Ως παρατηρητήριο τιμών χωρίς καμία ουσιαστική δυνατότητα να «φρενάρει» το ανεξέλεγκτο ράλι τιμών στην αγορά θα λειτουργεί η περιβόητη πλατφόρμα «καλάθι του νοικοκυριού» στα σούπερ μάρκετ: Κάθε πολίτης θα χρειαστεί να πάρει … χαρτί και μολύβι για να υπολογίζει αν βγήκε «κερδισμένος» πληρώνοντας για τα προϊόντα που θα αγοράζει… μικρότερη αύξηση τιμής από εκείνη που καταγράφει στα στοιχεία του πληθωρισμού η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων.
Γράφει ο Βαγγέλης Δουράκης
Η πλατφόρμα υπολογίζεται να ενεργοποιηθεί προς τα τέλη του τρέχοντος μήνα, ενώ κάθε 15 ημέρες η λίστα των προϊόντων που θα εμφανίζονται σε αυτή θα επικαιροποιείται και θα αλλάζει σε κάθε αλυσίδα.
Πώς θα λειτουργεί το «καλάθι του νοικοκυριού»
Κάθε ένα από τα σούπερ μάρκετ θα διαμορφώνει ηλεκτρονικά ένα τυπικό «καλάθι νοικοκυριού» με προϊόντα πρώτης ανάγκης, το οποίο θα περιλαμβάνει 50 διαφορετικούς κωδικούς. Έτσι, οι καταναλωτές θα μπορούν με αυτή την εφαρμογή να συγκρίνουν και να ελέγχουν τιμές, κάτι όμως που και πάλι δεν θα είναι τόσο … εύκολο. Και αυτό γιατί, κάθε αλυσίδα super market θα παρουσιάζει το… δικό της «καλάθι» με τιμές και δεν θα διευκολύνει σε τέτοιο βαθμό τον έλεγχο, γιατί δεν θα είναι όλα τα προϊόντα ίδια και άμεσα συγκρίσιμα σε κάθε ένα από τα καλάθια που θα παρουσιάζουν τα καταστήματα.
Είναι ξεκάθαρο ωστόσο ότι δεν υπάρχει καμία συμφωνία ανάμεσα στο υπουργείο Ανάπτυξης και τους εκπροσώπους των εγχώριων αλυσίδων για οποιαδήποτε συγκράτηση του άλματος των τιμών στα ράφια.
«Κερδισμένοι» καταναλωτές με προϊόντα που η τιμή τους… τρέχει λιγότερα από τα άλλα
Ενδεικτικό του τι προσπαθεί να πετύχει το υπουργείο είναι τα παραδείγματα που παρέθεσε ο ίδιος ο Γενικός Γραμματέας Εμπορίου και Προστασίας του Καταναλωτή, Σωτήρης Αναγνωστόπουλος.
- Πρώτο παράδειγμα: Αν έχουμε ένα προϊόν ζυμαρικών ν. 6, που προτείνει μια αλυσίδα λιανικής πώλησης και έχει ανατιμηθεί μέσα στην περίοδο ενός μήνα κατά 2%, ενώ η συνολική κατηγορία ζυμαρικά όπως την παρακολουθεί η Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία, έχει ανατιμηθεί τον ίδιο μήνα κατά 5%, ο καταναλωτής που αγόρασε το προϊόν που βρίσκεται στο «καλάθι νοικοκυριού» έχει επιβαρυνθεί μόνο 2%, ενώ ο μέσος καταναλωτής έχει επιβαρυνθεί 5%.
- Δεύτερο παράδειγμα: Ας πούμε ότι έχουμε ένα πακέτο μακαρόνια που κάνει 1 ευρώ. Εάν το μέσο πακέτο μακαρόνια σε όλη την οικονομία κάνει 1,10 μετά από ένα μήνα και το πακέτο το οποίο έχει μπει στο «καλάθι νοικοκυριού» από την επιχείρηση κάνει 1,05, ο καταναλωτής έχει κερδίσει 5 λεπτά.
Με άλλα λόγια ο καταναλωτής θα μπει σε ένα ηλεκτρονικό περιβάλλον, το οποίο είναι πολύ πιθανό να μην περιέχει και άμεσα συγκρίσιμα μεταξύ τους προϊόντα και για να βγει «κερδισμένος» θα πρέπει να πάρει… χαρτί και μολύβι για να διαπιστώσει πιο προϊόν ακριβαίνει με λιγότερο .. αργούς ρυθμούς!
Ποια προϊόντα μένουν έξω από το καλάθι και γιατί
Άλλωστε, η όποια συμφωνία ανάμεσα στο Υπουργείο Ανάπτυξης και εκπροσώπους σούπερ μάρκετ αφορά σε έλεγχο της πορείας των τιμών από πλευράς καταναλωτών μέσα από ένα «ηλεκτρονικό καλάθι» και όχι σε κάποιο «πάγωμα» τιμών.
Θα υπάρχουν όμως και προϊόντα που εκ των προτέρων δεν θα περιλαμβάνονται στη λίστα και δεν θα τα δούμε ποτέ στο «καλάθι του νοικοκυριού».
Εκτός λίστας βρίσκονται φρέσκα φρούτα και λαχανικά. Ο λόγος, όπως ανέφερε ο Γενικός Γραμματέας Εμπορίου και Προστασίας του Καταναλωτή Σωτήρης Αναγνωστόπουλος, είναι πως τα συγκεκριμένα προϊόντα οι καταναλωτές μπορούν να τα προμηθευθούν φθηνότερα στις λαϊκές αγορές. «Προτείνεται να πάει προς τα εκεί ο καταναλωτής» σχολίασε σε τηλεoπτική του συνέντευξη. Αντίστοιχα το ίδιο συμβαίνει με τα μη συσκευασμένα κρέατα (που θα βρίσκεται στο «καλάθι») καθώς θα ήταν αθέμιτο ως προς τα κρεοπωλεία, αλλά και τα όσπρια ή το αλεύρι, που πωλούνται και σε άλλα καταστήματα πέρα από τις αλυσίδες.
Απορίες δημιούργησε και η επιλογή στα μακαρόνια, όπου υπάρχει μόνο το Νο6 σε ένα προϊόν με τεράστια γκάμα και παραλλαγές. Ο Σωτήρης Αναγνωστόπουλος έδωσε και γι’ αυτό μία συγκεκριμένη απάντηση.
«Τα μακαρόνια νο6 είναι ο κωδικός που τραβιέται περισσότερο, έχει τη μεγαλύτερη ζήτηση και ταυτόχρονα υπάρχει σε όλο τον ανταγωνισμό. Δεν θέλαμε να βάλουμε στο καλάθι ένα προϊόν που θα υπήρχε σε 2-3 ανταγωνιστές»
Τα προϊόντα που μένουν έξω από το καλάθι του νοικοκυριού:
- Όσπρια
- Αλεύρι
- Βούτυρο
- Μοσχάρι
- Νωπά φρούτα
- Λαχανικά
- Δημητριακά
- Βρεφικές κρέμες
- Μπαχαρικά
στο 