Νέες διευκρινίσεις περί αλληλέγγυας ευθύνης για την καταβολή ασφαλιστικών εισφορών των νομικών προσώπων δίνει με εγκύκλιο του ο ΕΦΚΑ.
Παράλληλα, επισημαίνεται πως σύμφωνα με την εγκύκλιο, δεν επέρχεται καμία μεταβολή ως προς τον κατάλογο των ευθυνόμενων προσώπων με βάση την ιδιότητα ευθύνης με την οποία συμμετέχουν στη διοίκηση των νομικών προσώπων, δηλαδή, η ευθύνη εξακολουθεί να βαρύνει τα πρόσωπα που είναι νόμιμοι εκπρόσωποι, πρόεδροι, διαχειριστές, διευθύνοντες σύμβουλοι, εντεταλμένοι στη διοίκηση και εκκαθαριστές των νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων. Καινοτόμο στοιχείο της νέας διάταξης αποτελεί η πρόσθετη συσχέτιση της ευθύνης των προαναφερθέντων προσώπων αφενός με την λήξη της προθεσμίας καταβολής των ασφαλιστικών εισφορών και αφετέρου με την ύπαρξη ή μη υπαιτιότητας από πλευράς των εν λόγω προσώπων.
Αναλυτικά, στην εγκύκλιο αναφέρονται μεταξύ άλλων τα εξής:
-Οι ασφαλιστικές εισφορές
Ειδικότερα, σύμφωνα
με το άρθρο 64 του Ν.4446/2019, η παράγραφος 1 του άρθρου 31 αντικαθίσταται ως
εξής:
«1. Τα πρόσωπα που
είναι νόμιμοι εκπρόσωποι, πρόεδροι, διαχειριστές, διευθύνοντες σύμβουλοι,
εντεταλμένοι στη διοίκηση και εκκαθαριστές των νομικών προσώπων και νομικών
οντοτήτων, όπως αυτές προσδιορίζονται στο άρθρο 3 του ν. 4174/2013 (Κώδικας
Φορολογικής Διαδικασίας, Α’ 170), κατά τον χρόνο της διάλυσης ή συγχώνευσής
τους, ευθύνονται προσωπικά και αλληλέγγυα και εις ολόκληρον για την καταβολή
των ασφαλιστικών εισφορών, πρόσθετων τελών, προσαυξήσεων και λοιπών
επιβαρύνσεων που οφείλονται από αυτά τα νομικά πρόσωπα και τις νομικές οντότητες
προς τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης ανεξάρτητα από τον χρόνο βεβαίωσής τους,
εφόσον συντρέχουν σωρευτικά οι κατωτέρω προϋποθέσεις:
α. τα ανωτέρω
πρόσωπα είχαν μια από τις ανωτέρω ιδιότητες είτε κατά τη διάρκεια λειτουργίας
του νομικού προσώπου είτε κατά τον χρόνο λύσης, διάλυσης ή συγχώνευσης του είτε
κατά τη διάρκεια της εκκαθάρισης του νομικού προσώπου,
β. οι οφειλές
κατέστησαν ληξιπρόθεσμες κατά τη διάρκεια της θητείας τους υπό κάποια εκ των
ανωτέρω ιδιοτήτων, με την επιφύλαξη των επόμενων εδαφίων. Αν οι οφειλές
διαπιστώνονται μετά από έλεγχο, ως αλληλεγγύως υπεύθυνα πρόσωπα κατά την έννοια
της παραγράφου αυτής, νοούνται μόνο τα πρόσωπα στα οποία συνέτρεχαν οι
προϋποθέσεις των στοιχείων α’ και γ’ κατά το έτος ή την περίοδο στην οποία
ανάγονται οι οφειλές αυτές. Σε περίπτωση που οι υπό παρ.1 οφειλές έχουν υπαχθεί
σε ρύθμιση, η αλληλέγγυα ευθύνη βαραίνει και τα πρόσωπα στα οποία συνέτρεχαν οι
προϋποθέσεις των στοιχείων α’ και γ’ κατά τον χρόνο που κάθε δόση της ρύθμισης
κατέστη ληξιπρόθεσμη ή η ρύθμιση απωλέσθηκε. Για τα ποσά των τόκων, των
προσαυξήσεων, των προστίμων και των λοιπών χρηματικών κυρώσεων, η αλληλέγγυα
ευθύνη βαραίνει τα πρόσωπα που είναι αλληλεγγύως υπεύθυνα για την κύρια οφειλή
επί της οποίας υπολογίζονται και επιβάλλονται τα ποσά αυτά,
γ. οι εν λόγω
οφειλές δεν καταβλήθηκαν ή δεν αποδόθηκαν στο Δημόσιο από υπαιτιότητα των
ανωτέρω προσώπων. Το βάρος απόδειξης για την μη ύπαρξη υπαιτιότητας, φέρουν τα
υπό παραγράφου 1 πρόσωπα. Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας δύνανται να
ορίζονται ενδεικτικά περιπτώσεις έλλειψης υπαιτιότητας.
Στα νομικά πρόσωπα
ή νομικές οντότητες που συγχωνεύομαι, ευθύνεται αλληλεγγύως με τα παραπάνω
πρόσωπα για την πληρωμή των οφειλόμενων ασφαλιστικών εισφορών και των επ’ αυτών
τόκων, προστίμων και προσαυξήσεων και οποιωνδήποτε χρηματικών κυρώσεων του
διαλυόμενου νομικού προσώπου και εκείνο ή εκείνη η νομική οντότητα που το
απορρόφησε ή το νέο νομικό πρόσωπο ή η νέα νομική οντότητα που συστήθηκε,
ανεξάρτητα από τον χρόνο βεβαίωσής τους.»
-Τα παραδείγματα
Για την καλύτερη κατανόηση του νέου τρόπου ορισμού της έκτασης ευθύνης παρατίθενται τα ακόλουθα παραδείγματα.
Παράδειγμα 1:
Το συνυπόχρεο πρόσωπο με ιδιότητα ευθύνης «009 – ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ» και θητεία ευθύνης από 15/10/2015 μέχρι 16/9/2018, ευθύνεται μόνο για τις οφειλές του πρωτοφειλέτη με νομική μορφή «008 – ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ (ΑΕ)» με χρονική περίοδο ασφάλισης από τον 9/2015 μέχρι και τον 7/2018, διότι η προθεσμία καταβολής για τον 9/2015 έληξε στις 30/10/2015, δηλαδή εντός της θητείας του, όπως και η προθεσμία καταβολής για τον 7/2018, η οποία έληξε στις 31/8/2018. Για τον 8/2018 δεν ευθύνεται διότι n προθεσμία καταβολής έληξε πετά την λήξη της θητείας του, στις 30/9/2018.
Παράδειγμα 2 :
Το συνυπόχρεο πρόσωπο με ιδιότητα ευθύνης «004 – ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣ» και θητεία ευθύνης από 15/8/2014 μέχρι 31/7/2017, ευθύνεται μόνο για τις οφειλές του πρωτοφειλέτη με νομική μορφή «009 – ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ (ΕΠΕ)» με χρονική περίοδο ασφάλισης από τον 7/2014 μέχρι και τον 6/2017, διότι η προθεσμία καταβολής για τον 7/2014 έληξε στις 31/8/2014, δηλαδή εντός της θητείας του, όπως και η προθεσμία καταβολής για τον 6/2017, η οποία έληξε στις 31/7/2017. Για τον 7/2017 δεν ευθύνεται διότι n προθεσμία καταβολής έληξε πετά τη λήξη της θητείας του, στις 31/8/2017.
Από τα παραπάνω παραδείγματα, προκύπτει ότι στην ευθύνη των διοικούντων νομικά πρόσωπα περιλαμβάνονται πλέον πράξεις βεβαίωσης οφειλής που ανάγονται σε περιόδους ασφάλισης οι οποίες αρχίζουν εντός του προηγούμενου μήνα από τον μήνα έναρξης της θητείας τους και λήγουν εντός του προπροηγούμενου μήνα από τον μήνα λήξης της θητείας τους. Στην ειδική, δε, περίπτωση λήξης της θητείας τους κατά την τελευταία ημέρα του μήνα, στην ευθύνη τους περιλαμβάνονται και πράξεις βεβαίωσης οφειλής που ανάγονται σε περιόδους ασφάλισης οι οποίες λήγουν εντός του προηγούμενου μήνα από τον μήνα λήξης της θητείας τους.