Προσωρινός τρόπος υπολογισμού «κλειδώνει» για τις εισφορές των ελευθεροεπαγγελματιών και των αυτοπασχολούμενων για το πρώτο 6μηνο του 2017.
Οι τεχνοκράτες του υπουργείου Εργασίας επεξεργάζονται σύμφωνα με το Έθνος ένα νέο σύστημα που θα προσεγγίζει πιστά – καθώς λέγεται – το πραγματικό εισόδημα των ασφαλισμένων για το 2016, ώστε όταν θα γίνει η εκκαθάριση των φετινών εισοδημάτων τον Ιούνιο να μην προκύπτουν μεγάλα ποσά συμψηφισμού.
Στόχος είναι να οριστικοποιηθεί μια βάση υπολογισμού, η οποία θα αποτρέπει τον κίνδυνο να καλείται κάποιος να πληρώσει επί υψηλών εισοδημάτων που τυχόν είχε πραγματοποιήσει το 2015, αλλά δεν ανταποκρίνονται πλέον στις σημερινές δυνατότητές του να εισφέρει. Επί αυτής της βάσης θα επιβληθούν οι νέες εισφορές (20% για την σύνταξη, 6,95% για υγεία, 7% για επικούρηση, 4% για εφάπαξ). «Είμαστε κοντά στο να βρούμε τον κατάλληλο τρόπο», σημειώνουν στελέχη του υπουργείου Εργασίας.
Ο γρίφος είναι δύσκολος, δεδομένου ότι οι νέες εισφορές πρέπει να επιβληθούν επί του καθαρού φορολογητέου εισοδήματος του προηγούμενου έτους όπως αναφέρει ο πρόσφατος ασφαλιστικός νόμος. Το εισόδημα όμως του 2016 θα εκκαθαριστεί προς τα μέσα του 2017, οπότε τους πρώτους μήνες πρέπει να χρησιμοποιηθεί μια άλλη βάση υπολογισμού. Ως μόνη λύση φαίνεται στον ορίζοντα η επιβολή «έναντι» εισφορών βάσει του εισοδήματος του 2015, που θα είναι το μόνο εκκαθαρισμένο. Αυτό ωστόσο εγκυμονεί κινδύνους, καθώς η διετής απόσταση δεν εξασφαλίζει πως τα εισοδήματα του 2015 επαναλήφθηκαν το 2016. Αυτόν τον γρίφο λύνουν τώρα οι υπηρεσίες του υπουργείου Εργασίας, συνθέτοντας το μωσαικό μιας νέας βάσης υπολογισμού των εισφορών για ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους και αγρότες.
Δεδομένου μάλιστα ότι πάει πίσω η σύνδεση της συνείσπραξης εισφορών και φόρων, τα αρμόδια στελέχη αναζητούν εναλλακτικές ώστε να βρεθεί η χρυσή τομή. Ο μηχανισμός διαλειτουργικότητας των συστημάτων της ΓΓΔΕ και του ΕΦΚΑ απασχόλησε και τις συναντήσεις που είχε ο υφυπουργός Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Τάσος Πετρόπουλος και το επιτελείο του με τους επικεφαλής των δανειστών, στο πλαίσιο της δεύτερης αξιολόγησης. Η επίλυση των τεχνικών δυσκολιών που αφορούν στον τρόπο είσπραξης εισφορών είναι στην ατζέντα των δανειστών, αναφορικά με την εφαρμογή του ασφαλιστικού νόμου. Η αύξηση της εισπραξιμότητας του συστήματος είναι άλλωστε το μεγάλο στοίχημα της κυβέρνησης.
Η πολυαναμενόμενη εγκύκλιος για τις εισφορές είναι από τις «δύσκολες», καθώς θα περιλαμβάνει και τεχνικές λεπτομέρειες για τη διαδικασία διασύνδεσης με τη ΓΓΔΕ, ώστε να συνδεθεί η εισφορά με το ασφαλιστέο εισόδημα. Υπενθυμίζεται πως σύμφωνα με τον πρόσφατο νόμο, «από 1/1/2017 οι ασφαλιστικές εισφορές των ασφαλισμένων, ελευθέρων επαγγελματιών και εμμίσθων, που υπάγονταν στην ασφάλιση του ΟΑΕΕ και του Ε.Τ.Α.Α., καθώς και των αγροτών καταβάλλονται ανά τακτικά περιοδικά διαστήματα, που ορίζονται με απόφαση του υπουργού Εργασίας, σε εναρμόνιση με την καταβολή των φόρων». Σε άλλο άρθρο, μάλιστα, προβλέπεται πως με ΚΥΑ των υπουργών Οικονομικών και Εργασίας «θεσπίζεται κοινό μητρώο των υπόχρεων καταβολής ασφαλιστικών εισφορών και φόρου εισοδήματος στο οποίο ενσωματώνονται και εναρμονίζονται οι διαδικασίες εγγραφής, δήλωσης, πληρωμής και βεβαίωσης καταβολής του φόρου εισοδήματος και των ασφαλιστικών εισφορών». Η επίμαχη ΚΥΑ πρέπει σύμφωνα με τον νόμο να εκδοθεί εντός του 2016, φαίνεται όμως πως παίρνει παράταση για το πρώτο 3μηνο του 2017. Μέχρι τον Μάρτη, ΓΓΔΕ και υπουργείο Εργασίας θα πρέπει να ολοκληρώσουν ένα κοινό σχέδιο για τις απαραίτητες διαδικασίες, την δημιουργία του μητρώου και τα χρονοδιαγράμματα.
Συνεπώς, ένα ακόμη ζήτημα που καλείται να λύσουν τα πολυαναμενόμενα διοικητικά έγγραφα (υπουργική απόφαση, εγκύκλιος) είναι η περιοδικότητα πληρωμής των νέων εισφορών από ελεύθεροεπαγγελματίες – αυτοαπασχολούμενους – αγρότες, δεδομένου ότι σήμερα καθένας πληρώνει με διαφορετική περιοδικότητα : οι αγρότες πληρώνουν κάθε 6μηνο και μάλιστα πολύ ετεροχρονισμένα, οι ελευθεροεπαγγελματίες κάθε δίμηνο, οι δικηγόροι κάθε χρόνο κλπ.