Απαντήσεις στα δικά σας
ερωτήματα για το τι ισχύει για την πρώτη κατοικία, την προστασία από
πλειστηριασμούς, αλλά και γενικώς για τους δανειολήπτες που βρίσκονται στο
«κόκκινο», δίνει μέσα από το www.enikonomia.gr ο Φώτης Κουρμούσης Ειδικός Γραμματέας Διαχείρισης Ιδιωτικού
Χρέους, Υπουργείο Οικονομικών.
Ερώτηση: Σήμερα, υπάρχει προστατευτικό πλαίσιο για την Α΄ κατοικία;
Απάντηση: Ναι, το πρόγραμμα ΓΕΦΥΡΑ,
το οποίο παρέχει στήριξη σε δανειολήπτες, οι οποίοι πλήττονται από τις
δυσμενείς οικονομικές συνέπειες της πανδημίας του κορωνοϊού και έχουν δάνεια με
προσημείωση ή υποθήκη στην 1η κατοικία. Η κρατική επιδότηση καλύπτει
τη μηνιαία δόση των δανείων τους σε ποσοστό έως 90%, για χρονικό διάστημα 9
μηνών, με τους δικαιούχους να καλούνται, να πληρώσουν μόνο το μέρος της δόσης
του δανείου που τους αναλογεί. Η καταβολή της επιδότησης ξεκινά αμέσως μετά τη
λήξη της περιόδου αναστολής των πληρωμών δόσεων δανείων, εάν υπάρχει.
Οι στόχοι του προγράμματος είναι
η ουσιαστική στήριξη των οικονομικά πληγέντων από την υγειονομική κρίση, η
ρύθμιση των υφιστάμενων μη εξυπηρετούμενων δανείων, η αποφυγή δημιουργίας νέων «κόκκινων»
δανείων, καθώς και η επιβράβευση των συνεπών δανειοληπτών. Η προθεσμία υποβολής
των αιτήσεων ολοκληρώθηκε την 31η.10.2020 με τον αριθμό των αιτήσεων
να ξεπερνά τις 160 χιλιάδες. Ήδη έχουν επιδοτηθεί 110.037
δάνεια, με το συνολικό ποσό της κρατικής επιδότησης να ανέρχεται στα 47,9 εκατ.
ευρώ.
Ειδικότερα για τους δικαιούχους
του προγράμματος που έχουν μη εξυπηρετούμενα δάνεια μπορούν έως την 31η.03.2021
να τα ρυθμίσουν με την τράπεζα ή την εταιρεία διαχείρισης δανείων, έτσι ώστε
από τον Απρίλιο 2021 να επωφεληθούν και εκείνοι της κρατικής επιδότησης.
Για περισσότερες πληροφορίες
σχετικά με τις πληρωμές της κρατικής επιδότησης και την πορεία της αίτησής
τους, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επισκέπτονται την ιστοσελίδα της Ειδικής
Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους http://www.keyd.gov.gr/covid19-gefyra/.
Ερώτηση: Τι μπορώ να κάνω ως δανειολήπτης που είμαι στο «κόκκινο» και
κινδυνεύει το σπίτι μου με πλειστηριασμό; Μπορώ να προσφύγω για παράδειγμα στο
Νόμο Κατσέλη;
Απάντηση: Εάν κάποιος οφειλέτης απειλείται ή υφίσταται διαδικασίες
κατασχέσεων λογαριασμών ή πλειστηριασμό, τότε θα πρέπει να ρυθμίσει τα χρέη
του, έτσι ώστε να απαλλαγεί από τα μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης. Μπορεί να προσφύγει στο Νόμο 3869/2010, αλλά μόνο για
απαλλαγή οφειλών και όχι διάσωση 1ης κατοικίας, αφού η προστασία δεν
υφίσταται πλέον. Συνεπώς ένας δανειολήπτης, ο οποίος αποδεδειγμένα έχει
περιέλθει σε μόνιμη αδυναμία των οικονομικών του υποχρεώσεων, έχει τη
δυνατότητα να κάνει αίτηση στο Ειρηνοδικείο μόνο για τη ρύθμιση ή/και τη
διαγραφή μέρους των οφειλών του.
Ερώτηση: Εκτός από το Ν. Κατσέλη και το πρόγραμμα ΓΕΦΥΡΑ, ποιες
εναλλακτικές έχω;
Απάντηση: Η μοναδική άλλη λύση, πλην των 2 αυτών προγραμμάτων, είναι
η απευθείας ρύθμιση των δανείων με τις τράπεζες και τους διαχειριστές δανείων (funds – servicers), όπως προβλέπεται από το Νόμο
4224/2013 για τον Κώδικα Δεοντολογίας Τραπεζών.
Όταν ένας δανειολήπτης παρουσιάσει αδυναμία πληρωμής του δανειακών του
υποχρεώσεων, μπορεί να επικοινωνήσει απευθείας με την τράπεζα ή την εταιρεία
διαχείρισης δανείων και να ρυθμίσει τα χρέη του. Κατά το τελευταίο 1,5 έτος
έχουν ρυθμιστεί με αυτόν τον τρόπο ~400 χιλ. δάνεια, τόσο νοικοκυριών όσο και
επιχειρήσεων, με επαναδιαπραγμάτευση των όρων της δανειακής σύμβασης.
Ο πιστωτής λαμβάνει υπόψη τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης των
νοικοκυριών και τις βασικές λειτουργικές δαπάνες των επιχειρήσεων και παρέχει
μια ρύθμιση δανείων, η οποία πρέπει να είναι βιώσιμη. Η ρύθμιση αυτή
υποχρεωτικά λαμβάνει υπόψη τα εισοδήματα και την περιουσία τόσο του οφειλέτη,
όσο και των συνοφειλετών και εγγυητών του. Εφόσον πληρούνται συγκεκριμένες
προϋποθέσεις (π.χ. ευάλωτα νοικοκυριά με χαμηλά εισοδήματα και περιουσία μικρής
αξίας), τότε παρέχονται τόσο μακροχρόνιες λύσεις αποπληρωμής, όσο και διαγραφή
οφειλών. Κάθε πολίτης που επιθυμεί να
ενημερωθεί για τις επιλογές διαχείρισης των οφειλών του μπορεί να απευθυνθεί σε
ένα από 50 Κέντρα – Γραφεία Ενημέρωσης και Υποστήριξης Δανειοληπτών της Ειδικής
Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, που παρέχουν δωρεάν εξατομικευμένες
συμβουλές. Λόγω της πανδημίας η ενημέρωση πραγματοποιείται αποκλειστικά
τηλεφωνικά, κατόπιν προγραμματισμένου ραντεβού. Το τηλέφωνο για προγραμματισμό
(τηλε)συνάντησης είναι το 213.212.57.30.
Ερώτηση: Η Τράπεζα ή το fund είναι
υποχρεωμένοι να μου προσφέρουν κάποιες εναλλακτικές εάν εγώ δεν μπορώ να συνεχίσω να εξυπηρετώ το δάνειό
μου;
Απάντηση: Όχι, δεν υπάρχει υποχρέωση προς
τις τράπεζες και τους διαχειριστές δανείων, καθώς αυτό αντιβαίνει το Ευρωπαϊκό
θεσμικό πλαίσιο. Ωστόσο οι πιστωτές, επιδιώκουν τη μεγιστοποίηση της είσπραξης
τους, μέσω μιας ρύθμισης, παρά μέσω ρευστοποίησης περιουσίας, λόγω της
υποβάθμισης των αξιών ακινήτων, στις περισσότερες περιπτώσεις. Ωστόσο, αν οι πιστωτές
διαπιστώσουν ότι ο οφειλέτης αδυνατεί να αποπληρώσει τα χρέη του, ακόμη και
μέσω μιας μακροχρόνιας ρύθμισης, τότε θα ξεκινήσουν πλειστηριασμό, έτσι ώστε να
εξοφληθούν από την πώληση του ακινήτου.
Ερώτηση: Σε τι μπορεί να με βοηθήσει το πτωχευτικό Δίκαιο που θα
υιοθετηθεί σε λίγους μήνες;
Απάντηση: Ο νέος Νόμος για τη ρύθμιση οφειλών και την παροχή 2ης
ευκαιρίας παρέχει τη δυνατότητα ρύθμισης όλων των οφειλών προς τράπεζες, διαχειριστές
δανείων, δημόσιο και ασφαλιστικά ταμεία, μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας. Σε ότι
αφορά στην 1η κατοικία των ευάλωτων νοικοκυριών ο Νόμος προβλέπει
Κρατική επιδότηση των δανείων 1ης κατοικίας για 5 έτη. Η διαδικασία
αυτή ενεργοποιείται την 1η Ιουνίου 2021. Ειδικά για τις μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις προβλέπεται
και η διαδικασία της εξυγίανσης, όπου ρυθμίζονται όλες οι οφειλές προς όλους
τους πιστωτές, κατόπιν σύνταξης ειδικής έκθεσης από οικονομικό εμπειρογνώμονα,
συμφωνίας της πλειοψηφίας των πιστωτών και επικύρωση του δικαστηρίου. Η
διαδικασία αυτή ενεργοποιείται την 1η Μαρτίου 2021.
Εάν κάποιος οφειλέτης αδυνατεί να ρυθμίσει ή εξυπηρετήσει
τη ρύθμιση οφειλών, τότε ο Νόμος παρέχει τη 2η ευκαιρία, δηλαδή προβλέπει
διαγραφή όλων των οφειλών με ταυτόχρονη απώλεια όλης της περιουσίας. Για να
αποφευχθούν οι εξώσεις, ο Νόμος προβλέπει ότι η 1η κατοικία του
πτωχευμένου οφειλέτη αγοράζεται από ειδικό ιδιωτικό φορέα, ο οποίος υποχρεούται
να τη μισθώσει στον πολίτη. Το Κράτος παρέχει μηνιαίο επίδομα ενοικίου στον
πολίτη (δηλ. το επίδομα στέγασης) για να τον βοηθήσει να παραμείνει στην
κατοικία. Ο πολίτης έχει το δικαίωμα να αγοράσει ξανά την κατοικία εντός 12
ετών, εφόσον ανακάμψει οικονομικά.
στο 