Πόσο κόβονται επικουρικές, εφάπαξ και μερίσματα

Σάρκα και οστά παίρνουν οι μειώσεις έως και 40% στις επικουρικές συντάξεις και έως 22% στα εφάπαξ, καθώς χθες αργά το βράδυ δημοσιεύτηκαν οι κοινές υπουργικές αποφάσεις που υπέγραψαν οι ηγεσίες των υπουργείων Εργασίας και Οικονομικών. Λίγο νωρίτερα δημοσιεύτηκε και η απόφαση από το υπουργείο Εργασίας για τη μείωση έως και 32% στα μερίσματα που καταβάλει το Ταμείο Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων.

Περισσότεροι από 200.000 δικαιούχοι επικουρικών συντάξεων αναδρομικά από τον Ιούνιο θα δουν τις απολαβές τους που υπερβαίνουν τα 1.300 ευρώ (άθροισμα κύριας και επικουρικής) να περικόπτονται. Το παράδοξο είναι ότι παρά την έκδοση της εγκυκλίου, το ΕΤΕΑ και η αρμόδια υπηρεσία του υπουργείου Εργασίας ΗΔΙΚΑ δεν προλαβαίνουν να επανυπολογίσουν όλες τις συντάξεις, με αποτέλεσμα οι περικοπές να τεθούν σε εφαρμογή τον Αύγουστο ή το αργότερο τον Σεπτέμβριο. Σε κάθε περίπτωση τα χρήματα θα ζητηθούν πίσω, αναδρομικά, σε ισόποσες δόσεις, έως το τέλος του χρόνου.

Σύμφωνα με τους ειδικούς ο μηχανισμός επανυπολογισμού και περικοπής των επικουρικών συντάξεων είναι σύνθετος και αναμένεται να φέρει μεγάλες περικοπές σε όσους συνταξιοδοτήθηκαν με λίγα έτη ασφάλισης και υψηλά ποσοστά αναπλήρωσης.

Το ποσοστό μείωσης κάθε καταβαλλόμενης επικουρικής σύνταξης του ΕΤΕΑ, υπολογίζεται από την ΗΔΙΚΑ, με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία. Σε τομείς που δεν υπάρχουν επαρκή ηλεκτρονικά δεδομένα, άμεσα, έως τις 31 Ιουλίου, δημιουργείται ομάδα συντάξεων, όπου αναζητεί τα απαιτούμενα στοιχεία.

Εφόσον το άθροισμα κύριων και επικουρικών συντάξεων των ήδη καταβαλλόμενων πριν την εφαρμογή του νόμου Κατρούγκαλου (Ν. 4387/2016) συντάξεων είναι μικρότερο ή ίσο των 1.300 ευρώ, η διαφορά μεταξύ της καταβαλλόμενης επικουρικής σύνταξης και της επανυπολογισθείσας διατηρείται ως προσωπική διαφορά ανά συνταξιούχο. Η προσωπική αυτή διαφορά αποσβένεται σταδιακά σύμφωνα με την ετήσια αναπροσαρμογή των επικουρικών συντάξεων.

Στην περίπτωση που το άθροισμα κύριων και επικουρικών συντάξεων είναι μεγαλύτερο των 1.300 ευρώ, καθώς και το άθροισμα κύριων και επανυπολογισθέντων επικουρικών είναι μεγαλύτερο των 1.300 ευρώ, η επικουρική σύνταξη μειώνεται. Σε κάθε περίπτωση η περικοπή είναι τέτοια, ώστε να διασφαλίζεται ότι το άθροισμα κύριας και καταβαλλόμενης επικουρικής σύνταξης του δικαιούχου δεν υπολείπεται του ποσού των 1.300 ευρώ.

Στον υπολογισμό του αθροίσματος των 1.300 ευρώ συμπεριλαμβάνεται η εισφορά υγειονομικής περίθαλψης και οι κρατήσεις εισφοράς αλληλεγγύης συνταξιούχων του άρθρου 38 του Ν. 3863/2010, όπως ισχύει, και των παρ. 11,12 του άρθρου 44 του Ν. 3986/2011, και ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης συνταξιούχων επικουρικής ασφάλισης της παρ. 13 του άρθρου 44 του Ν. 3986/2011. Στην πράξη, δεν υπολογίζονται οι ειδικές εισφορές που επιβλήθηκαν το 2012, καθώς έχουν κριθεί αντισυνταγματικές από το ΣτΕ.

Η διαδικασία της απόφασης εφαρμόζεται και σε όλες τις εκκρεμείς αιτήσεις που έχουν κατατεθεί μέχρι 31.12.2014. Για αιτήσεις που έχουν κατατεθεί από την 1.1.2015 και εφεξής καθώς και για όσες κατατεθούν μετά τις 13 Μαΐου 2016 και μετά, ο υπολογισμός της σύνταξης γίνεται εξολοκλήρου με τον νέο τρόπο που προβλέπει ο νόμος Κατρούγκαλου.

Σύμφωνα με την ΚΥΑ, έως τον Σεπτέμβριο του 2017, θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί και ο επανυπολογισμός των κύριων συντάξεων, στις οποίες η διαφορά των ήδη καταβαλλόμενων με τις νέες μειωμένες παροχές, λόγω του νέου τρόπου υπολογισμού, διατηρείται ως προσωπική διαφορά μετά το 2018.

Η δεύτερη απόφαση ξεκαθαρίζει τον τρόπο επανυπολογισμού όλων των ήδη καταβαλλόμενων ή καταβλητέων κύριων συντάξεων κατά την 12/5/2016, πλην των συντάξεων του ΟΓΑ, θέτει ασφυκτικό χρονοδιάγραμμα έως τον Σεπτέμβριο του 2017 και ξεκαθαρίζει ότι η απόκλιση παραμένει ως προσωπική διαφορά και μετά το 2018. Δηλαδή, στις περιπτώσεις που το καταβαλλόμενο ποσό της σύνταξης, θα είναι μεγαλύτερο από αυτό που θα προκύπτει μετά τον επανυπολογισμό, τότε το επιπλέον ποσό θα εξακολουθεί να καταβάλλεται στο δικαιούχο ως προσωπική διαφορά.

Εφάπαξ

Η τρίτη ΚΥΑ φέρνει επιπλέον μειώσεις στα ποσά των εφάπαξ από 18 έως 22% με αλλαγή του τρόπου υπολογισμού τους από 01/01/2014. Για μισθωτούς και αυτοαπασχολούμενους με εισφορά ύψους 4% επί των αποδοχών, η εφάπαξ παροχή αποτελείται από το γινόμενο του 60% των αποδοχών επί των οποίων έγιναν οι νόμιμες κρατήσεις, επί τα έτη ασφάλισης. Ως αποδοχές για τον υπολογισμό της εφάπαξ παροχής νοείται ο μέσος όρος των μηνιαίων αποδοχών κατά τα 5 τελευταία έτη έως και την 31.12.2103.

Εκκρεμείς αιτήσεις χορήγησης εφάπαξ παροχής από την 1η Σεπτεμβρίου 2013 και εφεξής κρίνονται ως προς τον τρόπο υπολογισμού σύμφωνα με όσα προβλέπει η υπουργική απόφαση.

Αναδρομική η περικοπή του μερίσματος

Το πράσινο φως για την μείωση των μερισμάτων σε 280.000 συνταξιούχους του Μετοχικού Ταμείου Πολιτικών Υπαλλήλων άναψε χθες με την έκδοση της υπουργικής απόφασης που υπέγραψε ο υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Τάσος Πετρόπουλος. Τα μερίσματα που θα καταβάλει το ταμείο θα είναι μειωμένα κατά 32% σύμφωνα με τους ειδικούς, ενώ θα υπάρξει αναδρομική περικοπή από 1/1/2016 στα μερίσματα που θα παρακρατηθεί από τους συνταξιούχους σε ισόποσες δόσεις.

Στην εγκύκλιο διευκρινίζεται, ότι στο εξής η χορήγηση παροχών από το ΜΤΠΥ θα χρηματοδοτείται αποκλειστικά από τις καταθέσεις των μετόχων καθώς και από τα περιουσιακά στοιχεία του ταμείου. Αυτό σε συνδυασμό με τον χαμηλό νέο συντελεστή αναπλήρωσης (0,215%) οδηγεί σε πολύ «μικρά» μερίσματα.
Ακόμη δίνεται οι δυνατότητα στους μετόχους που δεν έχουν συμπληρώσει, από τις 13/5/2016 και μετά το ελάχιστο όριο συμμετοχής στο ΜΤΠΥ, να λάβουν εφάπαξ επιστροφή των ατομικών τους καταθέσεων.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε νέα οικονομικά προβλήματα το ταμείο, καθώς δεν θα εισρέουν σε αυτό νέες εισφορές για να λαμβάνουν οι ήδη συνταξιούχοι τα μερίσματα τους. Παράλληλα, καταργούνται οι διατάξεις που έδιναν το δικαίωμα σε δικαιούχο μερίσματος, άγαμο, να μεταβιβάζει την παροχή στους γονείς ή στους στενούς συγγενείς του, (αδελφούς, άγαμες θυγατέρες). Ειδικά για περιπτώσεις θανάτου, τονίζεται ότι εάν ο δικαιούχος είναι 52 ετών, δικαιούται μέρισμα για μία τριετία, ενώ μετά χάνει την παροχή μέχρι τη συμπλήρωση του 67ου έτους ηλικίας του. Εάν είναι 55 ετών, δικαιούται το μέρισμα κανονικά. Εξαιρέσεις προκύπτουν μόνο εάν υπάρχουν ανήλικα τέκνα, άγαμα, ή ανίκανα προς βιοποριστική εργασία λόγω αναπηρίας.

Από την 1η/6/2016 παύει να καταβάλλεται μέρισμα στα πρόσωπα που έχουν καταστεί δικαιούχοι μερίσματος μέχρι την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου και πλέον δεν πληρούν τις προϋποθέσεις για απονομή μερίσματος. Τα ήδη καταβληθέντα από 1/1/2016 έως 31/3/2016 μερίσματα, καθώς και τα οφειλόμενα μερίσματα μηνών Απριλίου και Μαΐου του τρέχοντος έτους θα αναπροσαρμοστούν.