήτησης εσωτερικών και εξωτερικών πόρων. Αλλά δεν πρόκυψε μια σαφής στρατηγική για την επιστροφή στην ανάπτυξη ούτε πάρθηκαν μέτρα με ανάλογο στόχο.
Κατά το ΓΠΚΒ, το μείζον ζήτημα της Ελληνικής οικονομίας είναι «οι αγκυλώσεις που εμφανίζονται στις σχέσεις κράτους και αγοράς». Πρέπει δηλαδή ως κοινωνία, να ξεκαθαρίσουμε τα όρια δράσης του κράτους και της αγοράς, ώστε να κάνουμε το αυτονόητο: να επικεντρωθούμε στη δημιουργία και το ποιοτικό αποτέλεσμα.
Ας μην μένουμε δέσμιοι κάποιων παραδοχών και αριστερών ή/και δεξιών ιδεοληψιών που έχουν ιστορικά διαψευσθεί. Ο σύνθετος χαρακτήρας της ελληνικής «τραγωδίας» απαιτεί ριζοσπαστικές λύσεις με βάση τις διεθνείς εμπειρίες και τις βέλτιστες πρακτικές («best practices»). Και να είστε σίγουροι ότι υπάρχουν πολλές!
* Ο Παναγιώτης Λιαργκόβας είναι Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου και Συντονιστής του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή των Ελλήνων
Αναδημοσίευση από την εφημερίδα «Αγορά»