‘Αρθρο του Αλέξανδρου Κωστόπουλου *
Η χώρα μας για μακρά πλέον περίοδο μαστίζεται από τα προβλήματα της κοινωνικής εξαθλίωσης που είναι απότοκος του οικονομικού Αρμαγεδδώνα.
Η διάρκεια και η ένταση του φαινομένου θα αφήσει βαθιές πληγές στο σώμα της κοινωνίας και τα αποτελέσματα της, θα καθορίσουν για πολλά χρόνια το μέλλον της χώρας μας.
Το πολιτικό μας προσωπικό που είχε την ευθύνη της θεραπείας του φαινομένου, ενώ θα έπρεπε να έχει δώσει λύση στο πρόβλημα, όπως οι άλλες χώρες, Ιρλανδία, Πορτογαλία, Ισπανία, προτίμησε, όπως πάντα, να διαχειριστεί την κρίση με γνώμονα την κομματική ιδιοτέλεια και με όρους διχαστικούς (μνημονιακοί και αντιμνημονιακοί), με την θεραπεία του να μετατίθεται στο απώτερο μέλλον.
Το Δεκέμβριο του 2004, η χώρα είχε εισέλθει σε κάποια τροχιά ανάκαμψης. Όμως, η περιδίνηση της πολιτικής χοάνης που προκάλεσαν οι τραγικές συγκυρίες, έφεραν στην επιφάνεια άπειρα μειράκια της πολιτικής, άτομα που δρούσαν στις παρυφές των πολιτικών διεργασιών και τροφίμων των συνδικαλιστικών ποιμνιοστασίων.
Ανέτρεψαν την κυβέρνηση με πρόσχημα μια άστοχη συνταγματική πρόβλεψη (η εκλογή του προέδρου της Δημοκρατίας δεν θα πρέπει να ανατρέπει την κυβέρνηση, αφού ο πρόεδρος δεν ασκεί ουσιαστικά καμιά εξουσία). Έτσι, το νέο προσωπικό που εκλήθη να διαχειριστεί την κρίση, στη χειρότερη στιγμή της μεταπολεμικής περιόδου, συναρμολογήθηκε από τα χειρότερα υλικά που είχε ποτέ ο τόπος.
Και έτσι φθάσαμε στην περιλάλητη επτάμηνη διακυβέρνηση, η οποία δεν κατεδάφισε μόνο ότι είχε επιτευχθεί, αλλά οδήγησε τη χώρα ένα βήμα πριν τον όλεθρο. Οι ατέρμονες και άκαρπες διαπραγματεύσεις, οι «Βαρουφακισμοί», οι αλλοπρόσαλλες μεθοδεύσεις, διέσυραν τη χώρα μας στο εξωτερικό. Οι γελοιότητες και η όλη εμφάνιση της διαπραγματευτικής τακτικής, οδήγησαν την οικονομία στην καταστροφή και το κλείσιμο των τραπεζών.
Και ενώ θα ήταν αναμενόμενο η όλη καταστροφική αυτή διαδικασία των τελευταίων εφτά μηνών που έφερε τη χώρα πολλά χρόνια πίσω να συνετίσει τους κυβερνώντες, επικράτησε πάλι ο κομματικός αμοραλισμός, με τον λαό να σύρεται στις κάλπες για τρίτη φορά σε οκτώ μήνες, από καθαρή προσωπική και κομματική ιδιοτέλεια.
Με πρόσχημα την εφαρμογή δημοκρατικών διαδικασιών, έβαλαν το λαό να βγάλει τα κάστανα από τη φωτιά, τα οποία οι κυβερνώντες άναψαν. Στην πραγματικότητα, η τακτική αυτή αποτελεί πράξη εξαχρείωσης της πολιτικής εξουσίας, αφού αποβλέπει μόνο στην τακτοποίηση ατομικών και κομματικών λογαριασμών.
Η επίκληση των δημοκρατικών διαδικασιών όταν αποσκοπούν στην εξυπηρέτηση προσωπικών στόχων αποτελεί ασέβεια προς τη δημοκρατία και περιφρόνηση της τραγικής κατάστασης στην οποία βρίσκεται η χώρα.
Η Δημοκρατία δεν είναι συνταγή, είναι κατάκτηση. Δεν απονέμεται, αλλά κατακτάται. Δεν εφαρμόζεται «α-λα-κάρτ». Προϋπόθεση της εφαρμογής της είναι ο σεβασμός προς τις επιταγές της. Όταν την επικαλούμεθα όποτε βολεύει την εξουσία, τότε ευρίσκεται σε κίνδυνο.
Αναζητώντας τις αιτίες, θα λέγαμε ότι σημερινή τραγική κατάσταση είναι αποτέλεσμα της πολιτικής και κοινωνικής συμπεριφοράς της μεταπολιτευτικής περιόδου. Η λεγόμενη μεταπολίτευση σημαδεύτηκε από τρεις αντικειμενικούς στόχους. Την ανάγκη της αποκατάστασης της δημοκρατίας, την ανάγκη της αλλαγής και την ανάγκη του εκσυγχρονισμού.
Όμως κανένας από τους στόχους αυτούς δεν ολοκληρώθηκε. Ο στόχος της αποκατάστασης της δημοκρατίας μετεξελίχθηκε σε αναρχία, ασυδοσία και ανομία. Ο στόχος της αλλαγής για καλύτερες μέρες κατέληξε σε εφιαλτικότερες νύχτες. Και το αίτημα του εκσυγχρονισμού, κατέληξε στην οικονομική κρίση που βιώνουμε σήμερα.
Είναι γεγονός ότι η δικτατορία διέκοψε την προσπάθεια αναζήτησης της πολιτιστικής ταυτότητας της χώρας μας, και των όποιων αξιών καλλιεργήθηκαν στην ελληνική κοινωνία μετά τον πόλεμο. Δυστυχώς, η θέση του κενού που δημιουργήθηκε μετά την δικτατορία, δεν καλύφθηκε με κανένα αξιακό σύστημα, με αποτέλεσμα να κυριαρχήσει τελικώς η ιδεολογία και η πρακτική του Ιστορικού Υλισμού.
Έτσι, το αξιακό σύστημα της κοινωνίας υποβαθμίζεται, διότι δεν υποστηρίχτηκε από το σύστημα της πολιτικής και πνευματικής ηγεσίας του τόπου, δηλαδή την παιδεία και την στάση των πνευματικών ταγών της χώρας μας.
Η κοινωνική συμπεριφορά χαρακτηρίζεται από τον ατομοκεντρισμό και την επιδίωξη του εύκολου κέρδους, πράγμα που οδήγησαν στην κατάρρευση των αξιών και των αρχών του δημόσιου συμφέροντος, της κοινωνικής ευθύνης και αλληλεγγύης.
Η κοινωνία ισοπεδώνεται προς τα κάτω. Νομιμοποιείται ο κανόνας της ήσσονος προσπάθειας και της ευκαιριακής επιτυχίας. Αποτέλεσμα η αποσάθρωση των σχέσεων του πολίτη με την πολιτεία και η χαλάρωση της κοινωνικής συνοχής.
Τα ανωτέρω οδήγησαν στη συναλλαγή του πολίτη με την εξουσία και μέσω αυτής, στην εμπορευματοποίηση της εξουσίας και τη διασπάθιση του δημοσίου χρήματος. Έτσι, αναπτύσσεται η κομματοκρατία, η οποία διαπλέκεται με το Κράτος και αναπτύσσεται η εξής αλυσίδα: συναλλαγή του πολίτη με τα κόμματα, τα κόμματα με το κράτος και αυτά με τη σειρά τους, οδήγησαν στη χαλάρωση των θεσμών και την άλωση της κρατικής εξουσίας.
Όλα αυτά είχαν σαν αποτέλεσμα τη διόγκωση του δημόσιου τομέα της οικονομίας και την καταλήστευση του δημόσιου χρήματος και συνακόλουθα, την επιδείνωση των μακροοικονομικών μεγεθών, και εντέλει την σημερινή κατάρρευση της οικονομίας.
Όμως, τα τελευταία γεγονότα σηματοδοτούν το τέλος της μεταπολίτευσης και είναι αδήριτος ανάγκη να ανατείλει μια νέα εποχή για τη χώρα. Αυτό προϋποθέτει απαραίτητα την έξοδο της χώρας από την παρούσα κρίση.
Η έξοδος από την κρίση είναι έργο τιτάνιο, αφού κρίνεται το μέλλον της πολιτειακής υπόστασης του ελληνισμού. Η χώρα μας χρειάζεται επειγόντως ένα θαρραλέο σχέδιο πολιτισμικής, διοικητικής και οικονομικής ανόρθωσης.
Χρειάζεται ένα εθνικό μακρόπνοο πρόγραμμα για την έξοδο της χώρας από την παρακμή και την ένταξή της στο νέο παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον. Χρειάζεται ένα νέο οικονομικό και κοινωνικό συμβόλαιο, απαλλαγμένο από τα στερεότυπα του παρελθόντος, με συγκεκριμένες ιδέες και ορατούς στόχους.
Απαιτείται η αναδιοργάνωση της δημόσιας διοίκησης, ώστε να είναι αποτελεσματική και να χτυπηθεί επί τέλους η διαφθορά. Πρέπει να δοθεί έμφαση στην αξιοκρατία και στην επιβράβευση της προσπάθειας. Πρέπει να αλλάξει το σύστημα της παιδείας, με στόχο την ανάδειξη της ελληνικής παιδείας και της εθνικής μας ετερότητας.
Να θεσμοθετηθεί ένα σταθερό φορολογικό σύστημα, που θα συμβάλλει στην ανάπτυξη των επενδύσεων και της οικονομίας εν γένει. Να καταργηθεί το πελατειακό κράτος, ώστε να εξαλειφθεί η φοροδιαφυγή. Πρέπει επί τέλους να αντικατασταθεί το μοντέλο της κρατικοδίαιτης οικονομίας.
Πρέπει να ψηφισθεί καινούργιο Σύνταγμα που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της σημερινής κοινωνίας και να καταργηθεί το υπάρχον που πρεσβεύει την απόλυτη πρωθυπουργική μοναρχία, που εκμαυλίζει τους πολιτικούς προς την ανομία και τους καθιστά δικαστές των δικών τους αδικημάτων, αθωώνοντας τις κακουργηματικές πράξεις τους (άρθρο 86).
Πάνω απ’ όλα, πρέπει να σημάνει εθνικός συναγερμός, να πνεύσει άνεμος επαναστατικής αλλαγής σε όλες τις λειτουργίες της πολιτείας που θα κατεδαφίσει ότι σάπιο και αμαρτωλό έχει χτιστεί τα τελευταία σαράντα χρόνια.
Καθώς το πολιτικό σύστημα απέτυχε να εφαρμόσει τις διαδικασίες αυτές, είναι ώρα να λειτουργήσουν τα εθνικά αντανακλαστικά και ο ελληνικός λαός να συνειδητοποιήσει τη συνταγματική επιταγή ότι το Σύνταγμα βασίζεται στη φιλοπατρία των Ελλήνων.
Η ανάκαμψη πρέπει να λάβει διαστάσεις παλιγγενεσίας, που θα έχει την έννοια του κοινωνικού μετασχηματισμού. Να υπογραφεί ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο που θα διαλαμβάνει κράτος και πολίτες.
Αυτό σημαίνει ότι η σωτηρία της χώρας είναι πλέον υπόθεση του ελληνικού λαού, ο οποίος έδινε πάντα τη λύση στις κρίσιμες στιγμές της ιστορίας μας.
Η ανεξαρτησία και η προκοπή αυτής της χώρας είναι επίτευγμα των αγώνων και των θυσιών αυτού του λαού. Και πάνω απ’ όλα, είναι υπόθεση των ατόμων εκείνων που ξέρουν και μπορούν. Των ατόμων που έχουν καταξιωθεί στον επαγγελματικό και επιστημονικό στίβο και διακρίνονται κυρίως για το ήθος και την κοινωνική τους αναγνώριση.
Στην κρίσιμη αυτή στιγμή, θεωρούμαι ότι είναι εκ των ‘ών ουκ άνευ’ (sine qua non) επιταγή για το έθνος, η δραστηριοποίηση των ατόμων αυτών προς την κατεύθυνση του χειρισμού των σοβαρών προβλημάτων της κρίσης. Κυρίως δε, χρειάζονται τα άτομα εκείνα που δραστηριοποιούνται στους φορείς ηγετικής ευθύνης.
Είναι η στιγμή που η χώρα χρειάζεται εθνικό ηγέτη, μια προσωπικότητα που να διαθέτει ‘αρετήν και τόλμην’, που να ηγηθεί της εθνικής αυτής προσπάθειας, να συνεγείρει τις ατομικές συνειδήσεις, να εμπνεύσει την εμπιστοσύνη και το σεβασμό στο λαό και να τον οδηγήσει στην πορεία του πεπρωμένου του.
Γνωρίζουμε ότι στην κατεύθυνση αυτή δραστηριοποιούνται άτομα υψηλού επιστημονικού και επαγγελματικού επιπέδου, προσωπικότητες με ικανότητες σε θέματα διαχείρισης κοινωνικών και οικονομικών θεμάτων. Ευχόμαστε η προσπάθεια αυτή να ευδοκιμήσει..
* Ο Αλέξανδρος Κωστόπουλος είναι προέδρος του Συνδέσμου Ελλήνων Οικονομικών Διευθυντών (ΣΕΟΔΙ)
[email protected]
στο 