Με τον νόμο 4798/2021 και διατάξεις του Υπουργείου Εργασίας επιχειρείται
απλοποίηση διαδικασιών ώστε να επιταχυνθεί η έκδοση συντάξεων.
Γράφει ο δικηγόρος, Κώστας Τσουκαλάς
Ασφαλισμένοι σε ΟΓΑ
Θεσπίζεται αναδρομική εξαίρεση από την ασφάλιση στον τέως ΟΑΕΕ
για το διάστημα έως 31-12-2016 σε επαγγελματίες που ασφαλίζονταν λανθασμένα στον ΟΓΑ και διαγραφή των οφειλών τους. Οι
ασφαλιστικές εισφορές που είχαν καταβάλει στον ΟΓΑ θεωρούνται ως ορθά
καταβληθείσες και οι οφειλές που είχαν βεβαιωθεί υπέρ ΟΑΕΕ διαγράφονται. Η συγκεκριμένη
διάταξη εφαρμόζεται και σε εκκρεμείς αιτήσεις , άρα διευκολύνονται πολλοί εν
αναμονή συνταξιούχοι να λάβουν τη σύνταξη τους τελικά από τον ΕΦΚΑ- τέως ΟΓΑ,
χωρίς να τους εμποδίζουν οι οφειλές.
Δυνατότητα στους
ασφαλισμένους να αιτούνται προσυνταξιοδοτική βεβαίωση έως και 2 έτη πριν από τη
σύνταξη
Οι αρμόδιες υπηρεσίες θα υποχρεούνται να δέχονται αιτήσεις
χορήγησης προσυνταξιοδοτικής βεβαίωσης από ασφαλισμένους την τελευταία διετία
πριν τη συμπλήρωση του ορίου ηλικίας. Η έκδοση της συγκεκριμένης βεβαίωσης
είναι κομβικής σημασίας, καθώς αν τα ένσημα είναι καταμετρημένα και χρόνος
ασφάλισης βεβαιωμένος, όταν ο ασφαλισμένος θα υποβάλλει αίτημα συνταξιοδότησης
, η σύνταξης του θα εκδίδεται πολύ γρηγορότερα.
Έως σήμερα, πολύ συχνά οι υπηρεσίες του ΕΦΚΑ δεν παραλαμβάνουν αιτήσεις
χορήγησης προσυνταξιοδοτικής βεβαίωσης με την αιτιολογία ότι η ώρα
συνταξιοδότησης καθυστερεί. Αυτή η πρακτική οδηγεί σε συνολική καθυστέρηση της
διαδικασίας που αυξάνει το φόρτο στα ασφαλιστικά ταμεία κατά τη στιγμή υποβολής
της οριστικής αίτησης συνταξιοδότησης .Με τη θεσπιζόμενη διάταξη οριοθετείται η διετία πριν την συμπλήρωση του
ορίου ηλικίας ως χρονικό σημείο, στο οποίο ο ΕΦΚΑ υποχρεούται να παραλαμβάνει
την αίτηση και να χορηγεί τη βεβαίωση. Σε περιπτώσεις που υπάρχει χρόνος
ασφάλισης σε περισσότερα ταμεία (διαδοχική ασφάλιση), η προσυνταξιοδοτική
βεβαίωση θα συμπεριλαμβάνει όλους τους πρώην συνταξιοδοτικούς φορείς. Τη βεβαίωση θα μπορούν να εκδώσουν και πιστοποιημένοι
επαγγελματίες.
Συντάξεις Δημοσίων
υπαλλήλων
Το Δελτίο ατομικής και υπηρεσιακής κατάστασης (ΔΑΥΚ) που θα
εκδίδει ηλεκτρονικά ο υπάλληλος θα αρκεί για τη συνταξιοδότηση χωρίς να
απαιτείται υποβολή εγγράφων και έλεγχος
περαιτέρω φυσικών παραστατικών. Το ΔΑΥΚ έως τώρα είναι προϋπόθεση για την οριστική παραλαβή από τα ταμεία της
αίτησης συνταξιοδότησης κύριας σύνταξης , επικουρικής σύνταξης , μερίσματος και
εφάπαξ. Αφού πλέον, δεν θα απαιτείται περαιτέρω έλεγχος, υπάρχουν οι
προϋποθέσεις για ταχύτερη απονομή των συντάξεων του Δημοσίου ,που σήμερα
καθυστερούν περισσότερο από δύο χρόνια. Στις συνταξιοδοτικές υποθέσεις που
υπάρχει χρόνος ασφάλισης μόνο στο Δημόσιο, η σύνταξη θα μπορεί αν εκδοθεί μόνο
με το ΔΑΥΚ. Βέβαια στις περισσότερες περιπτώσεις οι δημόσιοι υπάλληλοι έχουν
χρόνο ασφάλισης και σε κάποιο άλλο ασφαλιστικό φορέα (π.χ ΙΚΑ, ΟΑΕΕ). Στις
περιπτώσεις αυτές το ΔΑΥΚ θα λειτουργεί παράλληλα με την προσυνταξιοδοτική
βεβαίωση και στο τέλος θα υπολογίζονται αθροιστικά χρόνοι ασφάλισης και
αποδοχές από το 2002 και μετά.
Όριο οφειλών στα
ασφαλιστικά ταμεία για έκδοση σύνταξης
Αυξάνεται το όριο οφειλών από 15.500 ευρώ σε 20.000 για
αυτοαπασχολούμενους και από 4.000 ευρώ σε 6.000 ευρώ για αγρότες . Η οφειλή που
προκύπτει συνολικά από οφειλές αλλά ενδεχομένως και από απόφαση εξαγορά
πλασματικών ετών και δεν πρέπει να υπερβαίνει τα παραπάνω ποσά ,θα
παρακρατείται από τη σύνταξη σε έως και
60 δόσεις. Σημαντική εξέλιξη είναι ότι προβλέπεται πως σε περίπτωση διαδοχικής ασφάλισης το ποσό θα
κρατείται από τον τελευταίο φορέα. Μέχρι σήμερα, παρά τις θετικές διατάξεις που
υπήρχαν για τη ρύθμιση οφειλών , όπως ο νόμος 4611/2019, σε περίπτωση που ένας
ασφαλισμένος ήταν δημόσιος υπάλληλος και είχε οφειλές από προηγούμενη
απασχόληση του στον ΟΑΕΕ ή σε άλλο ταμείο επαγγελματιών , δεν μπορούσε να γίνει
παρακράτηση των οφειλών στον ΟΑΕΕ από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους που ήταν
αρμόδιο για την έκδοση σύνταξης γιατί δεν υπήρχε σύμπτωση του απονέμοντος φορέα
με τον φορέα που υπήρχαν οι οφειλές. Πλέον με την υπό ψήφιση ρύθμιση, σε
περιπτώσεις διαδοχικής ασφάλισης οι οφειλές θα παρακρατούνται από τον τελευταίο
φορέα (π.χ το Γενικό Λογιστήριο του
Κράτους θα παρακρατά από τη σύνταξη τις οφειλές στον τέως ΟΑΕΕ) , κάτι απολύτως λογικό δεδομένης της
ενοποίησης όλων των παλαιών αυτοτελών
ταμείων στον ΕΦΚΑ .
Προθεσμία υποβολής
δικαιολογητικών
Τα φυσικά δικαιολογητικά θα πρέπει να υποβάλλονται στο
ταμείο μέσα στον επόμενο μήνα από το μήνα που έγινε η ηλεκτρονική αίτηση συνταξιοδότησης.
Εφόσον κατατίθενται εμπρόθεσμα η σύνταξη θα υπολογίζεται από την πρώτη
ημέρα του επόμενου μήνα από αυτόν που
υποβλήθηκε η ηλεκτρονική αίτηση , εφόσον πληρούνται κατά το χρονικό σημείο αυτό
οι νόμιμες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης.
Επεκτείνεται σε
περισσότερες κατηγορίες η δυνατότητα λήψης προσωρινής σύνταξης
Σε προτεραιότητα θα είναι οι προσωρινές συντάξεις όσων έχουν αναπηρία. Θα χορηγείται προσωρινή
σύνταξη και σε όσους διαδοχική ασφάλιση . Προβλέπεται χορήγηση προσωρινή σύνταξη και σε ασφαλισμένους του
ΟΓΑ . Στους μισθωτούς θα καταβάλλεται το 80% της σύνταξης και στους
επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους ως μηναίο ποσό το 70% του εισοδήματος του
τελευταίου έτους δια του 12 . Σε
περιπτώσεις που ο συνταξιούχος συνεχίζει να εργάζεται θα λαμβάνει τη προσωρινή
σύνταξη μειωμένη κατά 30%. Στις περιπτώσεις που ο ασφαλισμένος δικαιούται μειωμένη
σύνταξη θα λαμβάνει προσωρινή μειωμένη κατά 1/200 για κάθε μήνα που υπολείπεται
από τη συμπλήρωση του ορίου ηλικίας της πλήρης σύνταξης. Εξαιρούνται από τη λήψη προσωρινής σύνταξης:
1. Όσοι θεμελιώνουν δικαίωμα με αναγνώριση πλασματικών ετών . Σε περίπτωση
που εκδοθεί απόφαση εξαγοράς , τότε θα μπορούν να λάβουν προσωρινή σύνταξης
χωρίς να απαιτείται να έχει καταβληθεί εφάπαξ το ποσό της εξαγοράς.
2. Όσοι θεμελιώνουν με χρόνο εξωτερικού
3. Όσοι οφείλουν πάνω από το ανώτατο όριο οφειλής
Συμμέτοχη ιδιωτών στη
διαδικασία έκδοσης συντάξεων
Προβλέπεται η διαδικασία ως εξής:
Θεσπίζεται η δυνατότητα σύμπραξη δικηγόρων με 3έτη άσκηση
επαγγέλματος και λογιστών Α τάξης στην
διαδικασία απονομής συντάξεων.
Αφού εκπαιδευτούν και πιστοποιηθούν θα εντάσσονται σε
ηλεκτρονικό μητρώο.
Ο ασφαλισμένος θα επιλέγει τον ιδιώτη που επιθυμεί να
διεκπεραιώσει τη σύνταξη του.
Η ανάθεση θα γίνεται μέσω υπεύθυνης δήλωσης προς τον e-ΕΦΚΑ.
Θα παρέχεται εξουσιοδότηση για την επεξεργασία των
προσωπικών δεδομένων του ασφαλισμένου.
Οι ιδιώτες θα έχουν πρόσβαση σε όλα τα στοιχεία που έχει ο
ΕΦΚΑ για τον ασφαλισμένο
Τι θα περιέχει η σύμπραξη
των ιδιωτών:
Α. Διαπίστωση χρόνου ασφάλισης
Β. Διαπίστωση ύπαρξης οφειλών και έκδοση σχετικής βεβαίωσης
.
Γ. Ρύθμιση των οφειλών
Δ. Υπολογισμός οφειλής από εξαγορά πλασματικού χρόνου αν
χρειάζεται.
Ε. Σύνταξη σχεδίου απόφασης προσωρινής ή και οριστικής
σύνταξης
Στ. Έκδοση προσυνταξιοδοτικής βεβαίωσης
Ζ. Σύνταξη σχεδίου διακανονισμού οφειλών
Μετά από αυτές τις ενέργειες οι υπηρεσίες του ΕΦΚΑ θα
υπολογίζουν το ποσό και θα εκδίδουν απόφαση σύνταξης εντός 30 ημερών. Αν εντός
30 ημερών οι υπηρεσίες του ΕΦΚΑ δεν προχωρήσουν σε έλεγχο, θα εκδίδεται
απόφαση σύνταξης βάσει του σχεδίου απόφασης που έστειλε ο ιδιώτης. Ο e-ΕΦΚΑ
θα διενεργεί δειγματοληπτικό έλεγχο σε
ποσοστό 5% των συντάξεων