Η Καθαρά Δευτέρα δεν περιλαμβάνεται στις επίσημες αργίες –όπως τουλάχιστον τις ορίζει ο νόμος- αυτό δεν σημαίνει όμως πως όσοι εργαστούν δεν θα δουν και προσαύξηση στον μισθό τους. Υπάρχει μια συγκεκριμένη συνθήκη βάσει της οποίας ο εργοδότης πρέπει να δώσει μεγαλύτερες αποδοχές σε όσους απασχοληθούν εκείνη την ημέρα. Βεβαίως και όσοι… κάτσουν σπίτι τους θα πάρουν κανονικά τον μισθό που τους αναλογεί.
Γράφει ο Βαγγέλης Δουράκης
Διευκρινίσεις για τον τρόπο αμοιβής των μισθωτών του ιδιωτικού τομέα την Καθαρά Δευτέρα, που εφέτος είναι στις 27 Φεβρουαρίου 2023, δίνουν η Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδας (ΓΣΕΕ) και το Κέντρο Πληροφόρησης Εργαζομένων & Ανέργων της Συνομοσπονδίας (ΚΕ.Π.Ε.Α./ΓΣΕΕ).
Τι ισχύει με τις αποδοχές της Καθαράς Δευτέρας
Η Καθαρά Δευτέρα δεν περιλαμβάνεται στις επίσημες αργίες, που ορίζει ο νόμος για τους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα.
Εφόσον όμως προβλέπεται από Συλλογική Σύμβαση Εργασίας (ΣΣΕ) ή Διαιτητική Απόφαση (ΔΑ), ή ατομική σύμβαση, ή κανονισμό λειτουργίας επιχείρησης, ή υπουργική απόφαση, από επιχειρησιακή συνήθεια και έθιμο, κατά το οποίο η επιχείρηση παραμένει κλειστή την ημέρα αυτή ή άλλες διατάξεις, τότε μόνο η Καθαρά Δευτέρα θεωρείται ως αργία για τον ιδιωτικό τομέα.
Στην περίπτωση που οι εργαζόμενοι μισθωτοί δεν εργαστούν, σύμφωνα με τα παραπάνω, δεν θα έχουν καμία μείωση του μισθού τους, ενώ, όσοι αμείβονται με ημερομίσθιο, δικαιούνται να λάβουν το ημερομίσθιό τους (άρθρ. 2 παρ.3 ΝΔ 3755/1955).
Αν μία επιχείρηση λειτουργήσει εφέτος κατ’ εξαίρεση, ενώ τα προηγούμενα χρόνια δεν λειτουργούσε, βάσει Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας, κανονισμού εργασίας, επιχειρησιακής συνήθειας ή εθίμου, τότε για πλήρη απασχόλησή τους οι υπάλληλοι δικαιούνται προσαύξηση μισθού κατά 1/25 και οι αμειβόμενοι με ημερομίσθιο ένα ακόμα ημερομίσθιό τους, επί του ωρομισθίου των οποίων θα υπολογιστεί και η προσαύξηση κατά 75% για την εργασία σε ημέρες αργίας.
Πότε δεν προβλέπεται προσαύξηση
Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις, η Καθαρά Δευτέρα δεν είναι αργία για τον ιδιωτικό τομέα, συνεπώς η λειτουργία των επιχειρήσεων και η απασχόληση των μισθωτών δεν απαγορεύεται. Οι εργαζόμενοι που θα απουσιάσουν αυθαίρετα την ημέρα αυτή ενώ η επιχείρηση λειτουργεί, δεν δικαιούνται αποδοχές. Όσοι απασχοληθούν την Καθαρά Δευτέρα δεν δικαιούνται προσαύξηση στις αποδοχές τους.
Στις επιχειρήσεις που η Καθαρά Δευτέρα είναι κατ’ έθιμον αργία οι μισθωτοί παρ’ όλο που δεν θα εργαστούν, δικαιούνται κανονικά τις αποδοχές τους, εκτός κι αν υπάρχει ρητή πρόβλεψη για το αντίθετο.
Συμφωνία εργοδότη και εργαζομένων, να παραμένει κλειστή η επιχείρηση και οι εργαζόμενοι να μην πληρώνονται την ημέρα αυτή, δεν απαγορεύεται.
Στην περίπτωση κατά την οποία τα προηγούμενα χρόνια, η επιχείρηση συνήθιζε να λειτουργεί κατά την Καθαρά Δευτέρα και οι εργαζόμενοι απασχολούνταν κανονικά λαμβάνοντας τις συνήθεις αποδοχές τους, ενώ φέτος κατ’ εξαίρεση ο εργοδότης αποφασίσει να μη λειτουργήσει την επιχείρησή του, οφείλει τις αποδοχές στους εργαζόμενους παρόλο που αυτοί δεν θα απασχοληθούν.
Αντίθετα, αν η επιχείρηση τα προηγούμενα χρόνια αργούσε και οι εργαζόμενοι αμείβονταν κανονικά, ενώ φέτος η επιχείρηση λειτουργήσει κατ’ εξαίρεση, τότε οφείλεται στους εργαζόμενους ένα ημερομίσθιο επιπλέον.
Παράδειγμα καθιέρωσης της Καθαράς Δευτέρας ως αργία, ήταν η ΣΣΕ των εμπορικών επιχειρήσεων, για τους εργαζόμενους στα Σούπερ Μάρκετ, η οποία έληξε το 2013. Υπάρχουν όμως ακόμη και σήμερα εργαζόμενοι, που υπάγονται (παραμένουν) για μισθολογικούς και θεσμικούς όρους, στη ΣΣΕ των εμπορικών επιχειρήσεων.
Για όσους απ’ αυτούς εργάζονται σε Σούπερ Μάρκετ, η ημέρα αυτή θεωρείται υποχρεωτική αργία, με εξαίρεση αυτούς που βρίσκονται σε πόλεις με πληθυσμό κάτω των επτά χιλιάδων (7.000 κατοίκων), για τους οποίους η Καθαρά Δευτέρα θεωρείται προαιρετική αργία.
Στην περίπτωση της προαιρετικής αργίας, εφόσον απασχοληθούν οι εργαζόμενοι, η παραπάνω ΣΣΕ προβλέπει πληρωμή με προσαύξηση 75%.