Νέα δεδομένα από φέτος για τις κληρονομιές καθώς ορισμένες δηλώσεις υποβάλλονται υποχρεωτικά ηλεκτρονικά από την 1η Ιανουαρίου 2023 στην πλατφόρμα της ΑΑΔΕ ” myProperty”.
Πρόκειται για τις αρχικές και τις τροποποιητικές δηλώσεις κληρονομιάς για θανάτους που έλαβαν χώρα από την 1η Ιανουαρίου 2022 οι οποίες θα πρέπει να υποβάλλονται στην παραπάνω πλατφόρμα. Ωστόσο την ίδια ώρα επισημαίνεται πως σε έντυπη μορφή εξακολουθούν να υποβάλλονται μέσω της εφαρμογής «Τα αιτήματά μου»:
- οι δηλώσεις που αφορούν σε ακίνητα εκτός συστήματος αντικειμενικών αξιών (Α.Π.Α.Α.)
- οι δηλώσεις αναβολής φορολογίας,
- οι δηλώσεις με αντικείμενο κινητά κάθε είδους ή μετρητά και δεν διασφαλίζεται η πληρωμή του φόρου από την περιουσία του υπόχρεου κληρονόμου, για τα οποία ο φορολογούμενος παρέχει ασφάλεια ή εγγυητική επιστολή τράπεζας, προκειμένου να βεβαιωθεί ο φόρος σε δόσεις,
- οι δηλώσεις κληρονομιάς επικαρπίας, η οποία περιέρχεται λόγω θανάτου του επικαρπωτή στον ψιλό κύριο που έχει αγοράσει την ψιλή κυριότητα, για την οποία υπόκειται σε φόρο για τα υπόλοιπα δέκατα της αξίας της πλήρους κυριότητας
- οι αρχικές δηλώσεις που η συνολική αξία του ενεργητικού κάθε δήλωσης υπολείπεται της συνολικής αξίας του παθητικού της ίδιας δήλωσης κληρονομιάς.
Φόρος κληρονομιάς: Σε πόσες δόσεις εξοφλείται
Σε έως 12 ίσες διμηνιαίες δόσεις καταβάλλεται ο φόρος κληρονομιάς που αφορά στον κληρονόμο. Ωστόσο ο φόρος μπορεί να εξοφληθεί σε έως 24 δόσεις εάν πρόκειται για ανήλικο υπόχρεο και η κάθε μία εκ των οποίων δεν μπορεί να είναι μικρότερη των 500 ευρώ, εκτός εάν είναι η τελευταία. Η πρώτη δόση καταβάλλεται έως την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου από τη βεβαίωση/έκδοση της πράξης μήνα και οι επόμενες έως την τελευταία εργάσιμη ημέρα των διμήνων που ακολουθούν.
Επίσης επισημαίνεται πως δικαίωμα έκπτωσης κατά 5% έχει ο υπόχρεος που καταβάλλει το σύνολο του φόρου μέσα στην προθεσμία καταβολής της πρώτης διμηνιαίας δόσης. Εάν ο φόρος που θα προκύψει είναι μικρότερος των 500 ευρώ, τότε το ποσό καταβάλλεται εφάπαξ και χωρίς έκπτωση.
Σε περίπτωση που η δήλωση αφορά μόνο σε κινητά και η καταβολή του φόρου δεν διασφαλίζεται, ο φόρος βεβαιώνεται και καταβάλλεται εφάπαξ εντός τριών ημερών από τη βεβαίωση ενώ σε περίπτωση εκπρόθεσμης τροποποιητικής δήλωσης, ο φόρος καταβάλλεται σε μία δόση εντός 30 ημερών χωρίς έκπτωση.
Τα “μυστικά” για τις κληρονομιές – Ερωτήσεις και απαντήσεις
Στη δημοσιότητα έδωσε πρόσφατα η ΑΑΔΕ έναν χρήσιμο οδηγό με ερωτήσεις και απαντήσεις για τις κληρονομιές. Αναλυτικά:
Ποιο είδος δήλωσης κληρονομιάς υποβάλλεται ηλεκτρονικά;
Υποβάλλονται ηλεκτρονικά, μέσω της εφαρμογής myPROPERTY της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης για θανάτους από 01/01/2022 και μετά:
1) οι αρχικές και τροποποιητικές δηλώσεις κληρονομιάς του υπόχρεου σε δήλωση κληρονόμου ή νόμιμου εκπροσώπου Νομικού Προσώπου, εφόσον δεν συντάσσεται συμβολαιογραφικό έγγραφο αποδοχής αυτής, για κινητά περιουσιακά στοιχεία με τη χρήση των προσωπικών του κωδικών πρόσβασης myAADE.
2) οι αρχικές και τροποποιητικές δηλώσεις κληρονομιάς με τις οποίες συντάσσεται συμβολαιογραφικό έγγραφο αποδοχής, συμπληρώνονται από τον πιστοποιημένο συμβολαιογράφο που θα καταρτίσει την συμβολαιογραφική πράξη της αποδοχής για κινητά περιουσιακά στοιχεία και ακίνητα εντός αντικειμενικού συστήματος και υποβάλλονται από τον υπόχρεο σε δήλωση ή τον νόμιμο εκπρόσωπο αυτού με τη χρήση των προσωπικών του κωδικών πρόσβασης myAADE.
Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να μην έχει προηγουμένως υποβληθεί άλλη δήλωση σε έντυπη μορφή στη ΔΟΥ.
- Οι αρχικές δηλώσεις υποβάλλονται μέσω της εφαρμογής: Από την 02/11/2022 προαιρετικά και από την 01/01/2023 υποχρεωτικά.
- Οι τροποποιητικές δηλώσεις υποβάλλονται μέσω της εφαρμογής: Από την 01/12/2022 προαιρετικά και από την 01/01/2023 υποχρεωτικά.
Ποια είναι η αρμόδια ΔΟΥ για την υποβολή της δήλωσης κληρονομιάς;
Για τις δηλώσεις φόρου κληρονομιάς, είτε υποβάλλονται ηλεκτρονικά είτε σε έντυπη μορφή, αρμόδιος είναι οποιοσδήποτε υπάλληλος της ΔΟΥ στη χωρική αρμοδιότητα της οποίας βρίσκεται η τελευταία δηλωθείσα, στο Μητρώο της Φορολογικής Διοίκησης, διεύθυνση κατοικίας του κληρονομούμενου.
Στην περίπτωση που ο κληρονομούμενος δεν κατοικούσε στην Ελλάδα, αρμόδιος είναι οποιοσδήποτε υπάλληλος της ΔΟΥ Κατοίκων Εξωτερικού και Εναλλακτικής Φορολόγησης Φορολογικών Κατοίκων Ημεδαπής.
Ποιο είδος δήλωσης κληρονομιάς δεν υποβάλλεται ηλεκτρονικά;
Εξακολουθούν να υποβάλλονται σε έντυπη μορφή είτε μέσω της εφαρμογής «Τα αιτήματά μου» σύμφωνα με την Α. 1054/2022 (Β΄2154) απόφαση Διοικητή ΑΑΔΕ, είτε σύμφωνα με
την Α.1137/2020 (Β΄ 2423) απόφαση Διοικητή, ενδεικτικά:
α) οι δηλώσεις που αφορούν ακίνητα εκτός Α.Π.Α.Α.
β) οι δηλώσεις αναβολής φορολογίας,
γ) οι δηλώσεις με αντικείμενο κινητά κάθε είδους ή μετρητά και δεν διασφαλίζεται η πληρωμή του φόρου από την περιουσία του υπόχρεου κληρονόμου, για τα οποία ο φορολογούμενος παρέχει ασφάλεια
ή εγγυητική επιστολή τράπεζας, προκειμένου να βεβαιωθεί ο φόρος σε δόσεις,
δ) οι δηλώσεις κληρονομιάς επικαρπίας, η οποία περιέρχεται λόγω θανάτου του επικαρπωτή στον ψιλό κύριο που έχει αγοράσει την ψιλή κυριότητα, για την οποία υπόκειται σε φόρο
για τα υπόλοιπα δέκατα της αξίας της πλήρους κυριότητας (περ. ε΄ παρ. 1 του άρθρου 2 του Κώδικα)
ε) οι αρχικές δηλώσεις που η συνολική αξία του ενεργητικού κάθε δήλωσης υπολείπεται της συνολικής αξίας του παθητικού της ίδιας δήλωσης κληρονομιάς.
Ποιοι και πόσοι είναι οι συμβαλλόμενοι σε κάθε δήλωση;
Ανά ζεύγος κληρονομούμενου – κληρονόμου και ανά αιτία κτήσης (εξ αδιαθέτου, εκ διαθήκης), συντάσσεται μία δήλωση, ανεξαρτήτως του αριθμού των μεταβιβαζόμενων περιουσιακών στοιχείων. Σε περίπτωση περισσότερων του ενός κληρονόμων συντάσσονται αντίστοιχα περισσότερες δηλώσεις.
Πώς υποβάλλονται δηλώσεις κληρονομιάς που περιλαμβάνουν κινητά και ακίνητα περιουσιακά στοιχεία;
Υποβάλλεται κοινή ηλεκτρονική δήλωση η οποία συμπληρώνεται από τον συμβολαιογράφο, όταν από τον έλεγχο της εφαρμογής διασφαλίζεται η καταβολή του φόρου σε δόσεις. Όταν από τον έλεγχο της εφαρμογής δεν διασφαλίζεται για τα κινητά η καταβολή του φόρου σε δόσεις, υποβάλλεται χωριστή ηλεκτρονική δήλωση και ο φόρος θα πρέπει να καταβληθεί εφάπαξ. Εφόσον ο φορολογούμενος επιθυμεί να δώσει εμπράγματη ασφάλεια για την καταβολή του φόρου των κινητών σε δόσεις, τότε υποβάλλει χειρόγραφη δήλωση στη ΔΟΥ.
Πώς υποβάλλονται δηλώσεις κληρονομιάς που περιλαμβάνουν μόνο κινητά περιουσιακά στοιχεία;
Υποβάλλεται ηλεκτρονική δήλωση από τον συμβολαιογράφο όταν συντάσσεται συμβολαιογραφική πράξη ή από τον κληρονόμο ή νόμιμο εκπρόσωπο Νομικού Προσώπου, όταν δεν συντάσσεται συμβολαιογραφική πράξη.
Όταν από τον έλεγχο της εφαρμογής προκύπτει ότι δεν διασφαλίζεται η καταβολή του φόρου σε δόσεις εμφανίζεται μήνυμα ότι, αν η δήλωση υποβληθεί, ο φόρος, εφόσον βεβαιωθεί, θα πρέπει να καταβληθεί εφάπαξ, εντός 3 εργάσιμων ημερών από την υποβολή της δήλωσης. Εφόσον ο φορολογούμενος επιθυμεί να παράσχει εμπράγματη ασφάλεια ή εγγυητική επιστολή για την καταβολή του φόρου σε δόσεις, τότε υποβάλλει χειρόγραφη δήλωση στη ΔΟΥ.
Πού και πώς υποβάλλονται οι τροποποιητικές δηλώσεις φόρου κληρονομιάς;
Όταν η αρχική δήλωση έχει υποβληθεί χειρόγραφα στη ΔΟΥ, τότε και οι τροποποιητικές δηλώσεις υποβάλλονται χειρόγραφα στη ΔΟΥ.
Όταν η αρχική δήλωση έχει υποβληθεί μέσω της εφαρμογής myPROPERTY, τότε και οι τροποποιητικές δηλώσεις υποβάλλονται μέσω της εφαρμογής myPROPERTY. Αν για οποιοδήποτε λόγο κάποια τροποποιητική δήλωση δεν μπορεί να υποβληθεί μέσω της εφαρμογής και υποβληθεί χειρόγραφα στη ΔΟΥ τότε και όλες οι επόμενες τροποποιητικές δηλώσεις υποβάλλονται χειρόγραφα στη ΔΟΥ.