Έρχεται το “πιστωτικό γραφείο”: Τι είναι και ποια στοιχεία για κάθε πολίτη θα συγκεντρώνει το Credit bureau

Γράφει ο Βαγγέλης Δουράκης
Η Τράπεζα της Ελλάδας έχει
συμπεριλάβει στον σχεδιασμό της ένα «ηλεκτρονικό μάτι» που θα παρακολουθεί τις
ρυθμίσεις κόκκινων δανείων φυσικών προσώπων και μικρών επιχειρήσεων που
συνάπτουν με τις τράπεζες και τις εταιρείες διαχείρισης μη εξυπηρετούμενων
υποχρεώσεων. Τα στοιχεία των ρυθμίσεων θα καταχωρίζονται σε ηλεκτρονική
πλατφόρμα στην οποία θα έχει πρόσβαση η ΤτΕ προκειμένου να ελέγχει αν τηρούνται
οι κανόνες του κώδικα δεοντολογίας.

Τι θα κρύβει στις ψηφιακές αποθήκες του το Credit bureau
Όμως αυτή η εξέλιξη
είναι μόνον ένα κομμάτι του γενικότερου σχεδιασμού καθώς έρχεται το «πιστωτικό γραφείο» ή αλλιώς credit bureau: Στις ψηφιακές «αποθήκες»
του credit bureau θα «κρύβεται» ένα αχανές σύστημα πληροφοριών
στο οποίο θα είναι καταγεγραμμένος κάθε «ανοιχτός λογαριασμός» με τράπεζες,
ΔΕΚΟ, Δημόσιο, οποιουδήποτε Έλληνα πολίτη: Μέσω του συγκεκριμένου «πιστωτικού
γραφείου» θα μπορεί ο κρατικός λειτουργός να ερευνά το ιστορικό που έχει ο
πολίτης σε απλήρωτες υποχρεώσεις και να ενημερώνει είτε τον ίδιο,
είτε τις υπηρεσίες που ενδιαφέρονται σχετικά.

Όλοι οι απλήρωτοι
λογαριασμοί στις «αποθήκες»
του credit bureau
Στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής το «πιστωτικό
γραφείο» αναλαμβάνει να «τσεκάρει» -κυρίως- το ιστορικό της λήψης δανείων του
πελάτη, εκείνου δηλαδή που έχει απευθυνθεί σε μια μια τράπεζα και έτσι δίνοντας
τις σχετικές πληροφορίες στους… «αρμοδίους» διευκολύνει το «σύστημα» να
αποφασίσει εάν θα χορηγήσει δάνειο ή όχι. Ανάλογο ρόλο θα έχει και στην χώρα μας
το credit bureau, μόνον που η πληροφόρηση θα «εμπλουτιστεί»: Στο
σύστημα θα καταγράφεται εάν κάθε πολίτης έχει οποιαδήποτε
καθυστέρηση σε πάσης φύσεως πληρωμές οφειλών, από τις τράπεζες και την εφορία,
ως τα ασφαλιστικά ταμεία και τις ΔΕΚΟ. Η χρηματοδότηση για να στηθεί αυτός ο
απαιτητικός και πολύπλοκος, όπως και υψηλού κόστους μηχανισμός θα προκύψει από
το Ταμείο Ανάκαμψης. Άλλωστε, το συγκεκριμένο έργο μπήκε στην σχετική λίστα με
αιτιολογία την προσπάθεια ψηφιοποίησης και εκσυγχρονισμού της Δημόσιας
Διοίκησης, αλλά και την ανάγκη να αντιμετωπισθούν οι δυσκολίες χρηματοδότησης
επιχειρήσεων και ιδιωτών.

Τι αναφέρει το επίσημο κείμενο

Το
σχέδιο για το ελληνικό credit bureau, λοιπόν, εντάχθηκε στα έργα
ψηφιακής μετάβασης που θα χρηματοδοτηθούν από τα ευρωπαϊκά κονδύλια. Στον κατάλογο των έργων που δόθηκε στη δημοσιότητα προβλέπεται,
στο πλαίσιο της «Εθνικής στρατηγικής παρακολούθησης και αντιμετώπισης του
ιδιωτικού χρέους» η «ίδρυση γραφείου δημοσίων πιστώσεων». Στην περιγραφή του έργου, το Σχέδιο Ανάκαμψης αναφέρει τα εξής:
«Δημιουργία βάσης δεδομένων παρακολούθησης του
ιδιωτικού χρέους. Εφαρμογή της στρατηγικής για την αφερεγγυότητα, που αποτελεί
θεμελιώδη μεταρρύθμιση για την αντιμετώπιση των υποχρεώσεων και την
παρακολούθηση του ιδιωτικού χρέους. Δημιουργία και
λειτουργία Γραφείου Δημοσίων Πιστώσεων, το οποίο θα παρέχει πληροφορίες για την
πιστοληπτική ικανότητα των οφειλετών (επιχειρήσεις και ιδιώτες), βάσει δημόσιων
δεδομένων και πληροφοριών. Στόχος η αντιμετώπιση των δυσκολιών επιχειρήσεων και
ιδιωτών σε ό,τι αφορά τη λήψη δανείων και άλλων μορφών χρηματοδότησης, μετά από
τις πολυετείς πολλαπλές οικονομικές κρίσεις, μέσω της ευκολότερης πρόσβασης
στην πιστωτική πληροφορία».

Τι θα κρίνει τη «φερεγγυότητα» νοικοκυριών και
επιχειρήσεων
Μέχρι σήμερα, η αξιολόγηση των υποψήφιων δανειοληπτών
επηρεάζεται, κατά κύριο λόγο, από πιθανές καθυστερήσεις ή αθετήσεις που
κατέγραφε ο Τειρεσίας, εκείνες δηλαδή σε χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, ενώ οι
τράπεζες είχαν μέσω του λεγόμενου «λευκού» Τειρεσία και μια εικόνα για το
σύνολο του δανεισμού που είχε κάθε υποψήφιος δανειολήπτης, ώστε να αποφεύγουν
να δίνουν νέα δάνεια σε ήδη «φορτωμένες» επιχειρήσεις ή νοικοκυριά. Όμως, με το credit bureau θα
επηρεάζεται η αξιολόγηση από κάθε είδους καθυστερήσεις ή αθετήσεις σε πληρωμές. Στο νέο ηλεκτρονικό σύστημα θα κοινοποιούνται για κάθε πολίτη ή
επιχείρηση τα απλήρωτα/καθυστερούμενα χρέη όλων των κατηγοριών:
· Δημόσιο
από φόρους και πρόστιμα
· ΕΦΚΑ και
άλλα Ταμεία από απλήρωτες εισφορές
· Δήμοι για
απλήρωτα δημοτικά τέλη, κλήσεις κλπ.
· Τράπεζες
για κάθε μορφής δάνεια
· ΔΕΗ και
άλλες εταιρείες ηλεκτρικής ενέργειας για απλήρωτους λογαριασμούς
· Εταιρείες
τηλεφωνίας και ίντερνετ, για απλήρωτους λογαριασμούς
· Εταιρείες
ύδρευσης, για απλήρωτους λογαριασμούς.

«Δίκοπο μαχαίρι» η ενεργοποίηση του νέου Υπερ-
Τειρεσία
Φυσικά σε αυτή την εξέλιξη -της ίδρυσης του γραφείου πιστώσεων-
υπάρχει και η θετική πλευρά: Οι «μπαταχτσήδες» με άλλα λόγια οι «στρατηγικοί
κακοπληρωτές», εκ των πραγμάτων θα περιορίσουν την δράση τους, ενώ παράλληλα
«καθαρά» νοικοκυριά και επιχειρήσεις θα διευκολυνθούν να πάρουν δάνεια. Όμως για τους υποψήφιους δανειολήπτες αυτή η δημιουργία αυτής
της βάσης δεδομένων, δεν
παύει να είναι δίκοπο μαχαίρι.
Έπειτα από μια δεκαετή οικονομική κρίση –εκείνη των Μνημονίων-
στην οποία ήρθε και «κόλλησε» η κρίση της πανδημίας, τόσο οι μισθωτοί και οι
οικογένειές τους, όσο και οι επαγγελματίες έχουν εξουθενωθεί
οικονομικά: Η έναρξη της πλήρους καταγραφής της οικονομικής συμπεριφοράς τους
δεν υπάρχει αμφιβολία ότι θα δημιουργήσει πρόσθετες δυσκολίες πρόσβασης σε
δανεισμό, αφού οποιαδήποτε καθυστέρηση πληρωμής θα καταγράφεται ηλεκτρονικά και
θα επηρεάζει την πιστοληπτική τους βαθμολογία.