Μεγάλη σύγχυση υπάρχει σε όσους
προτίθενται να βγουν στη σύνταξη, αναφορικά με τα ηλικιακά όρια αλλά και τις
λοιπές προϋποθέσεις συνταξιοδότησης των διαφόρων κατηγοριών. Πολλοί δε είναι αυτοί που πιστεύουν ότι τους
τελευταίους μήνες κάποιες βελτιωτικές αλλαγές επήλθαν στον τομέα αυτό.
Γράφει ο δικηγόρος, Δημήτρης Μπούρλος
Πρέπει λοιπόν να τονίσουμε ότι οι τελευταίες
αλλαγές στα όρια ηλικίας έγιναν τον Αύγουστο του 2015. Ήταν αλλαγές που σε αρκετές περιπτώσεις
αύξησαν υπέρμετρα και χωρίς στοιχειώδη μεταβατικότητα τα ηλικιακά όρια. Έκτοτε καμία αλλαγή και δη ευνοϊκή δεν
έγινε.
Υπό αυτά τα δεδομένα η πλειονότητα
των ασφαλισμένων δεν έχει δυνατότητα συνταξιοδότησης, τόσο με μειωμένη σύνταξη
όσο και με πλήρη σύνταξη, πριν από τη συμπλήρωση του 62ου έτους της
ηλικίας και αυτό αφορά και στους άνδρες αλλά και τις γυναίκες.
Κάποιες λίγες πλέον κατηγορίες ασφαλισμένων,
κυρίως γυναικών, μπορούν ακόμα να συνταξιοδοτηθούν πριν από τη συμπλήρωση του 62ου
έτους, είτε επειδή είχαν θεμελιωμένα δικαιώματα έως τις 18-8-2015, οπότε
διατηρούν τα δικαιώματα αυτά, είτε επειδή εμπίπτουν στα μεταβατικά ηλικιακά
όρια που προέβλεψαν οι ρυθμίσεις του 2015.
Πέραν αυτού, θεωρώ χρήσιμο να επισημάνουμε κάποιους γενικούς κανόνες που
θα βοηθήσουν τους ασφαλισμένους να αντιληφθούν το κοινωνικοασφαλιστικό τους status.
Α. Για τους ασφαλισμένους του ΙΚΑ
καμία σημασία δεν έχει αν πρωτοασφαλίσθηκαν πριν την 1-1-1983 ή μετά. Το αν ασφαλίσθηκαν πριν την 1-1-1993 έχει
σημασία όμως, μόνο για κάποιες κατηγορίες συνταξιοδότησης (π.χ. μητέρες
ανηλίκων).
Β. Όσες γυναίκες ασφαλισμένες στο ΙΚΑ έχουν
γεννηθεί μετά το 1968, δηλαδή από 1-1-1969 και μετά, δεν έχουν δυνατότητα
συνταξιοδότησης πριν από την συμπλήρωση του 62ου έτους της ηλικίας τους,
είτε με πλήρη είτε με μειωμένη σύνταξη (στην μειωμένη κάποιες μπορούν 61 ετών
και 10 μηνών, που βέβαια ελάχιστα διαφέρει από το 62ο έτος). Εξαίρεση στον γενικό αυτό κανόνα έχουμε μόνο
για κάποιες κατηγορίες που ασφαλίσθηκαν στα βαρέα και ανθυγιεινά, οι οποίες
διατηρούν χαμηλότερα ηλικιακά όρια.
Γ. Στο Δημόσιο πλην των τριτέκνων
που είχαν 20ετία το 2010, οι γυναίκες που είναι γεννημένες μετά την 1-1-1969
δεν μπορούν να συνταξιοδοτηθούν, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, με πλήρη σύνταξη
πριν από τα 62 τους. Αντίθετα διατηρούν
δικαίωμα μειωμένης σε χαμηλότερα ηλικιακά όρια και δη στα 55 αν είχαν 25ετία το
2010, στα 56 αν είχαν 25ετία το 2011 και στα 58 αν είχαν 25ετία το 2012.
Δ. Στον ιδιωτικό τομέα (ΙΚΑ) οι
άνδρες που είναι γεννημένοι μετά την 1-1-1964, όσο χρόνο ασφάλισης και αν
έχουν, όσο ενωρίς και αν ξεκίνησαν τον ασφαλιστικό τους βίο, δεν έχουν
δυνατότητα συνταξιοδότησης πριν από την συμπλήρωση του 62ου έτους της
ηλικίας τους. Εξαιρέσεις υπάρχουν μόνον
σε όσους ασφαλίζονται για πολλά χρόνια στα βαρέα, αλλά και σε συγγενείς
αναπήρων.
Ε. Όσοι έχουν θεμελιωμένα
συνταξιοδοτικά δικαιώματα έως 31-12-2021 τα διατηρούν και μετά, μπορούν δε να
συνταξιοδοτηθούν οποτεδήποτε. Δεν ισχύει
αυτό που ακούγεται, ότι δηλαδή αν δεν συνταξιοδοτηθούν μέχρι το τέλος του έτους
2021, αυτομάτως θα υποχρεωθούν για να συνταξιοδοτηθούν, να συμπληρώσουν το 67ο
έτος της ηλικίας τους.
ΣΤ. Δεν υπάρχει καμία υποχρέωση ή
νόμιμη διαδικασία «κατοχύρωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος» που πρέπει να
ακολουθηθεί μέχρι 31-12-21. Η κατοχύρωση
του συνταξιοδοτικού δικαιώματος επέρχεται με την συμπλήρωση των κατά περίπτωση
προϋποθέσεων και όχι με κάποιο άλλο τρόπο ή κάποια διοικητική διαδικασία.
Πέραν όσων επισημαίνουμε, υπάρχουν
πολλές περιπτώσεις με διαφορετικές προϋποθέσεις που καθένας θα πρέπει να
ερευνήσει, αναζητώντας και χαράσσοντας τον κοινωνικοασφαλιστικό του
σχεδιασμό.
