Αναλυτικός οδηγός των επιδομάτων που αναμένεται να ενισχυθούν με βάση το νέο ύψος του κατώτατου μισθού. Τι θα γίνει με τις τριετίες.
Της ΣΙΣΣΥΣ ΣΤΑΥΡΟΠΙΕΡΡΑΚΟΥ
Στα προμνημονιακά επίπεδα επιστρέφει ο κατώτατος μισθός από την 1η Απριλίου, καθώς θα διαμορφωθεί τουλάχιστον κατά 5,5% υψηλότερα από τα σημερινά επίπεδα, στα 751 ευρώ μεικτά. Λόγω, όμως, του πληθωρισμού, ο οποίος παραμένει σε υψηλά επίπεδα, υπάρχουν στο κυβερνητικό επιτελείο σοβαρές σκέψεις για ακόμη μεγαλύτερη αύξηση, κατά 7,75% ή ακόμα και 9,5% με 10%, και άρα δεν αποκλείεται να φτάσει στα 780 ευρώ, από 713 ευρώ που είναι σήμερα.
Σύμφωνα με τη διαδικασία, τα επιστημονικά ινστιτούτα και οι φορείς των εργοδοτών και των εργαζομένων θα υποβάλουν τις εκθέσεις τους στο ΚΕΠΕ, το οποίο θα πρέπει έως τα μέσα Μαρτίου να παραδώσει το οριστικό πόρισμά του στον υπουργό Εργασίας. Εν συνεχεία, ο Κωστής Χατζηδάκης θα ζητήσει την έγκριση της τελικής πρότασης από το υπουργικό συμβούλιο και ο νέος μισθός θα ανακοινωθεί από τον πρωθυπουργό, προκειμένου να τεθεί σε ισχύ από την 1η Απριλίου.
Τα σενάρια για μεγαλύτερες αυξήσεις στηρίζονται στο γεγονός ότι η αύξηση που δόθηκε στις συντάξεις είναι της τάξης του 7,75%, ενώ παράλληλα ο ετήσιος πληθωρισμός για το 2022 έχει «κλειδώσει» στο 9,9%, στοιχεία που συνηγορούν υπέρ της ανάγκης για μεγαλύτερη ενίσχυση του κατώτατου μισθού. Στο πλαίσιο αυτό, η κυβέρνηση ετοιμάζεται να φέρει την προσεχή εβδομάδα στη Βουλή νομοθετική διάταξη για το νέο χρονοδιάγραμμα αύξησης του κατώτατου μισθού.
Το βασικό σενάριο είναι να αυξηθεί ο κατώτατος μισθός κατά 5,5% ή 39 ευρώ και, από τα 713 ευρώ που είναι σήμερα, να διαμορφωθεί στα 751 ευρώ. Με αυτόν τον τρόπο, ο κατώτατος μισθός θα επιστρέψει στα προμνημονιακά επίπεδα, πριν δηλαδή μειωθεί βίαια με την Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου του 2012 σε 586 ευρώ μεικτά και 510 για τους νέους έως 25 ετών (ο υποκατώτατος καταργήθηκε με την πρώτη αύξηση του κατώτατου στα 650 ευρώ τον Φεβρουάριο του 2019).
Ωστόσο, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι βούληση είναι ο νέος κατώτατος μισθός να «χτιστεί» πάνω από τα 751 ευρώ. Σε ένα πιο ευνοϊκό σενάριο, ο κατώτατος μισθός θα μπορούσε να αυξηθεί κατά 7% έως 8%, ώστε η αύξηση να προσεγγίσει την αύξηση των συντάξεων, που έχει οριστεί στο 7,75%. Σε αυτή την περίπτωση, ο μισθός θα αυξηθεί κατά 50-57 ευρώ και θα διαμορφωθεί από 763 έως 770 ευρώ.
Έως και 10%
Παράγοντες της αγοράς δεν αποκλείουν, λόγω της προεκλογικής περιόδου που διανύουμε, να εξεταστεί και το ενδεχόμενο ακόμη μεγαλύτερης ενίσχυσης, ώστε ο μισθός να φτάσει εγγύτερα σε ένα επίπεδο ποσού της τάξης των 780 ευρώ, με μια αύξηση κοντά στο 10%. Συγκεκριμένα, αν αυξηθεί κατά 9,5%-10%, θα διαμορφωθεί στα 780,7 ευρώ.
Επίδομα ανεργίας
Η αύξηση του κατώτατου μισθού αφορά σε έναν στους τέσσερις μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα, δηλαδή 650.000 εργαζομένους που απασχολούνται με πλήρη ή μερική απασχόληση. Η νέα αύξηση του κατώτατου μισθού θα συμπαρασύρει μια σειρά από επιδόματα προς τα πάνω, με πρώτο το επίδομα ανεργίας, το οποίο, με άνοδο του κατώτατου κατά 5,5%, θα ανέβει από τα 438 ευρώ που είναι σήμερα στα 461,82 ευρώ.
Με αύξηση κατά 8%, το επίδομα ανεργίας θα διαμορφωθεί στα 473 ευρώ, ενώ, με μια αύξηση 9,5%, θα αυξηθεί ακόμα περισσότερο και θα διαμορφωθεί στα 479,3 ευρώ.
Το ύψος του επιδόματος ανεργίας ορίζεται σε ποσοστό 55% του ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη, ανεξαρτήτως αν ο άνεργος αμειβόταν με μηνιαίο μισθό ή ημερομίσθιο (προσαυξανόμενο κατά 10% για κάθε προστατευόμενο μέλος). Αντίθετα, το ειδικό επίδομα μακροχρόνιας ανεργίας, το οποίο ανέρχεται σε 200 ευρώ τον μήνα, δεν θα αυξηθεί, καθώς πρόκειται για σταθερό ποσό.
Επιδόματα
Η αύξηση του κατώτατου μισθού θα συμπαρασύρει και μια σειρά από επιδόματα, όπως:
- Το ειδικό βοήθημα λήξης ανεργίας, από 227,65 ευρώ σήμερα, θα διαμορφωθεί στα 240 ευρώ. Ειδικό βοήθημα δικαιούνται οι ασφαλισμένοι, εφόσον παρέμειναν εγγεγραμμένοι στα μητρώα ανέργων επί έναν μήνα μετά τη λήξη της τακτικής επιδότησης ανεργίας και δεν είναι εποχικοί (οικοδόμοι, λατόμοι, ασβεστοποιοί, μουσικοί, τραγουδιστές/ριες, εργαζόμενοι/ες σε τουριστικά και επισιτιστικά επαγγέλματα κ.λπ.). Με αύξηση 7,75%, θα διαμορφωθεί στα 245,2 ευρώ, ενώ με αύξηση 9,5% στα 249,2 ευρώ.
- Το ειδικό βοήθημα μετά από τρίμηνη παραμονή στα μητρώα των ανέργων, ύψους 262,67 ευρώ, θα διαμορφωθεί με αύξηση 5,5% στα 277 ευρώ, με 7,75% σε 283 ευρώ ενώ με 9,5% σε 287,6 ευρώ.
- Το ειδικό βοήθημα σε όσους εξέτισαν ποινή στερητική της ελευθερίας από 262,67 ευρώ θα διαμορφωθεί στα 277 ευρώ με αύξηση 5,5%, σε 283 ευρώ με αύξηση 7,75% και 287,6 με αύξηση 9,5%.
- Το ειδικό βοήθημα λόγω επίσχεσης εργασίας ή διακοπής Εργασιών, ύψους 350,23 ευρώ σήμερα, θα διαμορφωθεί στα 369,5 ευρώ με 5,5% αύξηση, στα 377,3 με 7,75% και σε 383 με αύξηση 9,5%.
- Το ειδικό εποχικό βοήθημα: Το ύψος του για οικοδόμους ορίζεται στο 70% του 37πλασίου του εκάστοτε ισχύοντος ημερομισθίου ανειδίκευτου εργάτη και, από 824,63 ευρώ, θα διαμορφωθεί στα 870 ευρώ με αύξηση 5,5%. Αντίστοιχα, διαμορφώνεται στα 888,5 ευρώ με αύξηση 7,75% και στα 902,9 ευρώ με αύξηση 9,5%.
- Το επίδομα για τα επαγγέλματα των μουσικών-τραγουδιστών, ηθοποιών κ.λπ. ορίζεται στο 70% του 25πλασίου του εκάστοτε ισχύοντος ημερομισθίου ανειδίκευτου εργάτη ύψους και, από 557,22 ευρώ, θα διαμορφωθεί στα 588 ευρώ με 5,5%. Με 7,75% διαμορφώνεται στα 600 ευρώ και με 9,5% φτάνει τα 610 ευρώ.
- Το βοήθημα ανεργίας αυτοτελώς και ανεξαρτήτως απασχολουμένων-ασφαλισμένων, ύψους 437,79 ευρώ, με αύξηση 5,5% θα διαμορφωθεί στα 462 ευρώ, με 7,5% στα 471,7 ευρώ, ενώ με αύξηση 9,5% θα φτάσει στα 479,3 ευρώ.
Τι θα ισχύσει για τις τριετίες
Χαμένοι φαίνεται πως θα παραμείνουν το 2023 οι παλαιότεροι εργαζόμενοι που έχουν προϋπηρεσία, καθώς η αποκλιμάκωση της ανεργίας εμφανίζει σημάδια συγκράτησης, με αποτέλεσμα να μη διαφαίνεται πως θα μειωθεί κάτω από φράγμα του 10% το 2023, ώστε να «ξεπαγώσουν» οι τριετίες και να λάβουν οι μισθωτοί πάλι επιδόματα προϋπηρεσίας. Σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού, το ποσοστό ανεργίας δεν εκτιμάται ότι θα πέσει κατά μέσο όρο κάτω από 12,7% (από 12,6% φέτος). Αυτό σημαίνει πως οι μισθωτοί που εισπράττουν τον κατώτατο μισθό και έχουν προϋπηρεσία πάνω από τρία έτη δεν έχουν πολλές ελπίδες για επιδόματα τριετιών.