Το πρώτο «πράσινο φως» πήρε από τις Βρυξέλλες ο νέος μηχανισμός που από τον Ιούλιο φιλοδοξεί να «σβήσει» την ρήτρα αναπροσαρμογής και να επανέλθουν οι λογαριασμοί ρεύματος νοικοκυριών και επιχειρήσεων σε επίπεδα προ κρίσης. Στην τελική ευθεία και η πλατφόρμα μέσω της οποίας θα υποβληθούν αιτήσεις για την αναδρομική επιδότηση έως και 600 ευρώ σε όσους πλήρωσαν «φουσκωμένους» λογαριασμούς.
Γράφει ο Βαγγέλης Δουράκης
Συμφωνία για τις βασικές αρχές του νέου μηχανισμού, που θα εφαρμοστεί από τον Ιούλιο προκειμένου να οδηγήσει σε αποκλιμάκωση των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας προέκυψε μετά από συνάντηση του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα και της γ.γ. Ενέργειας & Ορυκτών Πρώτων Υλών, Αλεξάνδρας Σδούκου, με την Επίτροπο Ενέργειας, Kadri Simson και τη Γενική Διευθύντρια Ενέργειας, Ditte Juul Jorgensen. Πάντως η παρέμβαση αυτή της Αθήνας στην εγχώρια αγορά ηλεκτρικής ενέργειας με στόχο τις χαμηλότερες τιμές θα χρηματοδοτηθεί από τον Κρατικό Προϋπολογισμό και το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης.
Τι συμφωνήθηκε για μειωμένες τιμές
Οι δύο πλευρές συμφώνησαν στα εξής σημεία:
- Την επόμενη εβδομάδα θα σταλεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχέδιο νομοθετικής διάταξης που θα περιγράφει τον τρόπο λειτουργίας του μηχανισμού.
- Ο μηχανισμός δεν θα επηρεάσει τους όρους της κοινής ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
- Προβλέπεται η επιβολή πλαφόν για την αποζημίωση των μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με βάση το πραγματικό κόστος της παραγωγής τους.
- Η διαφορά μεταξύ της αποζημίωσης και της χρηματιστηριακής τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας θα μεταφέρεται στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης (ΤΕΜ) και θα δεσμεύεται για τη χρηματοδότηση των μέτρων στήριξης των καταναλωτών για την αντιστάθμιση των επιπτώσεων της διεθνούς ενεργειακής κρίσης.
Σύμφωνα με το Υπουργείο Ενέργειας, με τον νέο μηχανισμό επιτυγχάνεται η αποσύνδεση των υψηλών τιμών φυσικού αερίου με τις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας στους καταναλωτές.
Θα απορροφηθεί το 80% της επιπλέον χρέωσης στο ρεύμα
Πως θα γίνει αυτό; Από τον Ιούλιο του 2022 και έως τα τέλη του έτους, και εάν απαιτηθεί με επέκταση το πρώτο εξάμηνο του 2023, εισάγεται μηχανισμός απορρόφησης των επιπλέον εσόδων των παραγωγών στην χονδρική αγορά και συγχρόνως ενισχύεται ο παρών μηχανισμός εκπτώσεων στα τιμολόγια ρεύματος οριζόντια ώστε να σταθεροποιηθεί η τιμή λιανικής.
Ειδικότερα, θα προσαρμόζεται σε μηνιαία βάση το ποσοστό επιδότησης ώστε οι τιμές να παραμένουν σταθερές σε συγκεκριμένα επίπεδα μεσοσταθμικά, σημαντικά χαμηλότερες από αυτές που παρατηρήθηκαν τους προηγούμενους μήνες και ελαφρώς υψηλότερες από αυτές που ίσχυαν πριν την κρίση.
Υπολογίζεται ο μηχανισμός να απορροφήσει το 70% έως 80% της αύξησης στην τιμή της κιλοβατώρας -όπως αυτή προκύπτει από την ρήτρα αναπροσαρμογής-για τα νοικοκυριά, τις επιχειρήσεις και τους αγρότες.
Το κόστος αυτής της παρέμβασης για το 2ο εξάμηνο του έτους, με βάση τις σημερινές τιμές ρεύματος, αναμένεται να διαμορφωθεί σε περίπου 2 δισ. ευρώ. Ο Κρατικός Προϋπολογισμός υπολογίζεται ότι θα εισφέρει περίπου 800 εκατ. ευρώ. Το υπόλοιπο αναμένεται να καλυφθεί από τους πόρους του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης, σε συνδυασμό με τον μηχανισμό απορρόφησης των επιπλέον εσόδων των παραγωγών στην χονδρική αγορά ρεύματος.
Τι ισχύει για τους λογαριασμούς Μαΐου –Ιουνίου
Ουσιαστικά, το Εθνικό Πρόγραμμα Στήριξης για την ενεργειακή κρίση προβλέπει την επιβολή έμμεσου πλαφόν και στη λιανική αγορά, με την επιπλέον επιδότηση των λογαριασμών. Από τον Μάιο οι επιδοτήσεις ισχύουν για όλες τις κατοικίες, κύριες και μη κύριες, χωρίς εισοδηματικά κριτήρια και για το σύνολο της κατανάλωσης.
Έτσι, κατά τους μήνες Μάιο και Ιούνιο επιδοτούνται πλέον και οι καταναλώσεις άνω των 300 Kwh της κύριας κατοικίας, όπως και οι καταναλώσεις των υπόλοιπων ιδιοκτησιών των νοικοκυριών, με ποσοστό 50% επί της αύξησης του ρεύματος.
Παράλληλα, η επιδότηση για τις πρώτες 300 Kwh της κύριας κατοικίας ενισχύεται σε 85%, για τις μικρές επιχειρήσεις σε 80% και για τις υπόλοιπες επιχειρήσεις στο 60% της αύξησης του ρεύματος. Το κόστος του συγκεκριμένου σχήματος επιδοτήσεων υπολογίζεται σε σχεδόν 900 εκατ. ευρώ για το δίμηνο.
Πότε ανοίγει η πλατφόρμα για το 600αρι
Υπάρχουν όμως και αναδρομικές επιδοτήσεις. Τα περιβόητα 600αρια ή διαφορετικά ποσά από 18 έως και 600 ευρώ. Η σχετική πλατφόρμα για την υποβολή των αιτήσεων υπολογίζεται πως θα ανοίξει μέσα στο α’10ήμερο του Ιούνη.
Μέσα από αυτή την διαδικασία, θα επιστραφεί το 60% του αυξημένου κόστους ρεύματος που έχουν χρεωθεί οι οικιακοί καταναλωτές για λογαριασμούς της κύριας κατοικίας τους, οι οποίοι έχουν εκδοθεί από 1η Δεκεμβρίου 2021 έως 31 Μαΐου 2022.
Αφορά οικιακούς καταναλωτές για χρεώσεις της κύριας κατοικίας τους, που δεν έχουν καλυφθεί από τις εκπτώσεις που έχουν δοθεί μέσω των λογαριασμών ρεύματος, είτε από το κράτος, είτε από τους παρόχους.
Η επιδότηση καλύπτει νοικοκυριά – φορολογικούς κατοίκους Ελλάδος, με δηλωθέν οικογενειακό εισόδημα έως 45.000 ευρώ. Το ποσό της ενίσχυσης θα καταβληθεί στο λογαριασμό IBAN του καταναλωτή.
Η επιστροφή δίνεται σε όσους πλήρωσαν συνολική αύξηση ρεύματος τους έξι μήνες άνω των 30 ευρώ και δεν μπορεί να ξεπερνάει τα 600 ευρώ ανά καταναλωτή.
Απαραίτητη προϋπόθεση για τη λήψη της ενίσχυσης είναι η εκδήλωση ενδιαφέροντος σε σχετική πλατφόρμα που θα δημιουργηθεί για αυτό το σκοπό με συνεργασία του υπουργείου Ψηφιακής Πολιτικής και της ΑΑΔΕ.
Εκεί θα αντλούνται τα στοιχεία της κύριας κατοικίας από την ΑΑΔΕ, όπως και ο σχετικός αριθμός του ρολογιού ρεύματος και ο ωφελούμενος θα βεβαιώνει τα στοιχεία αυτά ή θα τα επικαιροποιεί σε περίπτωση που έχει αλλάξει κύρια κατοικία.
Κατόπιν τα στοιχεία των χρεώσεων ρεύματος για κάθε ρολόι, θα αντλούνται από τους παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας.
Το ποσό επιστροφής υπολογίζεται ανά μήνα σύμφωνα με τον ακόλουθο μαθηματικό τύπο:
- Ποσό επιστροφής = [Ποσό αύξησης λογαριασμού λόγω ρήτρας αναπροσαρμογής – Ποσό έκπτωσης από το κράτος επί της ρήτρας αναπροσαρμογής – Ποσό έκπτωσης από τον πάροχο επί της ρήτρας αναπροσαρμογής] * 60%.
Υπολογίζεται ότι για την περίοδο αναφοράς της επιδότησης, οι οικιακοί καταναλωτές για την πρώτη κατοικία τους έχουν επιδοτηθεί με 755 εκατ. ευρώ, ενώ οι ίδιοι έχουν επωμιστεί επιπλέον κόστος 464 εκατ. ευρώ.
Συνεπώς το κόστος για τον κρατικό προϋπολογισμό αναμένεται να διαμορφωθεί σε περίπου 280 εκατ. ευρώ.