Έρχεται και… επίδομα καλοκαιριού; Σήμερα «κληρώνει» εν πολλοίς πιθανό νέο πακέτο μέτρων στήριξης για το καλοκαίρι. Ο αντίκτυπος του πολέμου της Ουκρανίας στον κρατικό προϋπολογισμό και τα νέα δεδομένα όπως αυτά έχουν διαμορφωθεί θα αποτυπώνονται σε μεγάλο βαθμό στα νεότερα στοιχεία που ανακοινώνει το υπουργείο Οικονομικών. Ήδη έχει πέσει στο τραπέζι η ιδέα για επανάληψη και τον Ιούλιο του μοντέλου ενίσχυσης των νοικοκυριών που αξιοποιήθηκε από την κυβέρνηση τόσο τα προηγούμενα Χριστούγεννα όσο και το Πάσχα.
Γράφει ο Βαγγέλης Δουράκης
Έτσι, μετά το έκτακτο «δώρο» τον Απρίλιο, το κυβερνητικό επιτελείο βάζει … πολύ γρήγορα στο τραπέζι και… «επίδομα καλοκαιριού», το γνωστό πια 200αρι! Σύμφωνα με τα σενάρια που κυκλοφορούν τις τελευταίες ημέρες η «γραμμή» που χαράζει πλέον το Μαξίμου είναι σε κάθε ευκαιρία να τονώνεται προσωρινά το εισόδημα των πολιτών, με επιδόματα και ενισχύσεις.
Τι θα κρίνει το νέο πακέτο
Αλλά φυσικά και το επόμενο νέο «πακέτο μέτρων» για τη στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων που υπολογίζεται πως θα υιοθετηθεί τον Ιούλιο θα το κρίνει ο προϋπολογισμός.
Ο οποίος προϋπολογισμός, αφού δέχτηκε το «σοκ» των πρώτων ημερών της εισβολής των Ρώσων στην Ουκρανία, από τον μήνα Απρίλιο και μετά καταγράφει τουλάχιστον τρεις μεγάλες ανατροπές:
- συγκυριακή υπερείσπραξη κρατικών εσόδων από «αναλογικούς» έμμεσους φόρους κατανάλωσης (ΦΠΑ) που επιβάλλονται στις τρέχουσες υψηλές τιμές, λόγω των πληθωριστικών ανατιμήσεων
- υστέρηση εισπράξεων λόγω πτώσης της κατανάλωσης, από «σταθερούς» φόρους που επιβάλλονται στον όγκο ή την μονάδα πώλησης ασχέτως τελικής τιμής (Ειδικοί Φόροι Κατανάλωσης –ΕΦΚ ανά λίτρο καυσίμων κλπ).
- «συμπληρωματικό προϋπολογισμό» για επιπλέον κρατικές δαπάνες 2,6 δισεκατομμυρίων ευρώ στο τελευταίο 9μηνο του έτους
Κομβικής σημασίας για νέα μέτρα ο Απρίλιος
Στην πράξη ο Απρίλιος θα είναι «κομβικής» σημασίας και για το υπόλοιπο της χρονιάς: Δεδομένου ότι οι κρατικές δαπάνες ξέφυγαν λόγω μέτρων στήριξης και παροχής «επιταγής ακρίβειας», το κρίσιμο στοιχείο πλέον είναι η τάση των κρατικών εσόδων και των ελλειμμάτων.
Από τα υπερέσοδα της ακρίβειας, την πορεία του Τουρισμού και της πραγματικής οικονομίας, τα στενά όρια του προϋπολογισμού αλλά και τα τελευταία διαθέσιμα κονδύλια από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης, θα χρηματοδοτηθούν τα νέα μέτρα στήριξης που σχεδιάζει ήδη η κυβέρνηση για το β’ εξάμηνο της χρονιάς.
Σε αυτά θα προστεθούν και τα όποια επιπλέον έσοδα προκύψουν από την έκτακτη φορολόγηση κατά 90% στα «ουρανοκατέβατα» κέρδη των παραγωγών ρεύματος.
Το «στοίχημα» βεβαίως εδώ είναι το αν η συνέχιση του πολέμου ακυρώνει πλέον το πλεονέκτημα της καλύτερης από το αναμενόμενο επίδοσης που είχε ο κρατικός προϋπολογισμός το 2021. Γιατί με αυτόν τον «αέρα» της καλύτερης επίδοσης άνοιξε ο «διάδρομος» που επέτρεψε στην Κυβέρνηση να εξαγγείλει πρόσφατα το «ενεργειακό πακέτο στήριξης» ύψους 3,2 δισ. ευρώ.
Χωρίς τη στήριξη των Ευρωπαίων
Με τις ευρωπαϊκές απαντήσεις στην κρίση να αργούν, η κυβέρνηση σπεύδει να λάβει τα πρώτα εθνικά «μέτρα – αναχώματα» στην κρίση του πληθωρισμού. Σημαντικά βάρη μεταφέρονται έτσι στον προϋπολογισμό, που αναμένει ανάσες από μια καλή τουριστική σεζόν.
Ο σχεδιασμός της κυβέρνησης λαμβάνει χώρα σε μία περίοδο ακραίας αβεβαιότητας –κυρίως εξαιτίας των δυσμενών συνεπειών του πολέμου που εξαπέλυσε η Ρωσία στην Ουκρανία και επηρεάζουν ολόκληρο τον πλανήτη.
Υπάρχουν όμως και κάποια καλά νέα που επιτρέπουν στο οικονομικό επιτελείο και τον υπουργό Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας να… αισιοδοξεί:
- το πρωτογενές έλλειμμα του 2021 ήταν κατά 2 μονάδες μικρότερο αυτού που είχε υπολογιστεί αρχικά (5%, έναντι 7,1%).
- το δημόσιο χρέος, σε σχέση με το προηγούμενο Μεσοπρόθεσμο που κατατέθηκε την άνοιξη του 2021, είναι περίπου 10 μονάδες μικρότερο ως ποσοστό του ΑΕΠ για όλο το χρονικό διάστημα του Μεσοπρόθεσμου, δηλαδή μέχρι το 2025. Προκύπτει έτσι καλύτερη πρόβλεψη για το χρέος.
- η εμπιστοσύνη των διεθνών αγορών προς τη χώρα μας δεν φαίνεται να χάνεται δεδομένης της αναβάθμισης S&P, ενώ ταυτόχρονα υπάρχει και η ολοκλήρωση της αξιολόγησης από τους θεσμούς.
- παραμένει δυναμικός ο ρυθμός ανάπτυξης. Μάλιστα το 2021 ήταν πολύ υψηλότερος του αναμενόμενου.
Σε συνδυασμό με τις νέες οικονομικές προβλέψεις που θα ανακοινώσει η Κομισιόν, θα αποκαλυφθεί η οικονομικό πλαίσιο για την λήψη πρόσθετων μέτρων.
Έρχονται και μόνιμες παρεμβάσεις
Εκτός από τα έκτακτα μέτρα «μιας χρήσης» που λαμβάνονται ή ελήφθησαν ήδη (επίδομα 200 ευρώ σε χαμηλοσυνταξιούχους και ανασφάλιστους, διπλάσιο Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, έξτρα Επίδομα Παιδιού, Κάρτα Καυσίμων, επιδότηση ντίζελ, 200 ευρώ στα ταξί κλπ) στο υπουργείο Οικονομικών θέλουν να επιβάλουν και ελαφρύνσεις με διάρκεια, όπως είναι η διατήρηση χαμηλού ΦΠΑ και μετά τον Ιούνιο σε εστίαση-καφέ και μεταφορές, ή και μόνιμη κατάργηση εισφοράς αλληλεγγύης για όλους από το 2023, ακόμη και για ή συνταξιούχους ή εργαζόμενους στο δημόσιο.