Σε… διασπορά της περιουσίας τους επιδόθηκαν χιλιάδες «εύποροι» ιδιοκτήτες ακινήτων κατά τις τελευταίες ημέρες του χρόνου, φοβούμενοι –και όχι άδικα– ότι το 2017 θα φέρει νέα «φοροεπιδρομή» στη μεσαία και στη μεγάλη ακίνητη περιουσία.
Στα συμβολαιογραφικά γραφεία αλλά και στα τμήματα κεφαλαίου των ΔΟΥ η κίνηση αυξήθηκε κατακόρυφα τις τελευταίες εβδομάδες από ιδιοκτήτες που έσπευσαν να κάνουν μεταβιβάσεις, προκειμένου να προλάβουν τις επιβαρύνσεις από την επικείμενη επιβολή του συμπληρωματικού φόρου στα αγροτεμάχια ή ακόμη και από τη σχεδιαζόμενη αντικατάσταση του ΕΝΦΙΑ από έναν νέο φόρο κατοχής ακινήτων, ο οποίος μοιραία θα επιβαρύνει τις μεσαίες και μεγάλες ιδιοκτησίες προκειμένου να αποφέρει έσοδα άνω των 3,2 δισ. ευρώ.
Ετσι, στα στατιστικά στοιχεία του φόρου κατοχής ακινήτων της επόμενης χρονιάς, θα φανεί ακόμη μεγαλύτερος κατακερματισμός της ακίνητης περιουσίας των Ελλήνων. Μετά και τη μείωση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων, (η οποία ίσχυσε αναδρομικά από τον Μάιο του 2015) μόλις οι 7 στους 100 ιδιοκτήτες εμφανίζονται με περιουσίες άνω των 200.000 ευρώ έκαστος.
Οι δωρεές και οι γονικές παροχές της πλήρους ή της ψιλής κυριότητας σε συγγενείς πρώτου βαθμού ήταν οι δημοφιλέστερες μεταβιβάσεις των τελευταίων ημερών του χρόνου. Γονείς σπεύδουν να μεταβιβάσουν ακίνητα στα παιδιά τους προκειμένου να περιορίσουν την επιβάρυνση.
Το αφορολόγητο του συμπληρωματικού φόρου (200.000 ευρώ) είναι ατομικό. Ετσι, ένας γονιός με ακίνητη περιουσία 400.000 ευρώ, μεταβιβάζοντας ακίνητα 200.000 ευρώ στο παιδί του, καταφέρνει να μηδενίσει την επιβάρυνση από τον συμπληρωματικό φόρο, τόσο για τον ίδιο όσο και για το παιδί του.
Στις πολύ μεγάλες περιουσίες, οι ιδιοκτήτες επιλέγουν και τη λύση της μεταβίβασης των ακινήτων σε εταιρεία η οποία δημιουργείται αποκλειστικά για την καλύτερη φορολογική διαχείριση των ακινήτων. Οταν τα ακίνητα φορολογούνται στο όνομα του φυσικού προσώπου, οι συντελεστές υπολογισμού του συμπληρωματικού φόρου φτάνουν ακόμη και στο 1,15%. Αντίθετα, ο συμπληρωματικός φόρος των εταιρειών υπολογίζεται με συντελεστή 0,55% για τα ακίνητα που αξιοποιούνται και με 0,1% για τα ακίνητα που ιδιοχρησιμοποιούνται.
Το «σπάσιμο» της αξίας των ακινήτων είναι εξαιρετικά διαδεδομένη διαδικασία στις τάξεις των Ελλήνων ιδιοκτητών, οι οποίοι από την προηγούμενη 10ετία έσπευδαν να τη μοιράσουν προκειμένου να αποφύγουν τις επιβαρύνσεις του ΦΜΑΠ.
Είναι ενδεικτικό ότι το 2016 ο συμπληρωματικός φόρος ακινήτων στα φυσικά πρόσωπα απέφερε μόλις 387 εκατ. ευρώ (έναντι 362 εκατ. ευρώ το 2015), παρά το γεγονός ότι η αξία των ακινήτων που υπήχθη σε συμπληρωματικό φόρο έφτασε στα 471 δισ. ευρώ (έναντι 546 δισ. ευρώ το 2015).
Ο κατακερματισμός της ακίνητης περιουσίας, που θα δυσκολέψει την κυβέρνηση να εφαρμόσει το σχέδιο μετατόπισης των φορολογικών βαρών στη «μεγάλη» ακίνητη περιουσία, γίνεται εμφανής από τα ακόλουθα στατιστικά στοιχεία:
1. Σε σύνολο 6,05 εκατ. δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος του 2016 (όπου αποτυπώθηκαν τα εισοδήματα και η περιουσιακή κατάσταση του 2015), τα περιουσιακά κριτήρια χορήγησης της έκπτωσης του ΕΝΦΙΑ πληρούσε το 84% του συνόλου, ήτοι 5.104.340 εργένηδες και οικογένειες. Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι για 5,1 εκατ. πολίτες, η αξία της ακίνητης περιουσίας τους είναι μικρότερη από: 85.000 ευρώ σε περίπτωση που ο ιδιοκτήτης είναι εργένης. 150.000 ευρώ σε περίπτωση παντρεμένου. 200.000 ευρώ για έγγαμο με ένα ή δύο παιδιά.
2. Σε σύνολο 5,895 εκατ. φυσικών προσώπων που έχουν ακίνητα εντός σχεδίου, τα 4,294 εκατ. (δηλαδή ποσοστό άνω του 70%) έχουν στο όνομά τους το πολύ μέχρι τρία δικαιώματα. Αξίζει να σημειωθεί ότι η έννοια του δικαιώματος δεν ταυτίζεται με την έννοια του ακινήτου. «Δικαίωμα» μπορεί να είναι η ψιλή κυριότητα σε ένα διαμέρισμα, ή μια αποθήκη με χιλιοστά στην πολυκατοικία η οποία γράφεται σε ξεχωριστή γραμμή στο έντυπο Ε9.
3. Συμπληρωματικό φόρο πλήρωσαν το 2016 μόλις 452.989 φορολογούμενοι, δηλαδή περίπου το 7,5% του συνόλου των ιδιοκτητών ακινήτων. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι μόνο 452.989 ιδιοκτήτες είχαν απομείνει την 1/1/2016 με αξία ακίνητης περιουσίας μεγαλύτερη των 200.000 ευρώ ανά ιδιοκτήτη. Το 2015, το όριο επιβολής του συμπληρωματικού φόρου ακινήτων, είχε οριστεί στις 300.000 ευρώ. Τότε είχαν κληθεί να πληρώσουν περισσότερο φόρο μόλις 298.967 άτομα.
Kινήσεις φοροαποφυγής, εισφοροαποφυγής
Εκτός από το «σπάσιμο» εισοδημάτων, οι φορολογούμενοι με μεσαίες και υψηλές αποδοχές επιδίδονται και σε «σπάσιμο» αποδοχών σε μια προσπάθεια να αποφύγουν τις τεράστιες επιβαρύνσεις που επιβάλλει το καινούργιο φορολογικό και ασφαλιστικό καθεστώς.
Οι κινήσεις φοροαποφυγής και εισφοροαποφυγής γίνονται είτε σε συνεννόηση με τον εργοδότη (σε περιπτώσεις μισθωτών) είτε σε συνεννόηση με τον… λογιστή, ο οποίος και αναλαμβάνει να προτείνει τις πιο συμφέρουσες λύσεις ενόψει της ενεργοποίησης των νέων φορολογικών συντελεστών.
Στις περιπτώσεις των μισθωτών, συνήθης πλέον είναι η τακτική της μείωσης του ονομαστικού μισθού και η αποζημίωση του μισθωτού για το ποσό που χάνεται με εναλλακτικούς τρόπους (κάτω από το τραπέζι, μέσω εταιρείας συμφερόντων του μισθωτού κ.λπ.).
Το κίνητρο έχει γίνει, πλέον, πολύ ισχυρό, λόγω της αύξησης των φόρων και των ασφαλιστικών εισφορών στα υψηλά εισοδήματα. Είναι ενδεικτικό ότι υπάλληλος που αμείβεται με περίπου 2.350 ευρώ «καθαρά» κοστίζει στην επιχείρηση όπου εργάζεται περίπου 5.550 ευρώ, καθώς στο συνολικό εργοδοτικό κόστος προστίθενται:
1. Πάνω από 1.000 ευρώ για τις εργοδοτικές εισφορές στο ασφαλιστικό ταμείο.
2. Περίπου 700 ευρώ για τις εισφορές του εργαζομένου στο ΙΚΑ.
3. Τουλάχιστον 1.000 ευρώ για φόρο εισοδήματος και
4. 150 ευρώ για εισφορά αλληλεγγύης.
Δεδομένου ότι για τον συγκεκριμένο υπάλληλο περίπου 3.180 ευρώ καταλήγουν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο στο κράτος, τόσο ο εργοδότης όσο και ο ίδιος ο εργαζόμενος έχουν κάθε λόγο να αναζητούν εναλλακτική λύση.
Αν στην περίπτωση του συγκεκριμένου υπαλλήλου επιλεγεί η λύση της μείωσης του ονομαστικού μισθού από τα 4.400 ευρώ (τόσα είναι τα μεικτά), στα 1.000 ευρώ με καταβολή των υπόλοιπων αποδοχών μέσω εναλλακτικής οδού (π.χ μέσω εταιρείας συμφερόντων του υπαλλήλου), το κόστος για την επιχείρηση μπορεί να μειωθεί πάνω από 20 – 30%, οι εισφορές στο Δημόσιο να ψαλιδιστούν ακόμη και πάνω από 70% αλλά και ο ίδιος ο εργαζόμενος να καταλήξει με τα ίδια ή και περισσότερα «καθαρά» στα χέρια του.
Σε «σπάσιμο» εισοδημάτων προχωρούν πλέον και χιλιάδες ελεύθεροι επαγγελματίες. Από τη στιγμή που υιοθετήθηκε η λύση της φορολόγησης των αποδοχών από ελεύθερο επάγγελμα με κλίμακα η οποία προβλέπει συντελεστές έως και 45% (ή 55%, αν προστεθεί και η εισφορά αλληλεγγύης), υπάρχει ισχυρό κίνητρο μέρος του εισοδήματος να εμφανιστεί στην ατομική επιχείρηση και το υπόλοιπο σε μια εταιρεία όπου ο συντελεστής περιορίζεται στο 29% (ή 39% μαζί με την εισφορά αλληλεγγύης).
Οι κινήσεις μετασχηματισμού στις τάξεις των επαγγελματιών θα κορυφωθούν αφού αποκρυσταλλωθεί και ο τρόπος καταβολής των ασφαλιστικών εισφορών.
Πηγή: Καθημερινή