Ένα καυτό καλοκαίρι κι ένα ακόμη πιο δύσκολο φθινόπωρο αναμένονται στον τομέα της κοινωνικής πρόνοιας. Η συμφωνία κυβέρνησης – δανειστών ρίχνει στο υπουργείο Εργασίας το βάρος μιας μεγάλης μεταρρύθμισης του συστήματος παροχών, με αναπροσανατολισμό των στόχων και κατά συνέπεια των διαθέσιμων πόρων.
Η αναδιάταξη του «προνοιακού χάρτη», όπως άλλωστε επισημαίνεται και στο επικαιροποιημένο μνημόνιο, θα γίνει με βάση την έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας, στην οποία προσδιορίζεται κατά προτεραιότητα ποιες παροχές μπορούν να επανεξεταστούν, να καταργηθούν, να συγχωνευθούν ή να εξορθολογιστούν, ώστε να επιτευχθεί η προστασία των φτωχών νοικοκυριών.
Μεταξύ των κριτηρίων που θα χρησιμοποιηθούν είναι οι πραγματικές ανάγκες, η ισότητα και η δικαιοσύνη αλλά και ο κατακερματισμός και η επικάλυψη.
Στο στόχαστρο βρίσκονται 35 επιδόματα και παροχές, εκ των οποίων ορισμένα ήδη, με το κλείσιμο της 2ης αξιολόγησης, καταργήθηκαν ή μειώθηκαν δραστικά. Οπως άλλωστε μειώθηκε και το αφορολόγητο όριο. Στα χέρια της κυβέρνησης βέβαια, υπάρχει άλλη μία μελέτη, αυτή του Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ), στην οποία επιχειρείται η καταγραφή όλων των καταβαλλόμενων επιδομάτων από όλα τα υπουργεία, καθώς και οι δικαιούχοι τους.
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», το ΚΕΠΕ θεωρεί ότι η χρηματοδότηση του ΚΕΑ (κοινωνικό εισόδημα αλληλεγγύης) είναι πιθανόν προτιμότερο να γίνει από τη γενική φορολογία και όχι από τη συνένωση ή περικοπή υφιστάμενων επιδομάτων, καθώς με αυτό τον τρόπο το επίδομα θα αποκτήσει πραγματικά αναδιανεμητικό χαρακτήρα.
Στο πλαίσιο πάντως των δεσμεύσεων της χώρας μας έναντι των πιστωτών εντάσσεται η υποχρέωση για «αναπροσανατολισμό των πόρων που σήμερα διοχετεύονται στην πρόνοια, ώστε να χρηματοδοτηθεί η εθνική ανάπτυξη του ΚΕΑ».
Η αρχή θα γίνει με τη μεταρρύθμιση του συστήματος οικογενειακών παροχών μέχρι τον Νοέμβριο του 2017. Η Παγκόσμια Τράπεζα προτείνει, για τον τομέα αυτό, την ενοποίηση και τον εξορθολογισμό των επιδομάτων. Αναλυτικά, περιγράφει 4 σενάρια και προτείνει ενοποίηση του ενιαίου επιδόματος τέκνων με το επίδομα τριτέκνων/ πολυτέκνων, αναπροσαρμογή προς τα κάτω των εισοδηματικών κριτηρίων, ώστε τα χρήματα που περισσεύουν να χρησιμοποιηθούν για αύξηση του ποσού ανά παιδί. Στο στόχαστρο η τράπεζα βάζει κυρίως τους τριτέκνους που είναι στις ανώτερες εισοδηματικές κατηγορίες.
Αντίστοιχα, μέχρι τον Νοέμβριο θα πρέπει να υιοθετηθεί νέα νομοθεσία για ένα πιλοτικό πρόγραμμα μεταρρύθμισης των παροχών αναπηρίας. Η εθνική νομοθεσία θα πρέπει να εγκριθεί έως τον Μάιο του 2018, ώστε να εναρμονιστούν παράλληλα όλοι οι κανόνες εισφορών αναπηρίας και κοινωνικής πρόνοιας. Η εθνική εφαρμογή του νέου νόμου θα ξεκινήσει μέχρι τα τέλη Ιουνίου του 2018. Δηλαδή, από την 1η Ιουλίου 2018, θα πρέπει να υπάρχει ένα νέο σύστημα πρόσβασης στα αναπηρικά επιδόματα.
Στο ενδιάμεσο, και με στόχο τη μείωση δαπανών, θα πρέπει έως τον Νοέμβριο του 2017 να σχεδιαστεί μια μεταρρύθμιση στο επίπεδο της επιδότησης των μεταφορών (επιδότηση εισιτηρίων), ενώ εντός του καλοκαιριού θα πρέπει να εξορθολογιστούν οι εκπαιδευτικές παροχές προκειμένου να εφαρμοστούν οι μεταρρυθμίσεις έως τον Οκτώβριο του 2017. Μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου του 2017, θα θεσπιστεί νέα νομοθεσία για να προσδιοριστεί ο σχεδιασμός πολιτικών στέγασης με τη συμβολή της Παγκόσμιας Τράπεζας.
Σε αυτό το «δύσκολο» εγχείρημα, σημαντικό ρόλο αναμένεται να διαδραματίσουν μια σειρά επιδομάτων που ενώ έχουν μπει στο μικροσκόπιο των δανειστών, είναι ανταποδοτικού χαρακτήρα και δύσκολα μπορεί να κοπούν.
Οπως μάλιστα αναφέρει χαρακτηριστικά το ΚΕΠΕ στη γνωμοδότησή του, οι εισφορές που παρακρατούνται από εργαζομένους και εργοδότες για τη χρηματοδότηση ανταποδοτικών παροχών σε ποσοστό που αγγίζει το 90% δεν αποδίδονται από το ΙΚΑ, καθώς καλύπτουν «ανελαστικές δαπάνες», όπως είναι η καταβολή των συντάξεων.
Ενα μέρος των πόρων, μάλιστα, διοχετεύεται σε διαφορετικούς δικαιούχους από αυτούς του ΚΕΑ, και κατά συνέπεια δεν θα μπορούσαν να μεταφερθούν, εκτός εάν υπάρχει συμφωνία μεταξύ των κοινωνικών εταίρων.
Πηγή: Καθημερινή
στο 