Φορολογικές δηλώσεις κατοίκων εξωτερικού: Νέες διευκρινίσεις από την ΑΑΔΕ

Διευκρινιστική εγκύκλιο για τη δυνατότητα υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος των φυσικών προσώπων των  φορολογικών κατοίκων αλλοδαπής που δεν διαθέτουν ταχυδρομική διεύθυνση στην Ελλάδα και δεν έχουν ορίσει στο φορολογικό μητρώο της ΑΑΔΕ φορολογικό εκπρόσωπο εξέδωσε η Αρχή Δημοσίων Εσόδων,  με  ανακοίνωσή της.

Υπενθυμίζεται πως χθες η Αρχή ανέφερε σε ανακοίνωσή της πως  «οι φορολογικοί κάτοικοι εξωτερικού, που δεν διαθέτουν ταχυδρομική διεύθυνση στην Ελλάδα και δεν έχουν ορίσει φορολογικό εκπρόσωπο, μπορούν πλέον να υποβάλουν τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματός τους. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι οι φορολογούμενοι να έχουν επικαιροποιήσει τα στοιχεία επικοινωνίας τους στην ψηφιακή πύλη myAADE (myaade.gov.gr), επιλέγοντας «Μητρώο και Επικοινωνία» και στη συνέχεια, «Στοιχεία Επικοινωνίας». Ταυτόχρονα, με άλλη εγκύκλιο (Ε.2008/2023) καθίσταται σαφές ότι δεν επιβάλλονται πρόστιμα σε φορολογούμενους που υποβάλλουν εκπρόθεσμη φορολογική δήλωση, ενώ δεν είχαν υποχρέωση υποβολής της, σύμφωνα με τη νομοθεσία. Ενδεικτικά, οι φορολογούμενοι αυτοί είναι είτε κάτοικοι αλλοδαπής που δεν αποκτούν πραγματικό εισόδημα στην Ελλάδα, είτε κάτοικοι ημεδαπής που δεν αποκτούν πραγματικό ή τεκμαρτό εισόδημα. Πρόστιμα που επιβλήθηκαν, σε ανάλογες περιπτώσεις, από την 1.1.2020 και μετά, ακυρώνονται».

 Η εγκύκλιος της ΑΑΔΕ

Αναλυτικά η Αρχή αναφέρει σε εγκύκλιο της τα εξής:

• Με τις διατάξεις του άρθρου 8 του ν.4987/2022 (Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας, εφεξής ΚΦΔ), με τον οποίο κωδικοποιήθηκε ο ν.4174/2013, ορίζεται ότι φορολογούμενος που δεν διαθέτει ταχυδρομική διεύθυνση στην Ελλάδα, υποχρεούται να ορίσει εκπρόσωπο με φορολογική κατοικία στην Ελλάδα, για σκοπούς συμμόρφωσης με τις τυπικές υποχρεώσεις, σύμφωνα με τον Κώδικα. Ο Διοικητής, με απόφασή του, καθορίζει τις αναγκαίες λεπτομέρειες για την εφαρμογή του πρώτου εδαφίου.
• Επίσης, σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση επί του άρθρου 8 του ν.4174/2013, ο φορολογούμενος που δεν διαθέτει ταχυδρομική διεύθυνση στην Ελλάδα και έχει υποχρέωση καταβολής φόρου ή κάποια άλλη φορολογική υποχρέωση που απορρέει από τον Κώδικα, οφείλει να ορίσει εκπρόσωπο με φορολογική κατοικία στην Ελλάδα προκειμένου ο φορολογούμενος και η διοίκηση να μπορούν να επικοινωνούν και να συνεργάζονται με τον αποτελεσματικότερο τρόπο.
• Με την ΠΟΛ.1283/2013 Απόφαση ΓΓΔΕ ορίζεται ότι το πρόσωπο, το οποίο ορίζεται φορολογικός εκπρόσωπος, ουδεμία ευθύνη φέρει για την εκπλήρωση ή μη των φορολογικών υποχρεώσεων του φορολογούμενου (παρ. 2 άρθρου 1).
• Με τις διατάξεις της περ α) της παρ. 2 του άρθρου 5 του ΚΦΔ ορίζεται ότι η κοινοποίηση πράξης που αφορά φυσικό πρόσωπο συντελείται εφόσον κοινοποιηθεί ηλεκτρονικά σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις του ν. 4727/2020 ή στον λογαριασμό του εν λόγω προσώπου ή του νόμιμου αντιπροσώπου του ή του φορολογικού εκπροσώπου του στο πληροφοριακό σύστημα της Φορολογικής Διοίκησης, την οποία ακολουθεί ηλεκτρονική ειδοποίηση στη δηλωθείσα διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου του.
• Με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 67 του ν.4172/2013 ορίζεται, μεταξύ άλλων, ότι ο φορολογούμενος που έχει συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας του υποχρεούται να δηλώνει όλα τα εισοδήματα του, τα φορολογούμενα με οποιοδήποτε τρόπο ή απαλλασσόμενα, στη Φορολογική Διοίκηση ηλεκτρονικά.
• Στην Α.1025/2022 Απόφαση του Διοικητή της ΑΑΔΕ ορίζεται, μεταξύ άλλων, ότι τα φυσικά και νομικά πρόσωπα, καθώς και οι νομικές οντότητες, που είναι πιστοποιημένοι χρήστες των ηλεκτρονικών υπηρεσιών της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, οφείλουν να επικαιροποιούν στην ψηφιακή πύλη myAADE, στην επιλογή «Μητρώο και Επικοινωνία» και στην ενότητα «Στοιχεία Επικοινωνίας», τα στοιχεία ηλεκτρονικής επικοινωνίας τους, ήτοι τις διευθύνσεις ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail) και τα τηλέφωνα τους (Κινητό και Σταθερό τηλέφωνο). Τα στοιχεία αυτά δύναται, κατ’ επιλογή του ενδιαφερόμενου, να συγχρονίζονται με το Εθνικό Μητρώο Επικοινωνίας (ΕΜΕπ). Η επικαιροποίηση των πιο πάνω στοιχείων επικοινωνίας πρέπει να πραγματοποιείται σε κάθε μεταβολή τους. Ο φορολογούμενος δεν μπορεί να επικαλείται τις μεταβολές των στοιχείων επικοινωνίας έναντι της ΑΑΔΕ έως την ημερομηνία πραγματοποίησης της επικαιροποίησης.
• Περαιτέρω, με το άρθρο 5 της Α.1034/2022 Απόφασης του Διοικητή της ΑΑΔΕ, σχετικά με τον τύπο και περιεχόμενο της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων φορολογικού έτους 2021, ορίζεται μεταξύ άλλων ότι τα στοιχεία του φορολογούμενου απαιτείται να είναι επικαιροποιημένα, καθόσον χρησιμοποιούνται και ως στοιχεία επικοινωνίας από τη Φορολογική Διοίκηση. Κατά την ηλεκτρονική υποβολή της δήλωσης με χρήση της διαδικτυακής υπηρεσίας για την επιβεβαίωση στοιχείων, υποχρεωτικά θα πρέπει ο υπόχρεος και η σύζυγος να έχουν ήδη επικαιροποιήσει τα στοιχεία επικοινωνίας τους στο myAADE/Μητρώο και Επικοινωνία, μετά την 11/9/2021. Εάν δεν τα έχουν επικαιροποιήσει, μέσω συνδέσμου οδηγούνται στο myAADE για τη συμπλήρωση των στοιχείων επικοινωνίας. Επισημαίνεται η ανάγκη να συμπληρώνεται ορθά η ηλεκτρονική διεύθυνση (e-mail) του φορολογούμενου, καθώς αυτή χρησιμοποιείται για την κοινοποίηση πράξεων σύμφωνα με το άρθρο 5 ΚΦΔ. Η κοινοποίηση που έχει πραγματοποιηθεί στη συγκεκριμένη διεύθυνση θεωρείται ότι έχει συντελεστεί νόμιμα με αποτέλεσμα να επιφέρει όλες τις συνέπειες που προβλέπονται από τον νόμο για τον φορολογούμενο. Ειδικά, στην παρ. 16 της Ενότητας Γ «ΕΝΤΥΠΟ Ε1» του άρθρου 5 της Α.1034/2022 Απόφασης του Διοικητή της ΑΑΔΕ προβλέπεται ότι ο φορολογικός κάτοικος αλλοδαπής υποχρεούται να επιβεβαιώσει και τη χώρα φορολογικής κατοικίας του, όπως αυτή είναι καταχωρημένη στα στοιχεία Μητρώου/φυσικού προσώπου, καθώς χρησιμοποιείται για σκοπούς ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των κρατών. Επιπλέον, για τον ίδιο λόγο, συμπληρώνει υποχρεωτικά τον αριθμό φορολογικής ταυτοποίησης στην αλλοδαπή (ΑΦΤ). Αριθμός φορολογικής ταυτοποίησης μπορεί να είναι ο αντίστοιχος ΑΦΜ στην αλλοδαπή χώρα, ο αριθμός κοινωνικής ασφάλισης, ο αριθμός ταυτότητας ή οποιοδήποτε άλλο στοιχείο χρησιμοποιούν οι αλλοδαπές φορολογικές αρχές. Συμπληρώνει, επίσης, την πλήρη διεύθυνση κατοικίας του στην αλλοδαπή με λατινικούς χαρακτήρες στα αντίστοιχα πεδία. Εάν ως Α.Φ.Τ. χρησιμοποιείται ο αριθμός ταυτότητας ή ο αριθμός κοινωνικής ασφάλισης ή οποιοσδήποτε άλλος αριθμός ανάλογα με τα ισχύοντα σε κάθε χώρα και σε αυτόν περιέχονται και γράμματα τότε συμπληρώνεται ο συγκεκριμένος αριθμός. Σε περίπτωση που στη χώρα φορολογικής κατοικίας δεν υπάρχει υποχρέωση απόκτησης Α.Φ.Τ. ή αριθμού κοινωνικής ασφάλισης το πεδίο καταχώρισης παραμένει κενό. Στην περίπτωση που ο φορολογούμενος δεν συμφωνεί με τη χώρα φορολογικής κατοικίας που εμφανίζεται στην επιβεβαίωση στοιχείων ή το πεδίο της χώρας φορολογικής κατοικίας είναι κενό, θα πρέπει να τροποποιήσει/συμπληρώσει το σχετικό πεδίο.
• Ύστερα από τα παραπάνω, διευκρινίζεται ότι τα φυσικά πρόσωπα φορολογικοί κάτοικοι αλλοδαπής που έχουν επικαιροποιήσει τα στοιχεία τους σύμφωνα με τα οριζόμενα στις Α.1025/2022 και Α.1034/2022 Αποφάσεις του Διοικητή της ΑΑΔΕ, δύνανται να υποβάλλουν τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματός τους, ακόμη και στην περίπτωση που δεν διαθέτουν ταχυδρομική διεύθυνση στην Ελλάδα και δεν έχουν ορίσει φορολογικό εκπρόσωπο σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 8 του ΚΦΔ και της ΠΟΛ.1283/2013, καθώς η υποβολή της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος ως ουσιαστική φορολογική υποχρέωση που απορρέει από τις διατάξεις του άρθρου 67 του ΚΦΕ εκπληρώνεται από τους ίδιους.