Αντίστροφα μετρά ο χρόνος έως την ημέρα που θα κατατεθεί το μινι- ασφαλιστικό στη Βουλή. Μέσα στις επόμενες ώρες αναμένεται να αναρτηθεί για δημόσια διαβούλευση το εν λόγω νομοσχέδιο που φέρνει ανατροπές σε μια σειρά από συνταξιοδοτικά και ασφαλιστικά ζητήματα. Διαγραφή χρεών για σχεδόν 250.000 επαγγελματίες, πλαφόν στις επικουρικές, ρυθμίσεις για ενστόλους, αύξηση των δόσεων αποπληρωμής οφειλών περιλαμβάνει μεταξύ άλλων το μίνι-ασφαλιστικό.
Γράφει ο Βαγγέλης Δουράκης
«Φρένο» στις ποινικές διώξεις όσων ρυθμίζουν τα χρέη τους προς τα Ταμεία και τα εξυπηρετούν κανονικά βάζει το νέο νομοσχέδιο, ενώ δίνει «άφεση αμαρτιών» σε εκείνους που είδαν στους τραπεζικούς τους λογαριασμούς να μπαίνουν επιδόματα του ΟΠΕΚΑ… κατά λάθος και παρόλα αυτά τα ξόδεψαν. Επίσης, σε συγκεκριμένα Ταμεία «ψαλιδίζεται» το ποσοστό αναπηρίας που απαιτείται για την λήψη των σχετικών παροχών.
«Κερδισμένοι» από τη διαγραφή χρεών
Ορίζονται ακόμη με το μίνι – ασφαλιστικό τα 10 έτη ως χρονικό όριο παραγραφής οφειλών προς τον ΕΦΚΑ, μετά και την απόφαση του ΣτΕ που έκρινε πως η 20ετής παραγραφή, η οποία ίσχυε ;έως σήμερα, είναι αντισυνταγματική.
Η ρύθμιση όμως καλύπτει μόνο όσους δεν έχουν βεβαιωμένες οφειλές από τον ΕΦΚΑ, δεν αφορά, δηλαδή, στο σύνολο όσων χρωστούν στον Φορέα. Με άλλα λόγια μιλάμε για παραγραφή οφειλών οι οποίες δεν έχουν αναζητηθεί μέσα σε μια 10ετία από τον ΕΦΚΑ. Οι υπόλοιπες δεν παραγράφονται.
«Κερδισμένοι» από τη μείωση του χρόνου παραγραφής εκτιμάται ότι θα είναι περίπου 250.000 ελεύθεροι επαγγελματίες και αγρότες με μη βεβαιωμένα χρέη. Με την παραγραφή ενός μέρους των οφειλών, και εφόσον το εναπομείναν χρέος δεν ξεπερνά τα 20.000 ευρώ για τους επαγγελματίες και τις 6.000 ευρώ για τους αγρότες, η πόρτα της συνταξιοδότησης θα ανοίξει. Από 1/1/2027 ο χρόνος παραγραφής μειώνεται στα πέντε έτη.
Η αύξηση των δόσεων για χρέη στα ταμεία
Με άλλη διάταξη στο σχετικό νομοσχέδιο, οι δόσεις της πάγιας ρύθμισης οφειλών από 12 θα γίνουν 24, προκειμένου ο ΕΦΚΑ να εναρμονιστεί με την Εφορία. Θα υπάρξει δικαίωμα μετατροπής στο νέο καθεστώς για όσους βρίσκονται ήδη σε καθεστώς καταβολής δόσεων, έτσι ώστε να περιοριστεί η μηνιαία επιβάρυνσή τους. Το ελάχιστο μηνιαίο ποσό της δόσης θα είναι 50 ευρώ.
Ακόμη, παύουν να αναζητούν οι υπηρεσίες του ΟΠΕΚΑ εκκρεμείς οφειλές ατόμων που είχαν εισπράξει επιδόματα του Οργανισμού χωρίς να έχουν το σχετικό δικαίωμα! Η υπόθεση έχει ως εξής: Στο πλαίσιο ελέγχων το Κράτος εντόπισε -καθυστερημένα – πολλές περιπτώσεις πολιτών που λάμβαναν επιδόματα – κυρίως αναπηρικά, συνήθως μέσω Δήμων – χωρίς να τα δικαιούνται. Οι υπηρεσίες διέκοψαν την καταβολή τους, αναζητώντας αναδρομικά τα αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά.
Σε ποιους θα δοθεί «άφεση αμαρτιών»
Έρχεται λοιπόν το Υπουργείο Εργασίας και κρίνει πως στη συντριπτική τους πλειοψηφία τα «ξόδεψαν»… καλόπιστα, οπότε δεν υπάρχει πλέον λόγος το Κράτος να διεκδικεί αυτά τα ποσά!
Για τις υπόλοιπες περιπτώσεις αχρεωστήτως καταβληθεισών παροχών υιοθετούνται ευνοϊκά μέτρα, με διάκριση μεταξύ αμέλειας και δόλου, όπως η τριετής παραγραφή οφειλών, η δυνατότητα εξόφλησής τους με δόσεις ή συμψηφισμούς με μελλοντικές καταβολές, καθώς και η μη αναζήτηση πολύ χαμηλών οφειλών (κάτω των 50 ευρώ). Λαμβάνεται έτσι υπόψη η καθυστέρηση του κράτος στους ελέγχους και γίνεται σεβαστή η καλή πίστη των αναπήρων για τα επιδόματα.
Παύει επίσης η υφ’ όρον ποινική δίωξη των οφειλετών ρυθμισμένων ασφαλιστικών οφειλών για όσο διάστημα εξυπηρετείται η ρύθμιση. Με τον τρόπο αυτό αποφεύγεται η επαναλαμβανόμενη επιβεβαίωση τήρησης της ρύθμισης στο δικαστήριο. Ουσιαστικά θα δοθεί το δικαίωμα στους συνεπείς στους συνεπείς που έχουν κάνει ρύθμιση, η υπόθεσή τους να μπαίνει στο αρχείο, και να βγαίνει εάν και εφόσον πάψουν να είναι συνεπείς.
Ρυθμίσεις για ένστολους και δημοσίους υπαλλήλους και ΑμεΑ
Μπαίνει ακόμη «πλαφόν» στις επικουρικές και διευθετούνται ζητήματα που αφορούν στις συντάξεις των ενστόλων.
Συγκεκριμένα:
- Επεκτείνεται σε όλους τους ενστόλους το δικαίωμα της «μάχιμης πενταετίας», δηλαδή της αναγνώρισης έως και πέντε επιπλέον ετών ασφάλισης, καταβάλλοντας τις αντίστοιχες εισφορές. Πλέον όσοι ένστολοι εξαιρούνταν (π.χ. ορισμένες κατηγορίες πυροσβεστών, λιμενικών, αστυνομικών και υπηρετούντων στην αεροπορία) από τη σχετική ρύθμιση αποκτούν πλέον το δικαίωμα αυτό, ανεξαρτήτως μονάδας υπηρεσίας, αν είναι παλαιοί ή νέοι ασφαλισμένοι (προ ή μετά το 2011) και ανεξαρτήτως της σχέσης εργασίας με την οποία υπηρετούν (μόνιμοι και μη).
- Θεσπίζεται πλαφόν σε υψηλές επικουρικές συντάξεις, ίσο με το 6/20 του πλαφόν κύριας σύνταξης (1.382,40€ /μήνα). Η παρέμβαση κρίθηκε αναγκαία δεδομένου ότι με βάση τη νομοθεσία του 2015-2016 οι επικουρικές συντάξεις υπολογίζονται, κατά ένα μέρος τους, με βάση τις εισφορές που είχαν καταβληθεί κατά το χρονικό διάστημα 2002-2014. Όμως σε κάποιες περιπτώσεις οι εισφορές αυτές ενσωμάτωναν και κοινωνικούς πόρους, με αποτέλεσμα να καταλήγουν θεωρητικά σε πάρα πολύ υψηλές επικουρικές συντάξεις (ακόμα και 15.000 ευρώ το μήνα ή ακόμα και παραπάνω).
- Καταργείται η ειδική εισφορά 1% των ασφαλισμένων του πρώην Ταμείου Πρόνοιας των Δημοσίων Υπαλλήλων (ΤΠΔΥ), η οποία θεσπίστηκε για τη στήριξη της βιωσιμότητας του εν λόγω Ταμείου. Το ΤΠΔΥ είναι πλέον βιώσιμο και δεν υπάρχει λόγος συνέχισης της ειδικής εισφοράς που σταματά να παρακρατείται από τους δημοσίους υπαλλήλους, για τους οποίους η κράτηση δεν ήταν ανταποδοτική.
- Ενιαιοποίηση κανόνων αναπηρίας. Μείωση του ποσοστού αναπηρίας από 67% σε 50% για συγκεκριμένες ομάδες ασφαλισμένων, ως προϋπόθεση λήψης παροχών αναπηρίας. Ωφελούμενοι οι παλαιοί, προ του 1993 ασφαλισμένοι του ΟΑΕΕ, ΝΑΤ και ΟΓΑ. Πλέον, θα υπάρχει κι ενιαία ημερομηνία καταβολής της σύνταξης από την πρώτη ημέρα υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης λόγω αναπηρίας.