Αντίστροφα μετρά ο χρόνος για το άνοιγμα της πλατφόρμας που θα υποδέχεται τις φορολογικές δηλώσεις και δεν είναι λίγοι εκείνοι οι φορολογούμενοι που κινδυνεύουν να πιαστούν στην «τσιμπίδα» του τεκμαρτού εισοδήματος: Κάθε χρόνο σχεδόν 3 στους 10 φορολογούμενοι εγκλωβίζονται στην «παγίδα» των τεκμηρίων και φορολογούνται για εισόδημα που δεν έχουν στην πραγματικότητα. Για να αποφύγει κάποιος αυτή την «παγίδα» υπάρχουν οκτώ τρόποι.
Γράφει ο Βαγγέλης Δουράκης
Τα τεκμήρια διαβίωσης -οι αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης- είναι συγκεκριμένα ποσά καθορισμένα από τη Φορολογική Διοίκηση, τα οποία θεωρούνται, αντικειμενικά, ως οι ελάχιστες δαπάνες που πρέπει να έχει καταβάλει κάθε φορολογούμενος μέσα σε ένα φορολογικό έτος για την ατομική του διαβίωση και τη συντήρηση της ακίνητης και κινητής περιουσίας του.
Ποιους απειλεί η «τσιμπίδα» των τεκμηρίων
Με άλλα λόγια, εκατομμύρια πολίτες πληρώνουν φόρο βάσει ενός θεωρητικού εισοδήματος! Ο εφιάλτης των τεκμηρίων απειλεί και φέτος τους φορολογουμένους, ειδικά όσους απέκτησαν περιουσιακά στοιχεία το 2022, όπως κάποιο ακίνητο ή αυτοκίνητο, τα οποία δεν καλύπτονται από τα εισοδήματά τους. Πάντως οι φορολογούμενοι έχουν όπλα στα χέρια που θα τους επιτρέψουν να αποφύγουν την τσιμπίδα των τεκμηρίων: Με βάση το ισχύον νομοθετικό καθεστώς υπάρχουν εισοδήματα που απαλλάσσονται από τον φόρο ή φορολογούνται με ειδικό τρόπο τα οποία καλύπτουν τα τεκμήρια διαβίωσης και το «πόθεν έσχες» ενώ οι φορολογούμενοι μπορούν να επικαλεσθούν ακόμη επτά ειδικές «καταστάσεις» για να αμφισβητήσουν τη χρέωσή τους με πρόσθετο τεκμαρτό φόρο.
Οκτώ τρόποι για την αποφυγή της «τσιμπίδας» των τεκμηρίων
Οι κινήσεις που επιτρέπουν στον φορολογούμενο να παρακάμψει τα τεκμήρια και να φορολογηθεί για το πραγματικό του εισόδημα είναι οι εξής:
- Πραγματικά εισοδήματα τα οποία απέκτησε το 2022 ο φορολογούμενος. Ως τέτοια εισοδήματα θεωρούνται η αποζημίωση λόγω απόλυσης από την εργασία, τα επιδόματα ανεργίας, οι τόκοι από καταθέσεις στις τράπεζες κ.λπ.
- Χρηματικά ποσά που δεν θεωρούνται εισόδημα κατά τις ισχύουσες διατάξεις και αποκτήθηκαν εντός του 2022 από τον φορολογούμενο. Πρόκειται για το εφάπαξ που έλαβε ο φορολογούμενος ως συνταξιούχος, η αποζημίωση που εισέπραξε από την ασφαλιστική του εταιρεία κ.λπ.
- Εισοδήματα παρελθόντων οικονομικών ετών. Είναι η γνωστή μέθοδος της «ανάλωσης κεφαλαίου παρελθόντων ετών» με την οποία ο φορολογούμενος μπορεί να καλύψει την όποια πρόσθετη διαφορά φορολογητέου εισοδήματος έχει προκύψει λόγω της εφαρμογής των τεκμηρίων, επικαλούμενος εισοδήματα και έσοδα που είχαν δηλωθεί ακόμη και πριν από 10, 20 ή και περισσότερα χρόνια.
- Τα έσοδα που εισέπραξε ο φορολογούμενος εντός του 2022 από την πώληση περιουσιακών στοιχείων του. Ως έσοδα από την πώληση περιουσιακών στοιχείων λαμβάνονται υπόψη τα ποσά που εισέπραξε ο φορολογούμενος από την πώληση ακινήτων, αυτοκινήτων, κινητών πραγμάτων μεγάλης αξίας κ.λπ. Από το τίμημα πώλησης που εισπράχθηκε εντός του 2022 αφαιρείται το κόστος απόκτησης, δηλαδή το τίμημα που καταβλήθηκε σε κάποιο προηγούμενο έτος για την αγορά του περιουσιακού στοιχείου.
- Χρηματικά ποσά που εισήγαγε στην Ελλάδα ο φορολογούμενος το 2022, είτε σε ευρώ είτε σε συνάλλαγμα εφόσον η απόκτησή τους στο εξωτερικό δικαιολογείται.
- Δάνεια που έλαβε ο φορολογούμενος εντός του 2022 από τράπεζες, συγγενείς ή τρίτους. Η σύναψη δανείου αποδεικνύεται από συμβολαιογραφικό ή ιδιωτικό έγγραφο που έχει χαρτοσημανθεί και έχει βέβαιη ημερομηνία για τη συνομολόγηση του δανείου. Από την ημερομηνία πρέπει να προκύπτει ότι το δάνειο ελήφθη εντός του 2022 και πριν από την πραγματοποίηση της δαπάνης αγοράς περιουσιακού στοιχείου που πρόκειται να δικαιολογηθεί.
- Ποσά που εισέπραξε το 2022 ο φορολογούμενος είτε από δωρεές είτε από γονικές παροχές. Για να αποδείξει ο φορολογούμενος ότι εισέπραξε εντός του 2022 τέτοια ποσά, θα πρέπει να έχει στη διάθεσή του (ώστε εάν χρειαστεί να μπορεί να προσκομίσει στις φορολογικές αρχές) σχετικό πιστοποιητικό από το οποίο προκύπτει ότι η δωρεά ή η γονική παροχή έγινε πριν από την 31η Δεκεμβρίου 2022.
- Κέρδη από λαχεία, ΠPOΠO, ΛOTTO, TZΟKEP κ.λπ. τυχερά παιχνίδια του ΟΠΑΠ. Τα ποσά των κερδών από τυχερά παιχνίδια του ΟΠΑΠ λαμβάνονται υπόψη μόνο εφόσον αφαιρεθεί η δαπάνη του φορολογουμένου για την αγορά του κουπονιού ή του δελτίου ή του λαχείου που κέρδισε. Για να αποδειχθεί η είσπραξη κέρδους από τυχερό παιχνίδι του ΟΠΑΠ ή λαχείο, θα πρέπει ο φορολογούμενος να έχει στη διάθεσή του τη σχετική βεβαίωση από τον OΠAΠ ή από την εταιρεία που διενεργεί τις κληρώσεις των Λαχείων. Προσοχή: Εξαιρούνται τα κέρδη από τα καζίνο.