Της Αργυρώς Μαυρούλη
Η καταβολή συντάξεων μέσω ενιαίου τρόπου υπολογισμού με βάση τις καταβαλλόμενες εισφορές και για τους ασφαλισμένους πριν το 1993 τέθηκε επί τάπητος κατά την διάρκεια της χθεσινής συνεδρίασης της επιτροπής Σοφών για το ασφαλιστικό.
Στόχος όπως όλα δείχνουν είναι η ενοποίηση κύριας και επικουρικής σύνταξης και η αναμόρφωση των ποσών που καταβάλλονται, πρόταση που θα δώσει λύση και στο θέμα της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος για τις επικουρικές συντάξεις.
Με αυτό τον τρόπο θα υπάρξει ο ανακαθορισμός των ήδη καταβαλλόμενων συντάξεων, με περικοπές όχι σε όλες τις συντάξεις του ΕΤΕΑ, αλλά αυτές που λαμβάνουν κάποιες ομάδες προνομιακά, βαρύνοντας το σύνολο των συνταξιούχων.
Τα μέλη της Επιτροπής συζήτησαν τρόπους για τη βελτίωση- απλοποίηση του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης, ανεξάρτητα από το ποιο μοντέλο ασφαλιστικού θα ακολουθηθεί, από τα συνολικά 4 που ήδη έχουν κατατεθεί.
Οι προτάσεις αυτές, αφορούσαν στην απλοποίηση της λειτουργίας του συστήματος, και κρίθηκαν χρήσιμες ανεξάρτητα από το νέο μοντέλο που θα εφαρμοστεί στους νέους ασφαλισμένους. Αφορούν κυρίως στους παλαιούς, πριν από το 1993, ασφαλισμένους, για τους οποίους ακόμη και σήμερα ισχύουν διαφορετικά και πολλές φορές προνομιακά καθεστώτα ακόμη και σε ταμεία που έχουν συγχωνευθεί εδώ και χρόνια.
Στην πράξη, προτείνεται η επέκταση του ενιαίου τρόπου υπολογισμού της κύριας και επικουρικής σύνταξης που προβλέπεται από το νόμο 2084/1992 (γνωστού και ως νόμου Σιούφα), και στους παλαιούς ασφαλισμένους.
Βάσει των προτάσεων που συζητήθηκαν στην επιτροπή, για τις μεν εισφορές προκρίνεται η θεσμοθέτηση ενιαίων ποσοστών εισφορών και βάσης υπολογισμού για τους παλαιούς και νέους ασφαλισμένους, τόσο για την κύρια όσο και για την επικουρική σύνταξη, καθώς και για τις παροχές εφάπαξ, με μόνη ίσως διάκριση αυτή σε μισθωτούς και αυτοτελώς απασχολούμενους.
Επίσης, προτείνεται η δήλωση των ασφαλιστικών εισφορών μέσω Αναλυτικών Περιοδικών Δηλώσεων, όπως γίνεται στο ΙΚΑ, για το σύνολο των ασφαλισμένων, είτε είναι μισθωτοί, είτε αυτοτελώς απασχολούμενοι.
Κατά τη χθεσινή συνεδρίαση της επιτροπής, συζητήθηκαν επίσης μέτρα για την βελτίωση είσπραξης των εισφορών αλλά και βελτίωσης της λειτουργίας των ταμείων, ενώ τις θέσεις του για το ασφαλιστικό κλήθηκε να παρουσιάσει και ο Πλάτων Τήνιος.
Η επόμενη συνεδρίαση θα πραγματοποιηθεί την ερχόμενη Δευτέρα, ενώ μέχρι τις 10 Οκτωβρίου εκτιμάται ότι θα πραγματοποιηθεί άλλη μια συνεδρίαση προκειμένου η επιτροπή να ολοκληρώσει το έργο της, παρουσιάζοντας ένα πόρισμα με τις 4 προτάσεις για τη νέα δομή του συστήματος.
Τέσσερις Προτάσεις
Τα βασικά σενάρια που αναμένεται να καταθέσει η Επιτροπή Σοφών είναι η πρόταση που υποστήριξε ο πρώην υπουργός Γ. Kατρούγκαλος και η οποία προβλέπει την ενοποίηση των ταμείων, την απονομή εθνικής σύνταξης χωρίς εισοδηματικά κριτήρια και την καταβολή ανταποδοτικής σύνταξης που θα συνδέεται με τις καταβαλλόμενες εισφορές από τους ασφαλισμένους (νοητή κεφαλαιοποίηση).
H δεύτερη πρόταση προβλέπει την εξασφάλιση αναπλήρωσης, μέσω της σύνταξης, του 50% του μισθού στους ασφαλισμένους που ασφαλίστηκαν μετά το 1992 και τη συμπλήρωση εισοδήματος κατά επιπλέον 25% από πρόσθετη ασφάλιση (π.χ. επαγγελματική).
Οι συντάξεις του 50% θα απονέμονται από το IKA, με το σύστημα ατομικών μερίδων και προκαθορισμένες χαμηλές εισφορές (10% για τις κύριες και 5% για τις επικουρικές). Πρόκειται για την πρόταση του καθηγητή Μιλτιάδη Νεκτάριου (πρώην διοικητή του IKA και παλαιότερα προέδρου της Εθνικής Ασφαλιστικής).
H τρίτη πρόταση προβλέπει ουσιαστικά την ταχύτερη εφαρμογή του 3863/10, διατηρώντας τον αναδιανεμητικό χαρακτήρα της κοινωνικής ασφάλισης για όλους τους ασφαλισμένους (σύνταξη με βάση τις εισφορές ολόκληρου του εργασιακού βίου και εγγυημένα ποσοστά αναπλήρωσης).
Και η τελευταία πρόταση αφορά το ασφαλιστικό που εφαρμόζεται στη Νέα Ζηλανδία, όπου οι ασφαλιστικές εισφορές και οι φόροι παρακρατούνται ταυτόχρονα ανάλογα με το εισόδημα του ασφαλισμένου. Προβλέπεται η καταβολή εθνικής σύνταξης, χρηματοδοτούμενη από τη φορολογία, χωρίς όμως εισοδηματικά κριτήρια.