«Μπλακ άουτ» στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης προκαλεί η αδράνεια στην έκδοση της απαραίτητης διευκρινιστικής εγκυκλίου από τον ΕΦΚΑ ,προκειμένου να ξεκινήσει η απονομή των νέων συντάξεων.
Σχεδόν ένα χρόνο μετά από τη ψήφιση του νόμου Κατρούγκαλου, περίπου 60.000 αιτήσεις συνταξιοδότησης παραμένουν σε εκκρεμότητα, καθώς το υπουργείο Εργασίας δεν έχει αποστείλει στον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης, διευκρινίσεις για ζητήματα που αφορούν παραπάνω από το ένα τρίτο των αιτήσεων οι οποιες έχουν υποβληθεί και είναι απαραίτητες για να προχωρήσει η διαδικασία του υπολογισμού.
Το αποτέλεσμα είναι οι αρμόδιες υπηρεσίες του ΕΦΚΑ να έχουν δεμένα τα χέρια και να μη μπορούν να προχωρήσουν στην έκδοση νέων συντάξεων. Σύμφωνα με τα ερωτήματα που εστάλησαν από τον ΕΦΚΑ, διευκρινίσεις απαιτούνται για τις ακόλουθες περιπτώσεις:
-διαδοχικής ασφάλισης
-πλασματικών χρόνων ασφάλισης που έχουν συμπεριληφθεί στον συντάξιμο χρόνο
-μητέρων με ανήλικα τέκνα
-τρόπου υπολογισμού συντάξεων που στις 31-12-2001 είχαν 4.500 ένσημα,καθώς ο τρόπος υπολογισμού
– χηρείας
-ασφαλισμένων με χρόνο ασφάλισης τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό
-βεβαιώσεων μόνιμης κατοικίας
Και αυτά συμβαίνουν τη στιγμή που το προσχέδιο του επικαιροποιημένου μνημονίου προέβλεπε ότι σε λιγότερο από δύο μήνες έως το τέλος Ιουνίου πρέπει να έχει υπολογιστεί το 50% των νέων συντάξεων. Αν η πρόβλεψη αυτή συμπεριληφθεί και στο σχέδιο νόμου που θα κατατεθεί στη βουλή, τότε αναμένεται να δημιουργηθεί τεράστιο πρόβλημα, καθώς είναι πρακτικά αδύνατο να υπολογιστούν περίπου 30.000 κύριες συντάξεις μέσα σ΄ένα τόσο ασφυχτικό χρονοδιάγραμμα.
Στο προσχέδιο,υπάρχει αναφορά και για τον επανυπολογισμό των κύριων συντάξεων,για τις οποίες δίνεται μία μίνι παράταση τριών μηνών για την ολοκλήρωση της διαδικασίας. Αντί για το τέλος Σεπτεμβρίου πρέπει να έχει ολοκληρωθεί ο επανυπολογισμός στα τέλη Δεκεμβρίου 2017.Αυτή τη στιγμή έχει επανυπολογιστεί το 47% των συντάξεων,τον Ιούλιο θα έχει φτάσει το ποσοστό στο 70% και μάλλον δεν θα υπάρξει καθυστέρηση.
Η τήρηση του χρονοδιαγράμματος άλλωστε ήταν και το βασικό θέμα έκτακτης σύσκεψης στο Υπουργείο Εργασίας, όπου εξετάστηκαν όλες οι παράμετροι που συνδέονται με τις εκκρεμείς συνταξιοδοτικές αιτήσεις . Σύμφωνα με πληροφορίες δόθηκε εντολή έως τον ερχόμενο Οκτώβριο να έχει ικανοποιηθεί ο μεγαλύτερος αριθμός των εκκρεμών υποθέσεων καθώς συνδέονται με την απορρόφηση των 859 εκατ. ευρώ που έχουν δοθεί από τους δανειστές. Στη σχετική διάταξη νόμου ορίζεται ρητά ότι εάν τα χρήματα δεν απορροφηθούν εντός του χρονοδιαγράμματος, ήτοι έως το τέλος Οκτωβρίου, πρέπει να επιστραφούν στον προϋπολογισμό. Η καθυστέρηση στην έκδοση των συντάξεων αλλά και στην καταβολή των εφάπαξ βοηθημάτων στερεί ρευστότητα και από την αγορά καθώς όπως σημειώνουν παράγοντες της κοινωνικής ασφάλισης όσο καθυστερεί η χορήγήση των συντάξεων τόσο περιορίζεται η καταναλωτική συμπεριφορά του συνταξιούχου. «Εάν τραβήξει για μήνες η καθυστέρηση στην έκδοση των συντάξεων, οι συνέπειες θα είναι πολλαπλές αφού στερούν πολύτιμη ρευστότητα σε ατομικό όσο και σε ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο»αναφέρουν.
Οι ίδιοι παράγοντες εκτιμούν ότι για να επιτευχθεί ο στόχος πρέπει περισσότερες από 9.000 – 10.000 συντάξεις να εκδίδονται ανά μήνα. Από το υπουργείο Εργασίας υποστηρίζουν ότι στόχος είναι μόλις οριστικοποιηθεί η έκδοση των νέων συντάξεων οι αποφάσεις να αυξηθούν από 20.000 σε 30.000 το μήνα .Οι φορείς κοινωνικής ασφάλισης δεν διαθέτουν ηλεκτρονικό αρχείο για κάθε ασφαλισμένο,αφού στο ΙΚΑ υπάρχουν μηχανογραφημένα τα στοιχεία ασφάλισης μόνο από το 2002 κι έπειτα, ενώ στον ΟΑΕΕ το ηλεκτρονικό αρχείο ανατρέχει στο 1996.
Εκπρόσωποι των εργαζομένων στα ασφαλιστικά ταμεία, εκτιμούν ότι ο στόχος δεν μπορεί να επιτευχθεί και χαρακτηρίζουν εξαιρετικά δύσκολο,να τα καταφέρει ο νεοσύστατος ΕΦΚΑ.
Το μόνο ενθαρρυντικό είναι ο αριθμός των νέων αιτήσεων συνταξιοδότησης που μπαίνει στο σύστημα είναι κάθε μήνα και μικρότερος οπότε δεν αυξάνεται δραματικά ο αριθμός των εκκρεμών συντάξεων.
Αυτή τη στιγμή οι αιτήσεις που αφορούν στο νέο τρόπο υπολογισμού (από 13/5/2016 και μετά) είναι περί τις 60.000 (40.000 μόνο στο πρ. ΙΚΑ). Από όλους αυτούς προσωρινή κύρια σύνταξη εισπράττουν οι 30.000 και ειδικότερα 14.700 από το πρ. ΙΚΑ, 11.000 από τον πρ. ΟΑΕΕ και λίγες χιλιάδες από ΕΤΑΑ.
Αντίστοιχα προβλήματα, αλλά μικρότερης έντασης παρουσιάζονται και στο Ενιαιο Επικουρικό Ταμείο ,όπου βρίσκονταν σε εκκρεμότητα στα τέλη Μαρτίου 74.800 συντάξεις. Και σε αυτή την περίπτωση είναι απαραίτητη εδώ και ένα χρόνο η έκδοση εγκυκλίου για τις αιτήσεις επικουρικής σύνταξης που υποβάλλονται από το 2015 και μετά .Με δεδομένο ότι έως τα τέλη του 2017 εκτιμάται ότι θα έχουν εκδοθεί οι επικουρικές συντάξεις του 2014 ,στο υπουργείο Εργασίας δεν φαίνεται να βιάζονται. Με γνώμονα όμως, την …προιστορία όπου οι αρμόδιες αρχές έκαναν περίπου 10 μήνες για να διαπιστώσουν ότι δεν μπορούν να υπολογίσουν τις κύριες συντάξεις με βάση το Δείκτη της ΕΛΣΤΑΤ ,υπάρχει περίπτωση να επαναληφθε ί το πρόβλημα.Και αυτό διότι ο νόμος προβλέπει ότι το ποσό της καταβαλλόμενης σύνταξης ,που αντιστοιχεί στο χρόνο ασφάλισης από 1-1-2015 και μετά θα διαμορφώνεται με τα δημογραφικά δεδομένα, τα οποία στηρίζονται σε εγκεκριμένους πίνακες θνησιμότητας και το πλασματικό ποσοστό επιστροφής που θα εφαρμόζεται στις συνολικά καταβληθείσες εισφορές και το οποίο θα προκύπτει από την ποσοστιαία μεταβολή των συντάξιμων αποδοχών των ασφαλισμένων.