Πώς θα πάρουν πίσω οι πολίτες επιδόματα και κοινωνικές παροχές που έχουν κατασχεθεί

Το θέμα προέκυψε μετά από παρέμβαση του Συνηγόρου του Πολίτη, στον οποίο απευθύνθηκαν πολίτες μετά από κατασχέσεις σε τραπεζικές τους καταθέσεις, ποσών που προέρχονταν από προνοιακά επιδόματα και άλλες κοινωνικές παροχές, που είναι ακατάσχετα. Διευκρινίζεται ότι σταακατάσχετα προνοιακά επιδόματα περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, η εισοδηματική ενίσχυση του Προγράμματος «Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης» (ΚΕΑ), το επίδομα ανεργίας του ΟΑΕΔ, το επίδομα θέρμανσης και τα έκτακτα βοηθήματα που χορηγούνται από Δήμους στους οικονομικάαδύναμους και πολύτεκνους σε εξαιρετικές περιπτώσεις. Στις λοιπές ακατάσχετες κοινωνικές παροχές περιλαμβάνεται και το ακατάσχετο κατά νόμο μέρος των συντάξεων.

Στις περισσότερες εξετασθείσες περιπτώσεις, οι κατασχέσεις συντελέστηκαν εν αγνοία των δικαιούχων των ακατάσχετων παροχών. Για παράδειγμα, είτε ο οφειλέτης για τον οποίο επιβλήθηκε κατάσχεση ήταν όχι ο δικαιούχος της ακατάσχετης παροχής αλλά συγγενής του ή άλλος τρίτοςσυνδικαιούχος στον τραπεζικό λογαριασμό, είτε η ατομική ειδοποίηση του ΚΕΑΟ στάλθηκε προς παλαιά διεύθυνση του οφειλέτη, που είχε ορθά καταχωρηθεί στα σχετικά μητρώα κατά τον χρόνο δημιουργίας της οφειλής, αλλά στη συνέχεια έπαυσε να ισχύει. Εξαιτίας δε της ανυπαίτιαςάγνοιάς τους, οι δικαιούχοι των ακατάσχετων παροχών δεν είχαν δηλώσει ως ακατάσχετο τον κρίσιμο τραπεζικό λογαριασμό.

Ο Συνήγορος του Πολίτη πρότεινε στον ΕΦΚΑ και το ΚΕΑΟ την έκδοση έγγραφων οδηγιών ώστε να διασφαλίζεται η επιστροφή των κατασχεθέντων ποσών στο νόμιμο δικαιούχο της ακατάσχετης κοινωνικής παροχής, μετά από αίτησή του. Ανταποκρινόμενη η Κεντρική Υπηρεσία του ΚΕΑΟεξέδωσε έγγραφο προς όλες τις αρμόδιες Περιφερειακές Υπηρεσίες με το οποίο καθιερώθηκε συγκεκριμένη διαδικασία για τον περιορισμό της κατάσχεσης και την επιστροφή των ακατάσχετων ποσών στον θιγέντα δικαιούχο. Η διαδικασία της αποδέσμευσης και επιστροφής προβλέπειαίτηση από την πλευρά του οφειλέτη – δικαιούχου προς την αρμόδια διεύθυνση του ΚΕΑΟ και προσκόμιση δικαιολογητικών, από τα οποία να προκύπτει η δικαίωση της ακατάσχετης κοινωνικής παροχής και το ποσό της. Η οδηγία παραπέμπει σε συγκεκριμένο έντυπο μερικής Άρσης(περιορισμού Κατάσχεσης) κατά το ποσό που ανήκει στην ακατάσχετη παροχή. Μετά την αίτηση το ποσό αποδεσμεύεται και καταβάλλεται στο δικαιούχο με απόφαση του εκάστοτε περιφερειακού Διευθυντή. Η διαδικασία ακολουθεί την πεπατημένη που θέσπισε η ΑΑΔΕ τον Σεπτέμβριο του2017 για περιορισμό των κατασχέσεων και αποδέσμευση ποσών από τραπεζικούς λογαριασμούς, ανεξάρτητα αν έχουν δηλωθεί ως ακατάσχετοι ή όχι, επί καταθέσεων προερχόμενων από καταβολή ακατάσχετου επιδόματος ή βοηθήματος.