Με μια νέα πραγματικότητα έρχονται πλέον
αντιμέτωπα νοικοκυριά και επιχειρήσεις που τα δάνειά τους έχουν «κοκκινήσει»: Η
ενεργοποίηση του νέου Εξωδικαστικού καταργεί όλα τα προηγούμενα καθεστώτα
πρώτης κατοικίας όπως τουλάχιστον τα γνωρίζαμε την τελευταία δεκαετία. Αυτό
όμως δεν σημαίνει ότι μένουν χωρίς προστασία από πλειστηριασμούς… οι πάντες.
Γράφει ο Βαγγέλης Δουράκης
Άνοιξε η πλατφόρμα του νέου Εξωδικαστικού
που ενεργοποιεί μια σειρά από διατάξεις για τα χρέη σε Τράπεζες, Εφορία,
Ασφαλιστικά Ταμεία, ΟΤΑ, αλλά και προς τρίτους: Με την υιοθέτηση του νέου Εξωδικαστικού
δεν είναι λίγα τα νοικοκυριά που αναρωτιούνται εάν με το νέο νόμο μπορούν να
προστατέψουν από πλειστηριασμούς το σπίτι τους. Υπάρχουν λοιπόν εκείνα τα «κόκκινα» νοικοκυριά που -υπό προϋποθέσεις-
μπορούν να «φρενάρουν» τις όποιες διαδικασίες. Υπάρχουν όμως και εκείνοι
που εκ των πραγμάτων θα πρέπει να τα βρουν απευθείας με την Τράπεζα.
Πότε ενεργοποιείται η προστασία Α΄κατοικίας
Στην ερώτηση λοιπόν εάν προστατεύεται η πρώτη κατοικία η απάντηση είναι
Ναι. Υπάρχει όμως μία βασική προϋπόθεση: Το νοικοκυριό που θα αιτηθεί προστασία
της κατοικίας του θα πρέπει να έχει χαρακτηριστεί «ευάλωτο». Ποια όμως είναι «ευάλωτα νοικοκυριά»; Εκείνα που πληρούν συγκεκριμένα
κριτήρια, δηλαδή εμφανίζουν εισόδημα που δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τις 7.000 ευρώ εάν πρόκειται για μονοπρόσωπο
νοικοκυριό, ποσό που προσαυξάνεται κατά 3.500 ευρώ για κάθε επιπλέον μέλος του
νοικοκυριού. Στη μονογονεϊκή οικογένεια, για το πρώτο ανήλικο μέλος του
νοικοκυριού ορίζεται προσαύξηση 7.000 ευρώ. Στα νοικοκυριά με απροστάτευτα
τέκνα, ορίζεται προσαύξηση 7.000 ευρώ για κάθε απροστάτευτο τέκνο. Το συνολικό
εισόδημα δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 21.000 ευρώ ετησίως, ανεξαρτήτως της
σύνθεσης του νοικοκυριού.
Και… περιουσιακά κριτήρια
Σε ό,τι αφορά τα περιουσιακά στοιχεία, θα πρέπει η συνολική φορολογητέα
αξία της ακίνητης περιουσίας του νοικοκυριού να μην υπερβαίνει τις 120.000 ευρώ
για το μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενη κατά 15.000 ευρώ για κάθε
πρόσθετο μέλος και έως τις 180.000 ευρώ. Το συνολικό ύψος των καταθέσεων του
νοικοκυριού ή/και η τρέχουσα αξία μετοχών, ομολόγων κ.λπ. δεν θα πρέπει να
υπερβαίνει τις 7.000 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενη κατά 3.500
ευρώ για κάθε επιπλέον μέλος του νοικοκυριού. Στη μονογονεϊκή οικογένεια, για
το πρώτο ανήλικο μέλος του νοικοκυριού ορίζεται προσαύξηση 7.000 ευρώ. Στα
νοικοκυριά με απροστάτευτα τέκνα ορίζεται προσαύξηση 7.000 ευρώ για κάθε
απροστάτευτο τέκνο. Εφόσον πληροί τα συγκεκριμένα κριτήρια ένα νοικοκυριό και ενταχθεί στις
διατάξεις του νόμου «κερδίζει» αναστολή των διαδικασιών αναγκαστικής
εκτέλεσης, όπως διαταγές πληρωμής, κατασχέσεις τραπεζικών λογαριασμών, καθώς και
δεσμεύσεις και πλειστηριασμούς στην κινητή και ακίνητη περιουσία του.
Επιδότηση
δόσης έως και 210 ευρώ
Τα ευάλωτα νοικοκυριά όμως
εφόσον διευθετήσουν τα χρέη τους όχι μόνον θα γλιτώσουν τον πλειστηριασμό, αλλά
θα μπορούν να εξασφαλίσουν και επιδότηση της δόσης των δανείων με
υποθήκη/προσημείωση στην 1η κατοικία, για 5 έτη: Το
μέγιστο ποσό της επιδότησης δόσης, για τα νοικοκυριά που πληρούν τα κριτήρια,
είναι εβδομήντα (70) ευρώ ανά μήνα για τον αιτούντα και επιπλέον τριάντα πέντε
(35) ευρώ τον μήνα για κάθε επιπλέον μέλος του νοικοκυριού. Στη μονογονεϊκή
οικογένεια χορηγείται επιπλέον προσαύξηση τριάντα πέντε (35) ευρώ τον μήνα και
στα νοικοκυριά με απροστάτευτο/α τέκνο/α, επιπλέον προσαύξηση 35 ευρώ τον μήνα
για κάθε απροστάτευτο τέκνο. Ως ανώτατο όριο της επιδότησης ορίζονται τα 210
ευρώ μηνιαίως, ανεξαρτήτως της σύνθεσης του νοικοκυριού.
Εδώ
πάντως πρέπει να σημειωθεί πως ο οφειλέτης έχει την υποχρέωση να τηρεί τη
ρύθμιση και να καταβάλει εμπρόθεσμα και προσηκόντως το σύνολο του υπολοίπου
δόσης επί της οποίας χορηγείται η επιδότηση δόσης, σύμφωνα με τους όρους της
σύμβασης αναδιάρθρωσης. Σε
περίπτωση που δεν καταβάλλει εμπρόθεσμα το υπόλοιπο της δόσης, και εκπέσει από
τη σύμβαση, ακόμα και αν ο πιστωτής δεν ασκήσει τα δικαιώματά του για την
έκπτωση του οφειλέτη, οφείλει να επιστρέψει τα ποσά επιδότησης δόσης που έλαβε,
ως αχρεωστήτως καταβληθέντα!
Ποιοι μένουν εκτός προστασίας α΄κατοικίας
Στις διατάξεις του νέου εξωδικαστικού μπορούν να προσφύγουν και ελεύθεροι
επαγγελματίες που έχουν πάρει επιχειρηματικά δάνεια με ενέχυρο την πρώτη τους
κατοικία. Υπάρχουν όμως και εκείνοι που δεν θα τύχουν προστασίας της πρώτης τους
κατοικίας.
Όσοι χρωστούν μόνον σε μια τράπεζα και το δάνειό τους έχει «κοκκινήσει» δεν
μπορούν να μπουν στο νέο Πτωχευτικό. Εκτός των προστατευτικών του διατάξεων,
μένουν και εκείνοι που υπερβαίνουν τα εισοδηματικά όρια για τα ευάλωτα
νοικοκυριά. Τα «φίλτρα» του νέου νόμου –πόσο μάλλον όταν προϋπόθεση ένταξης
είναι η άρση του τραπεζικού απορρήτου- είναι ικανά να εντοπίζουν και τους
στρατηγικούς κακοπληρωτές που φυσικά δεν θα έχουν τρόπο να προστατέψουν την
πρώτη τους κατοικία. Όσοι μένουν εκτός των προστατευτικών διατάξεων του νόμου η μόνη λύση που
έχουν είναι να διευθετήσουν το χρέος τους μετά από απευθείας διαπραγμάτευση με
την τράπεζά τους. Η αίτηση για τον νέο Εξωδικαστικό γίνεται ηλεκτρονικά μέσα από την
πλατφόρμα της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους.