Σχέδιο ελάφρυνσης για τους ευάλωτους δανειολήπτες με ενήμερα στεγαστικά δάνεια, που φέρει τη «βούλα» του Ευρωπαίου επόπτη, κατέθεσαν οι εκπρόσωποι των τραπεζών στον υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα: Επίσημες ανακοινώσεις αναμένεται να γίνουν μέσα στις επόμενες ώρες και πριν από την ψήφιση του προϋπολογισμού, αλλά όλες οι πληροφορίες συγκλίνουν πως το συγκεκριμένο πλάνο καλύπτει περιορισμένη περίμετρο νοικοκυριών. Στο «μέτωπο» των προμηθειών που επιβάλλουν οι τράπεζες στις συναλλαγές, αλλά και τα επιτόκια καταθέσεων το «μπαλάκι» πέφτει στον «ανταγωνισμό».
Γράφει ο Βαγγέλης Δουράκης
Με τις τράπεζες να αποδέχονται να αναλάβουν αποκλειστικά το κόστος ενίσχυσης δανειοληπτών αλλά σε πολύ «στενό κύκλο», φαίνεται πως έκλεισε αυτός ο γύρος συζητήσεων ανάμεσα στο Υπουργείο Οικονομικών και τους εκπροσώπους των χρηματοπιστωτικών Ιδρυμάτων. Οι πληροφορίες λένε ότι οι δύο πλευρές θα καθίσουν ξανά στο τραπέζι των συζητήσεων μετά τις γιορτές -και με «φόντο» τις αλλεπάλληλες αυξήσεις επιτοκίων της ΕΚΤ- προκειμένου να εντοπίζουν τις ανάγκες της αγοράς όπως προκύπτουν και να παρεμβαίνουν.
Τι προβλέπει το σχέδιο των τραπεζών
Το σχέδιο των τραπεζών αφορά σε περίπου 30.000 δάνεια στα οποία και θα υιοθετηθεί η «φόρμουλα» της επιδότησης της μισής επιβάρυνσης της δόσης (σ.σ.: εκείνης που προέκυψε λόγω των αυξήσεων των επιτοκίων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας) των στεγαστικών δανείων, εφόσον όμως αυτά τα δάνεια είναι ευάλωτων νοικοκυριών και εξυπηρετούνται κανονικά.
Ο συνδυασμός αυτών των δύο προϋποθέσεων (δηλαδή, το να μπορεί κάποιος και να εξυπηρετεί κανονικά το στεγαστικό του δάνειο, αλλά ταυτόχρονα να πληροί τα εξαιρετικά χαμηλά εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια ενός ευάλωτου νοικοκυριού) αυτομάτως περιορίζει σε πολύ στενά όρια την περίμετρο εκείνων που θα μπουν στο πρόγραμμα επιδοτήσεων.
Συγκεκριμένα, ευάλωτα νοικοκυριά θεωρούνται όσα πληρούν τα εξής κριτήρια:
- το συνολικό εισόδημα δεν πρέπει να υπερβαίνει τις 7.000 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενο κατά 3.500 ευρώ για κάθε μέλος του νοικοκυριού και έως του ποσού των 21.000 ευρώ ετησίως, ανεξαρτήτως της σύνθεσης του νοικοκυριού.
- η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας δεν πρέπει να υπερβαίνει το ποσό των 120.000 για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενη κατά 15.000 ευρώ για κάθε πρόσθετο μέλος και έως του ποσού των 180.000 ευρώ.
Τι θα γίνει με τα επιτόκια στις καταθέσεις
Η διάρκεια της επιδότησης αναμένεται να καθοριστεί στους 12 μήνες -για ολόκληρο το 2023- ενώ πιθανό είναι η ενίσχυση να πάει και αναδρομικά ένα εξάμηνο πίσω και συγκεκριμένα από τον Ιούλιο του ‘22.
Με τα ποσά τα οποία θα χορηγεί το κάθε ίδρυμα θα καλύπτει το 50% της επιβάρυνσης στην μηνιαία δόση του εκάστοτε δανείου, όπως αυτή προέκυψε μετά τις αλλεπάλληλες αυξήσεις των επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Όσον αφορά στις παρεμβάσεις στο μέτωπο επιτοκίων καταθέσεων και προμηθειών, έγινε σαφές στην ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών πως δεν θα υπάρξει «ενιαία απάντηση» καθώς η κάθε τράπεζα θα λάβει τις αποφάσεις της ξεχωριστά και θα προχωρήσει σε συγκεκριμένες ανακοινώσεις προς αυτή την κατεύθυνση (αύξηση επιτοκίων καταθέσεων, εξορθολογισμός προμηθειών) τους επόμενους μήνες σε συνάρτηση και με τις εξελίξεις στο μέτωπο της νομισματικής πολιτικής από την ΕΚΤ. Με άλλα λόγια, ο ανταγωνισμός είναι αυτός που θα καθορίσει το που θα διαμορφωθούν επιτόκια καταθέσεων και προμήθειες.
Μάλιστα, όπως επισημάνθηκε τα «τα επιτόκια των προθεσμιακών καταθέσεων έχουν ήδη ξεκολλήσει από το 0,03% του φθινοπώρου, σκαρφαλώνοντας γύρω στο 0,4%, με προοπτική να φτάσουν γύρω στο 0,6% έως 0,8% μέχρι τα τέλη του έτους ή το αργότερο τον προσεχή Ιανουάριο».
Πώς θα κινηθούν οι τράπεζες στο πεδίο των προμηθειών
Αλλά και στο πεδίο των προμηθειών που επιβάλλουν στις συναλλαγές οι τράπεζες, οι όποιες παρεμβάσεις γίνουν θα καθοριστούν από κάθε χρηματοπιστωτικό ίδρυμα ξεχωριστά.
Το υπουργείο Οικονομικών είχε ζητήσει μείωση των προμηθειών σε 12 συναλλαγές. Συγκεκριμένα, αυτές ήταν οι εξής::
- Προμήθεια εισερχόμενου εμβάσματος.
- Προμήθεια εξερχόμενου εμβάσματος (χρέωση για μεταφορά χρημάτων από τον λογαριασμό μίας τράπεζας σε λογαριασμό άλλης τράπεζας εσωτερικού).
- Προμήθεια αποστολής χρημάτων (έμβασμα) σε τράπεζες εκτός ευρωζώνης.
- Προμήθεια ανάληψης μετρητών από ΑΤΜ άλλης τράπεζας.
- Συνδρομή πιστωτικής κάρτας.
- Προμήθεια επανέκδοσης χρεωστικής/πιστωτικής κάρτας λόγω λήξης και λόγω κλοπής, απώλειας ή φθοράς.
- Προμήθεια για πληρωμή λογαριασμών (ΔΕΚΟ, κινητής τηλεφωνίας κ.λπ.).
- Προμήθεια έκδοσης αντιγράφων κίνησης λογαριασμών/δανείων/πιστωτικών καρτών.
- Έξοδα αξιολόγησης αιτημάτων δανείων.
- Έξοδα νομικού και τεχνικού ελέγχου αιτημάτων δανείων.
- Έξοδα συναλλαγών με πιστωτικές κάρτες στο εξωτερικό (επιβάρυνση για τη μετατροπή συναλλαγών εξωτερικού σε ευρώ).
- Προμήθεια για αγορά χρεογράφων του Ελληνικού Δημοσίου.