Άρθρο του Παναγιώτη Λιαργκόβα *
Το προσχέδιο του Κρατικού
Προϋπολογισμού 2017 αναγνωρίζει ότι υπάρχουν κίνδυνοι που μπορεί να συμπιέσουν
προς τα κάτω τις οικονομικές επιδόσεις εντός του 2016, το 2017 και μετά.
Οι
κίνδυνοι αυτοί έχουν εσωτερικές και εξωτερικές αιτίες, με τις τελευταίες να μην
εξαρτώνται φυσικά από την ελληνική κυβέρνηση. Στις εσωτερικές πηγές
κινδύνων το Προσχέδιο Κρατικού
Προϋπολογισμού 2017 προτάσσει «την
ταχύτητα προσαρμογής της επενδυτικής δραστηριότητας στα νέα δεδομένα και τη
συνεπή υλοποίηση του συμφωνηθέντος πακέτου μέτρων».
Σε απλούστερη διατύπωση: Η
αναμενόμενη ανάκαμψη κινδυνεύει να αναβληθεί
αν δεν εφαρμοσθούν οι μεταρρυθμίσεις του Μνημονίου και αν δεν γίνουν
ικανές επενδύσεις τόσο του κράτους (μέσω κοινοτικών προγραμμάτων και
χρηματοδοτήσεων) όσο και του ιδιωτικού τομέα.
Στο Προσχέδιο ΚΠ 2017
καταγράφεται μια ρεαλιστική αντίληψη για
την κρισιμότητα της κατάστασης.
Για την αντιμετώπιση των κινδύνων αυτών και την
επιτυχή μετάβαση στους προβλεπόμενους
θετικούς ρυθμούς μεγέθυνσης θα πρέπει κατά το Προσχέδιο (α) να υλοποιηθούν οι δομικές μεταρρυθμίσεις
του Μνημονίου, (β) να λυθεί ταχύτατα το πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων
δανείων, (γ)να συμμετάσχει η Ελλάδα στο Επενδυτικό Σχέδιο για την Ευρώπη
(«σχέδιο Γιουνκέρ»), (δ) να αποφευχθεί η ενεργοποίηση το 2017 του αυτόματου
μηχανισμού δημοσιονομικής διόρθωσης («κόφτη») και (ε) να ενισχυθεί η κοινωνική
συνοχή.
Μια τέτοια στρατηγική θα πρέπει να στηριχθεί πλευρικά με την
αναδιάρθρωση του χρέους. Αλλά και αυτή η αναδιάρθρωση θα εξαρτηθεί από τη
δημοσιονομική εξέλιξη.
Το ερώτημα είναι αν η εφαρμοζόμενη πολιτική και το
Προσχέδιο Προϋπολογισμού 2017 ανταποκρίνονται με την ταχύτητα που επιβάλλει η κατάσταση
στις απαιτήσεις της παραπάνω στρατηγικής. Όπως έχω επισημάνει σε αυτή εδώ τη
στήλη στο παρελθόν, υπάρχουν καθυστερήσεις σε σειρά δομικών αλλαγών με
εμφανέστερες τις τριβές γύρω από τις ιδιωτικοποιήσεις και τα μη εξυπηρετούμενα
δάνεια.
Οι δυσκολίες υλοποίησης των δομικών μεταρρυθμίσεων που προβλέπονται στο
Μνημόνιο αντικατοπτρίζονται εν μέρει στην καθυστέρηση της πρώτης αξιολόγησης η
οποία οδεύει στην ολοκλήρωση. Αυτό το επαναλαμβανόμενο έργο παρατεταμένης
διαπραγμάτευσης και συμφωνίας την τελευταία στιγμή, οφείλεται μεν σε
πραγματικές διαφορές απόψεων και φιλοσοφίας τόσο με τους εταίρους όσο και στο
εσωτερικό του κυβερνητικού μηχανισμού, αλλά απειλεί κάθε φορά να εξουδετερώσει
τις θετικές επιπτώσεις της συμφωνίας που επιτυγχάνεται τελικά!
Ένα ακόμα ανεπιθύμητο αποτέλεσμα θα είναι να βρεθεί
τελικά η Ελλάδα χωρίς «μαξιλάρια» για την περίπτωση που σημειώνονται απότομες
εξωτερικές διαταραχές όπως η ανατροπή της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας για την
προσφυγική κρίση, παράταση ή χειροτέρευση της κατάστασης στην Ανατολική
Μεσόγειο και Μέση Ανατολή ή/και μια απότομη επιδείνωση της παγκόσμιας
οικονομίας.
* Ο Παναγιώτης Λιαργόβας είναι Καθηγητής του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, συντονιστής του Γραφείου Προϋπολογισμού του
Κράτους στη Βουλή
Αναδημοσίευση από την εφημερίδα «Αγορά»
στο 