Ένα νέο υπερ-όπλο στην αποκάλυψη του «μαύρου» χρήματος που κρύβεται σε φορολογικούς παραδείσους και στη μάχη κατά της φοροδιαφυγής και της φορολογικής απάτης θα έχουν στα χέρια τους οι ελληνικές φοροελεγκτικές αρχές τους επόμενους μήνες.
Πρόκειται για το σύστημα Αυτόματης Ανταλλαγής Πληροφοριών, μια παγκόσμια πλατφόρμα που θα ανταλλάσσονται πληροφορίες από τη χώρα προέλευσης των εισοδημάτων ή περιουσιακών στοιχείων, στη χώρα της φορολογικής κατοικίας.
Ο κατάλογος των συνεργάσιμων χωρών διαρκώς διευρύνεται καθώς άλλες 17 χώρες έχουν δεσμευτεί για αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών στη διετία 2017 -2018. Η Ελλάδα περιλαμβάνεται στον κατάλογο των συνεργάσιμων χωρών και το σχετικό νομοσχέδιο για την για κύρωση της Πολυμερούς Συμφωνίας Αρμοδίων Αρχών για την Αυτόματη Ανταλλαγή Πληροφοριών Χρηματοοικονομικών Λογαριασμών βρίσκεται ήδη για ψήφιση στη Βουλή.
Ο ελεγκτικός κλοιός έχει αρχίσει να κλείνει για τους Έλληνες που κατέχουν «μαύρα» κεφάλαια και τα έχουν μεταφέρει σε χώρες – φορολογικούς παραδείσους όπως Ανδόρα, Νήσοι Καϊμάν, Λιχτενστάιν, Λουξεμβούργο θεωρώντας ότι είναι ασφαλή καταφύγια και δεν θα εντοπιστούν από τις φοροελεγκτικές αρχές.
Έχει ήδη ξεκινήσει η συλλογή στοιχείων για τα περιουσιακά στοιχεία Ελλήνων τα οποία βρίσκονταν το 2016, σε τραπεζικούς λογαριασμούς ή έχουν τοποθετηθεί σε ομόλογα, μετοχές, αμοιβαία κεφάλαια κλπ σε 54 χώρες του κόσμου.
Η πρώτη αυτόματα ανταλλαγή πληροφοριών θα γίνει μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2017, όπως αποκάλυψε ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Τρ. Αλεξιάδης, μιλώντας στη Βουλή κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου για να επισημάνει ότι «αυτό από μόνο του είναι ένα εργαλείο, το οποίο, συνδυαζόμενο με τον αγώνα για την οικειοθελή αποκάλυψη κεφαλαίων και την προσπάθεια για διασταυρώσεις, θα βοηθήσει πολύ τις φοροελεγκτικές υπηρεσίες». Υπογράμμισε δε ότι η διαδικασία κινείται κάτω από το πρίσμα της προστασίας των προσωπικών δεδομένων και ότι υπάρχει πλήρης συνεργασία του υπουργείου Οικονομικών με την Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, καθώς επίσης και ότι η χώρα μας έχει αξιολογηθεί επαρκώς από τον ΟΟΣΑ για την εμπιστευτικότητα των πληροφοριών, αναφέρει η Ημερησία. «Είναι σαφέστατο ότι πλέον θα έχουμε δυνατότητα αυτόματης, και όχι γραφειοκρατικής ανταλλαγής πληροφοριών», είπε ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών αναφέροντας και χαρακτηριστικά παραδείγματα των χωρών-δικαιοδοσιών που έχουν υπογράψει τη σύμβαση (Ανδόρα, Αγκουίλα, Νήσοι Καϊμάν, Λιχτενστάιν, Λουξεμβούργο, Μονακό, Ελβετία, Νήσοι Φερόες).
Πρώτη ανταλλαγή
Τα στοιχεία, στο πλαίσιο της αυτόματης ανταλλαγής πληροφοριών θα φτάσουν στη Διεύθυνση Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης (ΔΗΔΕΛ) της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων έως τον Σεπτέμβριο του επομένου έτους.
Ταυτόχρονα, η ΔΗΛΕΔ θα αποστείλει τα στοιχεία που θα έχει συλλέξει από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της Ελλάδας για φορολογικούς κατοίκους συνεργάσιμων χωρών στον αντίστοιχο «σύνδεσμο» στο Λιχντενστάιν, το Λουξεμβούργο, τη Μάλτα, το Ηνωμένο Βασίλειο, τα νησιά Καϋμαν, την Κύπρο και σε κάθε μία από τις χώρες που συμφώνησαν να αποκαλύψουν εισοδήματα και περιουσιακά στοιχεία φορολογούμενων.
Στην πρώτη ομάδα συνεργάσιμων χωρών από το 2017, περιλαμβάνονται σχεδόν όλες οι χώρες της Ευρώπης, τον παγκόσμιο «Μεγάλο Αδερφό» θα συντονίζει ο ΟΟΣΑ. Ο όγκος των πληροφοριών ο οποίος θα αρχίσει να εισρέει από το επόμενο έτος στις ελληνικές αρχές, αναμένεται να είναι τεράστιος και η αξιοποίησή του αποτελεί το μεγάλο στοίχημα για τον ελεγκτικό μηχανισμό του υπουργείου Οικονομικών, καθώς υπάρχει ο κίνδυνος ένα μεγάλο μέρος πληροφοριών να μείνει αναξιοποίητο σε κάποιο συρτάρι.
Πληροφορίες που θα ανταλλάσσονται
Από την 1η Ιανουαρίου 2017 η αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών θα αφορά:
1 Λογαριασμούς Θεματοφυλακής ( μετοχές, ομόλογα, αμοιβαία κεφάλαια ).
2 Καταθετικούς Λογαριασμούς.
3 Ασφαλιστήρια Συμβόλαια με αξία εξαγοράς ή ασφαλιστήρια συμβόλαια προσόδων.
4 Ακαθάριστα ποσά τόκων, μερισμάτων και λοιπών εισοδημάτων που προέκυψαν σε σχέση με τα περιουσιακά στοιχεία που τηρούνται στο Δηλωτέο Λογαριασμό.
5 Ακαθάριστα έσοδα από την πώληση ή εξαγορά χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων που καταβλήθηκαν ή πιστώθηκαν στον Δηλωτέο Λογαριασμό κατά το έτος αναφοράς.
Όλες οι πληροφορίες συνοδεύονται από αναλυτικά στοιχεία ταυτοποίησης του Δηλωτέου προσώπου (ονοματεπώνυμο, διεύθυνση, ΑΦΜ, ημερομηνία και τόπος γέννησης) τον αριθμό του Δηλωτέου Λογαριασμού, στοιχεία ταυτοποίησης του χρηματοπιστωτικού ιδρύματος, την αξία και το υπόλοιπο του λογαριασμού. Τόσο για τους προϋπάρχοντες λογαριασμούς όσο και για τους νέους λογαριασμούς τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα θα προσδιορίσουν την κατοικία των προσώπων που μπορεί να γίνει με βάση τις διαθέσιμες πληροφορίες και αν όχι μέσω αυτοπιστοποίησης. Μέχρι τώρα οι εθνικές αρχές, είχαν τη δυνατότητα να δηλώνουν πως δεν ενδιαφέρονται για παροχή στοιχείων τα οποία αφορούσαν εισοδήματα κάτω από ένα όριο (στη διακριτική ευχέρεια του κράτους – μέλους, π.χ χαμηλότερα από 250.000 ευρώ). Από το επόμενο έτος δεν υπάρχουν κατώτατα όρια, καθώς θεωρήθηκε ότι μπορούν εύκολα να παρακαμφθούν μέσω της διάσπασης λογαριασμών σε διαφορετικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.
Με βάση τα παραπάνω στοιχεία οι ελεγκτές θα επεκτείνουν τον έλεγχο και θα επικεντρωθούν σε:
• Συγγενικά πρόσωπα στο όνομα των οποίων έχουν ανοίξει τραπεζικοί λογαριασμοί.
• Μεγάλες μετακινήσεις κεφαλαίων από λογαριασμό σε λογαριασμό.
• Μετακινήσεις κεφαλαίων από εταιρεία σε φυσικό πρόσωπα και από φυσικό πρόσωπο σε εταιρεία.
• Αγορές ακινήτων.
Βέβαια τα στοιχεία που θα φθάσουν στις ελληνικές αρχές, δεν σημαίνουν απαραίτητα ότι ο φορολογούμενος με περιουσιακή κατάσταση στο εξωτερικό ότι είναι και φοροφυγάς. Οι διασταυρώσεις στοιχείων οι οποίες θα ακολουθήσουν, θα αποκαλύψουν τους φοροφυγάδες.
Οι έλεγχοι και οι διασταυρώσεις θα «τρέξουν» με το ειδικό λογισμικό που πρόσφατα τέθηκε σε εφαρμογή και ελέγχει τις πρωτογενείς καταθέσεις με τα εισοδήματα που δήλωσαν οι φορολογούμενοι. Το λογισμικό αυτό, μπορεί να ξεχωρίζει αυτόματα ποιες καταθέσεις είναι «πρωτογενείς», δηλαδή δεν αποτελούν απλή μεταφορά ποσών από έναν λογαριασμό σε άλλον λογαριασμό του ίδιου φορολογούμενου.
Συλλογή στοιχείων
Εχει ήδη ξεκινήσει η συλλογή στοιχείων για τα περιουσιακά στοιχεία Ελλήνων τα οποία βρίσκονταν το 2016 σε τραπεζικούς λογαριασμούς ή έχουν τοποθετηθεί σε ομόλογα, μετοχές, αμοιβαία κεφάλαια κ.λπ. σε 54 χώρες του κόσμου.
Ειδικό λογισμικό
Οι έλεγχοι και οι διασταυρώσεις θα «τρέξουν» με το ειδικό λογισμικό που πρόσφατα τέθηκε σε εφαρμογή και ελέγχει τις πρωτογενείς καταθέσεις με τα εισοδήματα που δήλωσαν οι φορολογούμενοι.