Μόνο η «έμπρακτη μετάνοια» θα σώσει τους στρατηγικούς κακοπληρωτές -που ευθύνονται για περίπου 20 δισ. ευρώ προβληματικών δανείων- από τις εις βάρος τους νομικές ενέργειες. Ιδιώτες και επιχειρήσεις ανήκουν εξίσου στην κατηγορία αυτή, στην οποία έχει επικεντρωθεί η προσπάθεια των τραπεζών να καλύψουν χαμένο χρόνο και να αποκαταστήσουν την κουλτούρα πληρωμών που χάθηκε τα τελευταία χρόνια.
Εκτιμήσεις τραπεζών κάνουν λόγο για 15 με 20 δισ. ευρώ «κόκκινων» δανείων που προέρχονται από strategic defaulters και στις πιο χτυπητές περιπτώσεις εξ αυτών έχει αρχίσει η κοινοποίηση των σχετικών εγγράφων. Καθώς τα πιστωτικά ιδρύματα έχουν «προϋπολογίσει» από 5 ως και 10 δισ. ευρώ μείωση NPEs από πλειστηριασμούς ως το τέλος του 2019, το μέσο αυτό είναι το πιο άμεσο μέτρο είσπραξης είτε μέσω της πίεσης που ασκείται στους στρατηγικούς κακοπληρωτές είτε μέσω της ρευστοποίησης που θα γίνει στο τέλος.
Όσο, πάντως, παίρνουν μπροστά οι μηχανές της ενεργότερης διαχείρισης των προβληματικών δανείων, αναμένεται επιτάχυνση τόσο των πλειστηριασμών, με επίκεντρο τη δεξαμενή που προαναφέρθηκε και έχει αρκετό «λίπος», όσο και της πώλησης δανείων. Παρότι η αγορά δεν έχει ακόμη διαμορφωθεί και οι τιμές παραμένουν εξαιρετικά αποτρεπτικές, η πώληση συγκεκριμένων μεγάλων επιχειρηματικών δανείων που «ακουμπούν» σε περιπτώσεις μετόχων που δεν αποτελούν μέρος της λύσης, σε συνδυασμό με τις ευχέρειες του νόμου για απομάκρυνσή τους, θα αποτελέσει πρόσθετο μοχλό πίεσης.
Όπως διευκρινίζουν τραπεζικά στελέχη στη Ναυτεμπορική, το επικοινωνιακό στοιχείο είναι ίσως το πιο βασικό, με την έννοια ότι η «μετατροπή» στρατηγικών κακοπληρωτών σε συνεργάσιμους, στον βαθμό που μπορεί να γίνει έστω με την απειλή του πλειστηριασμού, θα έχει την πιο άμεση επίπτωση στα χαρτοφυλάκια.
Ούτε από τις ρευστοποιήσεις ακινήτων, ούτε από πωλήσεις δανείων θα έρθουν σε αυτή τη φάση μεγάλες εισπράξεις, σημειώνουν τραπεζίτες, που επισημαίνουν πόσο κρίσιμο είναι, για παράδειγμα, ότι και ο νόμος για τον εξωδικαστικό συμβιβασμό κλείνει την πόρτα στους κατά σύστημα κακοπληρωτές.
Ελλείψει καταφυγίου, γιατί και ο νόμος Κατσέλη έχει βελτιωθεί επί το αυστηρότερο, αναμένεται ότι η εκστρατεία των τραπεζών θα έχει επιτυχία και θα «ξετρυπώσει» έχοντες που δεν πληρώνουν, ωθώντας τους σε συνεννόηση με τα πιστωτικά ιδρύματα. Είναι ενδεικτικό ότι κατά την περίοδο παγώματος τον πλειστηριασμών λόγω απεργίας των δικηγόρων, λίγες ημέρες στις αρχές του 2015 που έγιναν ορισμένες διαδικασίες, οι ίδιοι οι οφειλέτες ζήτησαν να σταματήσουν την εκπλειστηρίαση καταβάλλοντας οφειλόμενα.
Οι τραπεζίτες εκτιμούν ότι στους strategic defaulters αναλογεί το 20% των προβληματικών δανείων και τα 20 δισ. ευρώ προέρχονται τόσο από ιδιώτες όσο και από επιχειρήσεις με το ίδιο ποσοστό. Ειδικά δε για τους επιχειρηματίες που αποφεύγουν τις υποχρεώσεις τους, το αναμενόμενο νέο πτωχευτικό πλαίσιο θα περιλαμβάνει το χρήσιμο εργαλείο της δυνατότητας απομάκρυνσης μετόχων και διοικήσεων που δεν συμβάλλουν στην εξεύρεση λύσης.
Ομάδες συνεργασίας συστημικών ιδρυμάτων
Ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας αναφέρθηκε στο θέμα πρόσφατα στη Βουλή και στο πλαίσιο της πάταξης των «μπαταχτσήδων», όπως είπε είναι ο ένας στους έξι, έκανε λόγο για κλάδους που πήγαν καλύτερα από άλλους στην κρίση, αλλά έχουν και μεγαλύτερο αναλογικά ποσοστό NPEs.
Τραπεζικά στελέχη σημειώνουν ότι, για παράδειγμα, ο τουριστικός κλάδος -που δεν επλήγη όσο άλλοι- έχει NPEs στο 54% του συνόλου των δανείων. Ο εντοπισμός των strategic defaulters και πολύ περισσότερο η αντιμετώπισή τους θα γίνει ευκολότερα και από τη συνεργασία μεταξύ των συστημικών τραπεζών, όπου υπάρχει κοινή τους έκθεση στις μεγάλες επιχειρήσεις.
Πέραν της κοινής πλατφόρμας του KKR με την Alpha Bank και τη Eurobank,όπου πιθανότατα θα ενταχθεί η Τράπεζα Πειραιώς ενδεχομένως και η Εθνική, η συνεργασία έχει σταθεροποιηθεί με ομάδες εργασίας και ο εμπλουτισμός του νομοθετικού πλαισίου με τον εξωδικαστικό συμβιβασμό και στη συνέχεια, με τον πτωχευτικό νόμο, θα φέρει -όπως αναμένουν οι τράπεζες- πιο καλά αποτελέσματα.
Γ. Σταθάκης: Καθολικός ο εξωδικαστικός συμβιβασμός
Για σταθεροποίηση των «κόκκινων» δανείων στο 45% του συνόλου των δανείων έκανε λόγο ο υπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης Γιώργος Σταθάκης, μιλώντας στο Thessaloniki Summit 2016, που πραγματοποιείται από χθες στη Θεσσαλονίκη, με πρωτοβουλία του ΣΒΒΕ και της Συμεών Τσοκώκος Α.Ε., με χορηγό επικοινωνίας τη Ναυτεμπορική.
Ο κ. Σταθάκης επεσήμανε ότι το επόμενο διάστημα θα κατατεθεί και το μόνο «όπλο» που λείπει από το νομικό-θεσμικό πλαίσιο για την αποκατάσταση του τραπεζικού συστήματος, ήτοι ο εξωδικαστικός συμβιβασμός, ο οποίος σε αντίθεση με το νόμο Δένδια -όπως σημείωσε- «είναι καθολικός, δηλαδή αφορά όλα τα χρέη και όλες τις επιχειρήσεις και αντιμετωπίζει τους πιστωτές ισότιμα, τόσο τις τράπεζες όσο και το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία».
Οι στόχοι για τα «κόκκινα» δάνεια, πρόσθεσε ο κ. Σταθάκης σχετικά, έχουν τεθεί και είναι διατυπωμένοι μέχρι το 2019: αφορούν την απομείωσή τους κατά 40% έως το τέλος αυτής της περιόδου. «Το πρόβλημα των “κόκκινων” δανείων φαίνεται να μπαίνει για πρώτη φορά σε ένα πλαίσιο σταθερής διαχείρισης με προοπτική αποκλιμάκωσής τους τα επόμενα τέσσερα χρόνια» τόνισε χαρακτηριστικά.
Περαιτέρω, γνωστοποίησε ότι εντός του Οκτωβρίου θα κατατεθεί το νομοσχέδιο για την ίδρυση της επιχείρησης σε μια ημέρα και αυτήν τη λειτουργία θα την πάρουν τα Επιμελητήρια, ενώ εκτίμησε ότι η εθνική οικονομία βρίσκεται σήμερα σε σημείο καμπής, με κλείσιμο του κύκλου της ύφεσης. Παράλληλα προέβλεψε ότι το 2017 θα κινηθεί σε ρυθμούς ισχυρής ανάπτυξης της τάξης του 2,5% με 3%. Επιπλέον προανήγγειλε ότι σύντομα θα επιτευχθεί η ένταξη των ελληνικών τραπεζών στο σύστημα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ.
στο 