«Παράθυρο» για νέες μειώσεις στις επικουρικές συντάξεις, παρά τις σωρευτικές περικοπές ύψους 1,2 δισ. ευρώ που έχουν γίνει από το 2011 έως και φέτος αλλά και τις αυξήσεις των εισφορών των εργαζομένων και των εργοδοτών στο 7% από 6%, «ανοίγει» ο προϋπολογισμός του Ενιαίου Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης και Εφάπαξ Παροχών εμφανίζοντας δημοσιονομικό έλλειμμα 174,4 εκατ, ευρώ το 2017.
Το σχέδιο του ενιαιοποιημένου προϋπολογισμού του ΕΤΕΑΕΠ που αποκαλύπτει η «Ημερησία», παρουσιάζει συγκεκριμένα ταμειακό «άνοιγμα» 79,2 εκατ. ευρώ το οποίο, συνυπολογίζοντας μέρος των απλήρωτων υποχρεώσεων για τις επικουρικές και τα εφάπαξ, τον ΟΑΕΔ και τον ΕΟΠΥΥ, φτάνει ως «δημοσιονομικό αποτέλεσμα» στα 174,4 εκατ ευρώ (βλ. πίνακα).
Το αρνητικό αυτό αποτέλεσμα, το οποίο προέρχεται από την ελλειμματικότητα του κλάδου της επικουρικής ασφάλισης, είναι σαφώς μικρότερο από τα 455,1 εκατ. ευρώ που είχαν προϋπολογιστεί ως έλλειμμα για το 2016 και τα 257,1 εκατ. ευρώ στα οποία υπολογίζεται ότι, τελικώς, θα διαμορφωθεί στις 31 Δεκεμβρίου. Ωστόσο, είναι αμφίβολο αν μπορεί να αποτρέψει νέες περικοπές μέσα στο 2017, όπως υπογραμμίζουν στελέχη της κοινωνικής ασφάλισης τονίζοντας πως ο νόμος Κατρούγκαλου προβλέπει (στο άρθρο 96) «αυτόματο μηχανισμό εξισορρόπησης», ο οποίος θα ενεργοποιηθεί στην περίπτωση κατά την οποία, εάν αφαιρεθούν τα έξοδα από τα έσοδα του Ταμείου, το αποτέλεσμα είναι είτε αρνητικό είτε μικρότερο από το 0,5% των εισφορών, λαμβάνοντας υπόψη τα απολογιστικά στοιχεία της προηγούμενης χρήσης. Ο «κόφτης» αυτός θα ισχύει, με βάση τον ίδιο άρθρο, για όλη την περίοδο που προβλέπεται η καταβολή αυξημένων εισφορών, δηλαδή 7% το μήνα έως τις 31/5/2019 και 6,5% από 1/6/2019 έως 31/5/2022, αποκλείοντας την πώληση περιουσιακών στοιχείων για την κάλυψη των ελλειμμάτων, όπως έγινε φέτος με τη ρευστοποίηση διαθεσίμων ύψους 543,7 εκατ. ευρώ, όπως φαίνεται στο σχέδιο του προϋπολογισμού.
Τα βασικά έσοδα και οι δαπάνες
Τα βασικά έσοδα του ΕΤΕΑΕΠ το 2017 θα είναι 3,215 δισ. ευρώ από ασφαλιστικές εισφορές έναντι 2,757 δισ. ευρώ φέτος και 1,450 δισ. ευρώ από τις μειώσεις στις συντάξεις και τις περικοπές στα εφάπαξ που συνολικά έχουν επιβληθεί (το «όφελος» για το Ταμείο, φέτος, ήταν 1,2 δισ. ευρώ). Επιπλέον 706 εκατ. ευρώ θα εισπραχθούν για λογαριασμό «τρίτων» (άλλων φορέων).
Οι μεγαλύτερες δαπάνες για παροχές το 2017 θα είναι η καταβολή επικουρικών συντάξεων (4,262 δισ. ευρώ έναντι 4,197 δισ. ευρώ φέτος), εφάπαξ του Δημοσίου (667 εκατ. ευρώ έναντι 619 εκατ. ευρώ και του υψηλότερου αρχικού στόχου για 848,4 εκατ. ευρώ ) και εφάπαξ του ιδιωτικού τομέα (610 εκατ. ευρώ έναντι 540,6 εκατ. ευρώ και αρχικού στόχου για το 2016 για 740,1 εκατ. ευρώ).
Οι μικρές αυξήσεις των σχετικών κονδυλίων, σε σχέση με το μεγάλο αριθμό των εκκρεμών αιτήσεων (μόνο στο ΕΤΕΑ εκκρεμεί η πληρωμή 125.000 συντάξεων), δημιουργούν τη βεβαιότητα ότι είτε δεν θα πληρωθούν οι περισσότεροι συνταξιούχοι που είναι σε αναμονή για 1,2 ή και 3 χρόνια είτε ότι θα δοθούν σημαντικά χαμηλότερα ποσά.
Οι επτά μειώσεις που έχουν γίνει στις επικουρικές
1η περικοπή (ν. 3986 από 1/9/2011):
Κλιμακωτή ειδική εισφορά 3% – 10% συνταξιούχων επικουρικής ασφάλισης με συντάξεις πάνω από 300 ευρώ.
2η περικοπή (2011):
Μείωση 30% στο τμήμα της μηνιαίας σύνταξης υπερβαίνει το ποσό των 150 ευρώ, αφού αφαιρεθεί η προηγούμενη περικοπή του ν. 3986 στο μεικτό ποσό.
3η περικοπή (ν. 4051/2012):
Μείωση 10% για συντάξεις έως 250 ευρώ, 15% από 250 έως 300 ευρώ και 20% για συντάξεις πάνω από 300 ευρώ.
4η περικοπή (ν.4093/2012):
Μείωση συντάξεων στο άθροισμα κύριας + επικουρικής σε ποσοστό 5% για ποσά άνω των 1.000,01 ευρώ και έως 1.500,00 ευρώ, 10% για ποσά κύριας και επικουρικής σύνταξης από 1.500,01 ευρώ και έως 2.000,00 ευρώ, 15% για ποσά κύριας και επικουρικής σύνταξης από 2.000,01 ευρώ και έως 3.000,00 ευρώ και 20% για ποσά κύριας και επικουρικής σύνταξης από 3.000,01 ευρώ και άνω, στο σύνολο του ποσού.
5η περικοπή (2014):
Με την εφαρμογή της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος όλες οι συντάξεις του ΕΤΕΑ μειώθηκαν κατά 5,2% στο αρχικό μεικτό ποσό.
6η περικοπή (2015):
Από την 1η Ιουλίου επιβλήθηκε η ειδική παρακράτηση ? εισφορά υγειονομικής περίθαλψης της τάξης του 6% υπέρ του ΕΟΠΥΥ.
7η περικοπή (2016):
Με το νέο ασφαλιστικό νόμο 4387/16 επανυπολογίστηκαν όλες οι επικουρικές συντάξεις και μειώθηκαν αναδρομικά από τον Ιούνιο όσες ξεπερνούσαν, μαζί με την κύρια, τα 1.300 ευρώ μεικτά. Οι αναδρομικές παρακρατήσεις των διαφορών ακόμη συνεχίζονται.