Με εισφορά αλληλεγγύης τα προνοιακά επιδόματα χιλιάδων αναπήρων

Τα dikaiologitika.gr έχουν παρουσιάσει αναλυτικά το ιστορικό των μεθοδεύσεων της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Οικονομικών και της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων (η οποία μετονομάσθηκε πλέον σε …. Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων), για την επιβολή ειδική εισφοράς αλληλεγγύης στα προνοιακά επιδόματα χιλιάδων αναπήρων. Αξίζει και πάλι να το υπενθυμίσουμε καθώς, με νεότερη εγκύκλιο που εξέδωσε πρόσφατα η Α.Α.Δ.Ε. εμμένει στην αυθαίρετη άποψη ότι τα επιδόματα αυτά θεωρούνται εισόδημα:

Πέρυσι, το υπουργείο Οικονομικών και η – “προκάτοχος” της Α.Α.Δ.Ε. – Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων επέβαλαν – παράνομα και αυθαίρετα – ειδική εισφορά αλληλεγγύης και στα προνοιακά επιδόματα των ατόμων με αναπηρίες κάτω του 80% καθώς και των ατόμων με αναπηρία 80% και άνω που δεν είναι τυφλοί ή δεν έχουν βαριά κινητική αναπηρία.

Συγκεκριμένα, στα ηλεκτρονικά έντυπα Ε1 των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος που αναρτήθηκαν πέρυσι στους λογαριασμούς χιλιάδων αναπήρων φορολογουμένων στο σύστημα ΤΑXISnet, η Γ.Γ.Δ.Ε. έχοντας τη σύμφωνη γνώμη του υπουργείου Οικονομικών, προσυμπλήρωσε τους κωδικούς 619-620 του πίνακα 6 με τα ποσά των προνοιακών επιδομάτων που έλαβαν οι συγκεκριμένοι φορολογούμενοι κατά τη διάρκεια του 2015. Στους κωδικούς αυτούς αναγράφονται μόνο ποσά εισοδημάτων απαλλασσόμενα από το φόρο εισοδήματος ή φορολογούμενα με ειδικό τρόπο, τα οποία όμως επιβαρύνονται με ειδική εισφορά αλληλεγγύης.

Όμως, σύμφωνα με την υπ’ αριθμόν ΠΟΛ. 1149/2013 που είχε εκδώσει η ίδια η Γ.Γ.Δ.Ε. στις 20-7-2013 για να ερμηνεύσει την παράγραφο 2 του άρθρου 29 του ν. 3986/2011, η οποία ορίζει την επιβολή της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, τα προνοιακά επιδόματα των αναπήρων δεν έπρεπε να προσυμπληρωθούν στους κωδικούς 619-620 του πίνακα 6, διότι «δεν φέρουν τα απαραίτητα γενικά εννοιολογικά χαρακτηριστικά του εισοδήματος, δίδονται ως κοινωνική παροχή για την αντιμετώπιση και κάλυψη συγκεκριμένων ειδικών δαπανών στις οποίες υποβάλλονται ευπαθείς ομάδες φορολογούμενων, δίδονται χωρίς αντάλλαγμα παροχής εργασίας, χωρίς να αποτελούν καρπό περιουσιακών στοιχείων, και συνεπώς δεν τίθεται θέμα επιβολής εισφοράς»!

Τέτοια ποσά είναι για παράδειγμα:

α) το προνοιακό επίδομα τυφλότητας

β) το διατροφικό επίδομα που δίνεται στους νεφροπαθείς, καθώς επίσης και σε όσους έχουν κάνει μεταμόσχευση καρδιάς, ήπατος, πνευμόνων και μυελού των οστών,

γ) τα επιδόματα λουτροθεραπείας, εισπνευσοθεραπείας, αεροθεραπείας και ενεσοθεραπείας που καταβάλλουν οι ασφαλιστικοί οργανισμοί στους δικαιούχους ασφαλισμένους,

δ) η μηνιαία οικονομική ενίσχυση που καταβάλλεται σε άτομα με βαριά νοητική υστέρηση, με εγκεφαλική παράλυση, με συγγενή αιμολυτική αναιμία ή αιμορραγική διάθεση, με βαριά αναπηρία σε ποσοστό 67% και άνω, και σε κωφάλαλα άτομα, αντίστοιχα, για την αντιμετώπιση των πρόσθετων δαπανών συντήρησης και περίθαλψής τους, καθώς και για την κάλυψη, εν γένει, των ειδικών αναγκών που προκύπτουν εξαιτίας της αναπηρίας τους.

Επιπλέον, σύμφωνα με την υπ’ αριθμόν ΠΟΛ. 1094/2015 εγκύκλιο της ίδιας της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων, “τα χρηματικά ποσά που καταβάλλονται ως οικονομική ενίσχυση – βοήθημα σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες (ηλικιωμένους, άτομα με ψυχωτικές παθήσεις, άστεγους, άπορους, άτομα με ειδικές ανάγκες κλπ), από το Δημόσιο ή από άλλους δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς (π.χ. Ν.Π.Δ.Δ., Ν.Π.Ι.Δ., οργανισμούς, ιδρύματα, κοινωφελείς περιουσίες του ν. 4182/2013, ιδιωτικές επιχειρήσεις κ.λπ.) δεν εμπίπτουν σε καμία κατηγορία εισοδήματος και δεν φορολογούνται”.

Παρά την ύπαρξη της ερμηνευτικής εγκυκλίου του 2013 και της νεώτερης εγκυκλίου του 2015, υπουργείο Οικονομικών και Γ.Γ.Δ.Ε. θεώρησαν από πέρυσι την άνοιξη ότι τα παραπάνω επιδόματα πρέπει να χαρακτηρίζονται ως “εισόδημα” απαλλασσόμενο μεν του φόρου εισοδήματος αλλά υπαγόμενο σε ειδική εισφορά αλληλεγγύης! Το νέο “σκεπτικό” πάνω στο οποίο στηρίχθηκαν ήταν ότι:

1) Τα χρηματικά ποσά που καταβάλλονται ως οικονομική ενίσχυση-βοήθημα σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες (άτομα με ειδικές ανάγκες, ηλικιωμένους, άπορους, κλπ) από το Δημόσιο ή από άλλους δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς όντως δεν εμπίπτουν σε καμία κατηγορία εισοδήματος του άρθρου 7 του ν. 4172/2013 και επομένως δε φορολογούνται. Όμως ο μη χαρακτηρισμός τους ως “εισόδημα” ισχύει μόνο εφόσον καταβάλλονται έκτακτα στα άτομα αυτά! Κι αυτό διότι “ένα ποσό χαρακτηρίζεται ως εισόδημα όταν υπάρχει περιοδικότητα, μόνιμη πηγή προέλευσης, καθώς και τακτική εκμετάλλευση της πηγής αυτής”.

2) Τα όσα διαφορετικά αναφέρουν οι εγκύκλιοι που εκδόθηκαν πριν την 1η-1-2014 έπαψαν πλέον να ισχύουν (!) από τότε που τέθηκε σε εφαρμογή ο νέος Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος (ν. 4172/2013). Κι αυτό διότι όλες οι ερμηνευτικές εγκύκλιοι που εκδόθηκαν πριν την 1η-1-2014, ημερομηνία έναρξης εφαρμογής του νέου Κ.Φ.Ε., αναφέρονταν στις διατάξεις του προηγούμενου Κ.Φ.Ε., του ν. 2238/1994, ο οποίος από την ίδια ημερομηνία καταργήθηκε! Ως εκ τούτου, τα όσα ήξεραν οι ανάπηροι με βάση την υπ’ αριθμόν ΠΟΛ. 1149/2013 εγκύκλιο της Γ.Γ.Δ.Ε. που εκδόθηκε στις 20-7-2013 θα πρέπει να τα ξεχάσουν, διότι η συγκεκριμένη εγκύκλιος, η οποία εξαιρούσε τα προνοιακά επιδόματα των αναπήρων από την έννοια του εισοδήματος και ως εκ τούτου διευκρίνιζε ότι αυτά δεν υπόκεινται σε ειδική εισφορά αλληλεγγύης, έπαψε να ισχύει από την 1η-1-2014, επειδή βασιζόταν στις διατάξεις του προηγούμενου Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ν. 2238/1994), ο οποίος καταργήθηκε από την 1η-1-2014, ημερομηνία έναρξης ισχύος του νέου Κ.Φ.Ε. (ν. 4172/2013)!

Συμπερασματικά, σύμφωνα με το παραπάνω σκεπτικό του υπουργείου Οικονομικών, τα χρηματικά ποσά που καταβάλλονται ως οικονομική ενίσχυση-βοήθημα σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες (άτομα με ειδικές ανάγκες, ηλικιωμένους, άπορους, κλπ) από το Δημόσιο ή από άλλους δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς, από την 1η-1-2014 και μετά, δεν εμπίπτουν σε καμία κατηγορία εισοδήματος και δε φορολογούνται, ΜΟΝΟ εφόσον καταβάλλονται ΕΚΤΑΚΤΑ στα άτομα αυτά! Αν υπάρχει περιοδικότητα στην καταβολή τους, μόνιμη πηγή προέλευσης, καθώς και “τακτική εκμετάλλευση της πηγής αυτής” τότε θεωρούνται εισόδημα.

Βασιζόμενη στο παραπάνω σκεπτικό του υπουργείου Οικονομικών, η Γ.Γ.Δ.Ε. προσυμπλήρωσε στους κωδικούς 619-620 του πίνακα 6 της περυσινής φορολογικής δήλωσης τα ποσά πολλών τακτά και μόνιμα καταβαλλόμενων προνοιακών επιδομάτων σε αναπήρους! Το αποτέλεσμα ήταν τα ποσά αυτά να θεωρηθούν αυτομάτως ως εισοδήματα φοροαπαλλαχθέντα επί των οποίων όμως πρέπει να επιβληθεί ειδική εισφορά αλληλεγγύης! Έτσι πολλοί ανάπηροι φορολογούμενοι, εξαιτίας της πρόσθεσης των ποσών αυτών στα λοιπά εισοδήματά τους, αναγκάστηκαν να εμφανίσουν στις φορολογικές τους δηλώσεις συνολικά ετήσια εισοδήματα πάνω από το όριο των 12.000 ευρώ και επιβαρύνθηκαν άδικα με ειδική εισφορά αλληλεγγύης.

Επίσης, πολλοί άλλοι ανάπηροι φορολογούμενοι των ίδιων κατηγοριών, εξαιτίας του γεγονότος ότι τα ποσά αυτά προσυμπληρώθηκαν στους κωδικούς 619-620 και προσμετρήθηκαν στα συνολικά τους ετήσια εισοδήματα, εκλήθησαν να πληρώσουν περισσότερη ειδική εισφορά αλληλεγγύης από αυτήν που θα κατέβαλλαν αν δεν είχαν συνυπολογισθεί τα ποσά αυτά στα συνολικά τους εισοδήματα.

Κανονικά, τα προνοιακά επιδόματα των ατόμων με αναπηρία κάτω του 80% καθώς και των ατόμων με αναπηρία 80% και άνω που δεν είναι τυφλοί ή δεν έχουν βαριές κινητικές αναπηρίες θα έπρεπε να είχαν προσυμπληρωθεί από τη Γ.Γ.Δ.Ε. στους κωδικούς 781-782 του πίνακα 6, όπου αναγράφονται όλα τα εισπραχθέντα ποσά που δεν αποτελούν εισόδημα, ώστε να μην συναθροίζονταν στα συνολικά εισοδήματα των δικαιούχων που λαμβάνονται υπόψη για την επιβολή της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης.

Ουσιαστικά, το υπουργείο Οικονομικών και η Γ.Γ.Δ.Ε. θεώρησαν ότι τα παραπάνω ποσά έχουν την εννοιολογική έννοια του εισοδήματος μόνο και μόνο επειδή καταβάλλονται τακτικά, κάθε μήνα! Ως εκ τούτου έκριναν ότι δεν έπρεπε πλέον να προσυμπληρώνονται στους κωδικούς 781-782 του πίνακα 6 της φορολογικής δήλωσης, όπου δηλώνονται τα ποσά που δεν θεωρούνται εισόδημα, αλλά στους κωδικούς 619-620 του ίδιου πίνακα, στους οποίους αναγράφονται τα απαλλασσόμενα από το φόρο εισοδήματος ποσά, τα οποία όμως υπόκεινται σε ειδική εισφορά αλληλεγγύης!

Η ίδια αδικία (προκαλούμενη από την παραπάνω νέα ερμηνεία του όρου του “εισοδήματος”, η οποία διαφέρει από όσα είχαν γίνει αποδεκτά μέχρι την 31η-12-2013) επαναλήφθηκε και φέτος, αυτή τη φορά από την Α.Α.Δ.Ε., με την σύμφωνη γνώμη του υπουργείου Οικονομικών και παρά τις έντονες διαμαρτυρίες των εκπροσώπων των αναπήρων. Στην απόφαση για τον τύπο και το περιεχόμενο των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων φορολογικού έτους 2016 που εξέδωσε τον περασμένο Μάρτιο ο Διοικητής της Α.Α.Δ.Ε. Γ. Πιτσιλής, την υπ’ αριθμόν ΠΟΛ. 1034/2017, αναφέρεται ότι στους κωδικούς 781-782 του πίνακα 6 του Ε1, όπου αναγράφονται τα ποσά τα οποία δεν θεωρούνται εισόδημα (και ως εκ τούτου δεν επιβαρύνονται με εισφορά αλληλεγγύης) συγκαταλέγονται οικονομικές ενισχύσεις που καταβάλλονται έκτακτα, σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες κι όχι και τα τακτικά καταβαλλόμενα προνοιακά επιδόματα των αναπήρων!

Στην ίδια απόφαση του κ. Πιτσιλή αναφέρεται εξάλλου ότι στους κωδικούς 619-620 του πίνακα 6 του Ε1 προσυμπληρώνονται για να υπαχθούν σε ειδική εισφορά αλληλεγγύης το εξωϊδρυματικό επίδομα και κάθε συναφές ποσό που καταβάλλεται σε αναπήρους και το οποίο συγκεντρώνει τα εννοιολογικά χαρακτηριστικά του εισοδήματος όπως περιοδικότητα και μόνιμη πηγή προέλευσης.

Την εμμονή της Α.Α.Δ.Ε. στην άποψη ότι τα προνοιακά επιδόματα χιλιάδων αναπήρων πολιτών πρέπει να θεωρούνται “εισόδημα” απαλλασσόμενο μεν από το φόρο εισοδήματος αλλά επιβαρυνόμενο με ειδική εισφορά αλληλεγγύης αποτυπώνει νεώτερη εγκύκλιος της Διεύθυνσης Εφαρμογής Άμεσης Φορολογίας της Α.Α.Δ.Ε., (η υπ’ αριθμόν πρωτοκόλλου ΔΕΑΦ Α 1099109 ΕΞ 2017), η οποία εκδόθηκε στις 27 Ιουνίου 2017. Στην εγκύκλιο επαναλαμβάνονται τα παραπάνω σαθρά επιχειρήματα που προαναφέραμε, ενώ για το ζήτημα που έχει ανακύψει εξαιτίας της προσμέτρησης των προνοιακών επιδομάτων στο συνολικό οικογενειακό εισόδημα των αναπήρων και της συνακόλουθης απώλειας απαλλαγών και εκπτώσεων από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. λόγω υπέρβασης των προβλεπόμενων εισοδηματικών ορίων η νέα εγκύκλιος της Α.Α.Δ.Ε. επιρρίπτει αδίκως ευθύνες στις υπηρεσίες και τους φορείς χορήγησης των επιδομάτων!

Πηγή: Taxheaven.gr