Βρίθει λαθών και αδικιών ο νέος τρόπος επανυπολογισμού των πάνω από 1 εκατομμύριο επικουρικών συντάξεων, με τους ειδικούς να κάνουν λόγο για μια ανεκδιήγητη ταλαιπωρία στην οποία έχουν υποβληθεί οι συνταξιούχοι, χωρίς να γνωρίζουν το πώς και το γιατί τους κόπηκε η σύνταξη.
Οι μειώσεις αφορούν στην κατάληξή τους περίπου 240.000 συντάξεις. Βέβαια, καθημερινά πληθαίνουν οι περιπτώσεις καταγγελιών για μειώσεις ακόμη και σε συνταξιούχους που το άθροισμα κύριας και επικουρικής σύνταξης είναι κάτω των 1.300 ευρώ μεικτά.
Το πιθανότερο, όπως επισημαίνουν στην Καθημερινή έγκριτοι νομικοί, είναι να πρόκειται για λάθος, το οποίο όμως πρέπει ο ίδιος ο συνταξιούχος να υποδείξει στο Ταμείο για να διεκδικήσει τη δικαίωσή του. Η αβεβαιότητα και η σύγχυση επιτείνονται όχι εξαιτίας των μέσων ενημέρωσης, αλλά του ίδιου του ΕΤΕΑ και του υπουργείου Εργασίας, που δεν ανοίγουν τα χαρτιά τους σχετικά με τον τρόπο επανυπολογισμού που ακολούθησαν.
Από τα συμπεράσματα που προκύπτουν στα δικηγορικά γραφεία, διαπιστώνονται σημαντικές διαφοροποιήσεις ακόμη και σε περιπτώσεις ασφαλισμένων από το ίδιο Ταμείο, με ίσες συντάξιμες αποδοχές και ίδια συντάξιμα έτη. Ασφαλισμένοι με χαμηλότερες αποδοχές και λιγότερα έτη ασφάλισης, μετά τον επανυπολογισμό, καταλήγουν με υψηλότερη σύνταξη σε σχέση με άλλους που είχαν περισσότερα έτη ασφάλισης και καλύτερες αποδοχές…
Μάλιστα, από την παρατήρηση των περιπτώσεων, οι νομικοί και οι επιστήμονες διαπιστώνουν ένα ακόμη παράδοξο. Ο νέος τρόπος επανυπολογισμού επιφέρει μεγαλύτερες μειώσεις σε όσες επικουρικές δεν είχαν υποστεί ή είχαν υποστεί μικρότερες περικοπές από τα μνημόνια 1 και 2, ήταν δηλαδή χαμηλές επικουρικές συντάξεις. Και αντίστροφα, συντάξεις υψηλές, που είχαν υποστεί σημαντικές μειώσεις από τα προηγούμενα μνημόνια, με τον επανυπολογισμό του νόμου Κατρούγκαλου δεν έχουν καθόλου μειώσεις ή έχουν πολύ μικρές…
Οσοι ασχολούνται με την κοινωνική ασφάλιση δηλώνουν ξεκάθαρα ότι «κάποια πράγματα δεν μπορεί να έχουν γίνει σωστά». Η υπουργική απόφαση που υπεγράφη εντός του καλοκαιριού προβλέπει διαφορετικό τρόπο επανυπολογισμού των συντάξεων σε σχέση με τον νόμο, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις προκύπτει ότι ο επανυπολογισμός δεν έγινε ούτε με βάση την υπουργική απόφαση. Στην πράξη, έγινε με κάποιες διαφοροποιήσεις.
Τα πραγματικά στοιχεία καταρρίπτουν παράλληλα και το βασικό επιχείρημα της ηγεσίας του υπουργείου Εργασίας, ότι ο επανυπολογισμός έγινε με στόχο την ισονομία και την κοινωνική δικαιοσύνη μεταξύ των ασφαλισμένων και των συνταξιούχων. Στα δικηγορικά γραφεία φθάνουν εκατοντάδες περιπτώσεις όπου διαπιστώνεται καθημερινά το κομφούζιο. Σε περιπτώσεις βαριάς αναπηρίας, το ποσοστό των μειώσεων φθάνει σχεδόν στο 50%. Αν και χρησιμοποιήθηκαν κάποιοι αλγόριθμοι, βάσει όλων των ενδείξεων, στηρίχθηκαν όχι στη λογική της αποκατάστασης της ισονομίας αλλά της επίτευξης συγκεκριμένου οικονομικού στόχου.
Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα κάποιων λίγων συνταξιούχων του ΕΤΕΑ που, κατά το πρώτο κύμα μειώσεων που έγινε τον Αύγουστο, έλαβαν μεγαλύτερη επικουρική σύνταξη εξαιτίας του επανυπολογισμού.
Οπως καταγγέλλουν οι ίδιοι, τον αμέσως επόμενο μήνα, οι συντάξεις τους μειώθηκαν τόσο σε σχέση με τον Αύγουστο όσο και σε σχέση με τον Ιούλιο. Νομικοί εκτιμούν ότι αυτό έγινε γιατί μόνο για τους συγκεκριμένους συνταξιούχους η εισφορά αλληλεγγύης επιβλήθηκε στο αρχικά καταβαλλόμενο ποσό και όχι στο ποσό που προέκυψε από τον επανυπολογισμό. Αυτό εκτιμάται ότι έγινε αυθαίρετα, με τη λογική ότι καμία σύνταξη μετά τον επαναπροσδιορισμό δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερη. Κάτι που δεν προβλέπεται από τον νόμο. Πιθανότατα να παρερμηνεύθηκε η διάταξη της υπουργικής απόφασης που προβλέπει ότι ο συντελεστής επανυπολογισμού δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερος του 1, αλλά, όπως εξηγούν οι ειδικοί, η απαγόρευση αφορά τον συντελεστή όχι το ποσό της σύνταξης.
Πολλά και απανωτά τα «κουρέματα»
Πολλαπλές και απανωτές είναι οι μειώσεις στις επικουρικές συντάξεις, σύμφωνα με τον πρώην διοικητή του ΕΤΕΑ Τάσο Πανανικολάου, ο οποίος μιλώντας στην Καθημερινή ξεκαθαρίζει ότι μπορεί ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, από το βήμα της ΔΕΘ, να αναφέρθηκε στην «κατάργηση της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος στα επικουρικά», όμως μέσω της πολιτικής που εφαρμόζει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ έχει επιβάλει σειρά μειώσεων σε νέους και παλαιούς συνταξιούχους. Μειώσεις μισθών, λόγω της αύξησης των εισφορών, επιβλήθηκαν και στους ασφαλισμένους. Αναλυτικά, σύμφωνα με τον πρώην διοικητή, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ έχει προχωρήσει μέσα σε ενάμιση χρόνο στις εξής μειώσεις:
α) Μείωση 6% στις επικουρικές μέσω της επιβολής εισφοράς υγείας από το καλοκαίρι του 2015.
β) Μειώσεις έως και 40% μέσω του επανυπολογισμού των καταβαλλόμενων συντάξεων.
γ) Εφαρμογή νέου τρόπου υπολογισμού των νέων συντάξεων με μειώσεις της τάξης του 37% (με θεσμοθέτηση για μεν μέχρι 31/12/2014 συντελεστή της τάξης του 0,45 ανά έτος για δε το χρονικό διάστημα από 1/1/2015 και μετά, βάσει των καταβληθεισών εισφορών στην ατομική μερίδα του κάθε ασφαλισμένου).
δ) Εφαρμογή αυξημένων εισφορών από 3% και 3% σε 3,5% και 3,5% για όλους τους ασφαλισμένους.
ε) Εφαρμογή της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος, που ως αντιπολίτευση αλλά και ως κυβέρνηση κατά τους πρώτους μήνες διακυβέρνησης είχαν δαιμονοποιήσει. Στην πράξη, ο νόμος Κατρούγκαλου επαναφέρει τη ρήτρα μηδενικού ελλείμματος ως αυτόματο μηχανισμό εξισορρόπησης σε περίπτωση ελλείμματος πλέον του 0,5% σε έξοδα/έσοδα.
στ) Ρευστοποίηση αποθεματικών για κάλυψη ελλειμμάτων αδιαφορώντας για τους μελλοντικούς συνταξιούχους και χωρίς καμία ρήτρα για χρηστή διαχείριση αποθεματικών με τουλάχιστον πρόβλεψη για θετική ρευστοποίηση τουλάχιστον στην αξία της αρχικής επένδυσης.
στο 